MİRYOKEFALON SAVAŞINA GİDEN SÜREÇTE TÜRKMENLERİN SELÇUKLU-BİZANS İLİŞKİLERİNDEKİ ROLÜ

Yıl 2022, Sayı: 16, 243 - 260, 12.08.2022

İsmail Karakoç

https://doi.org/10.23897/usad.1161334

Öz

II. Kılıç Arslan Döneminde Anadolu’nun batı uçları Türkmenlerin yoğun yerleşim sahası haline gelmiştir. Konar-göçer yaşam tarzını sahip olan bu Türkmen toplulukları mevcut meraların hayvanları için yetersiz gelmeye başladığı zamanlarda Bizans arazisindeki verimli otlakları kullanmaya başlamışlardır. Ayrıca kendi başlarına üretemedikleri ürünleri temin etmek maksadıyla Bizans yerleşim yerine yağma akınları düzenlemişlerdir. Türkmenler, yaşam biçimlerinin etkisiyle ortaya koydukları bu faaliyetlerle farkında olmadan II. Kılıç Arslan’ın Bizans’a yönelik politikalarını olumsuz etkilemeye başlamıştır. İmparator Manuel, Türkmenlerin yol açtığı bu tahribattan II. Kılıç Arslan’ı sorumlu tutarak Selçuklular üzerine birçok kez sefer düzenlemiştir. Bu durum Selçuklular ile Bizans arasındaki ilişkilerin çatışma boyutuna ulaşmasına ve Miryokefalon Savaşı’na giden süreçte belirleyici rol oynamıştır.

Anahtar Kelimeler

II. Kılıç Arslan, İmparator Manuel, Türkmenler, Konar-göçer yaşam, Miryokefalon Savaşı

THE ROLE OF TURKOMANS IN THE SELJUK-BYZANTINE RELATIONS IN THE PROCESS LEADING TO THE WAR OF MYRIOKEFALON

Öz

During the reign of Kilij Arslan II, the western ends of Anatolia became the dense settlement area of the Turkomans. These Turkoman communities, who had a nomadic lifestyle, started to use the fertile pastures in the Byzantine land when the existing pastures began to be insufficient for their animals. In addition, they organized plundering raids on the Byzantine settlement in order to obtain products that they could not produce on their own. Turkomans, unwittingly, started to negatively affect Kilij Arslan II’s policies towards Byzantium with these activities, which they put forward with the influence of their lifestyles. Emperor Manuel held Kilij Arslan II responsible for this destruction caused by the Turkomans and organized many expeditions against the Seljuks. This situation played a decisive role in the process that led to the conflict between the Seljuks and Byzantium and the war of Myryokephalon.

Anahtar Kelimeler

Kilij Arslan II, Emperor Manuel, Turkomans, Nomadic life, Myryokephalon War

Kaynakça

• G. Abû’l-Farac. (1999). Abû’l-Farac tarihi (C. 2). (Doğrul, Ö. R. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Altan, E. (2002). Myriokephalon (Karamıkbeli) savaşının Anadolu Türk tarihindeki yeri. Türkler ansiklopedisi (C. 6, s. 630-634). Ankara: Yeni Türkiye Yay.
• Ayaönü, Y. (2014). Selçuklular ve Bizans. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Ayıter, K. (1976). Myriokephalon savaşı nerede olmuştu?. VIII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri içinde II/(689-701). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Baykara, T. (2007). Selçuklular ve beylikler çağında Denizli. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yay.
• Cahen, C. (2011). Osmanlılardan önce Anadolu (Ünyepazarcı, E. Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.
• Clausewitz, C. V. (2018). Savaş üzerine (Çeliker, H. F. Çev.). İstanbul: Alfa Yay.
• Çay, A. (1984). Anadolu’nun Türkleşmesinde dönüm noktası Sultan II. Kılıç Arslan ve Karamıkbeli (Myriokephalon) zaferi. İstanbul: Orkun Yay.
• Çay, A. (1987). II. Kılıç Arslan. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay.
• Demirkent, I. (2005). Bizans imparatorluğu devrinde Dorylaion. Bizans Tarihi Yazıtları. İstanbul: Dünya Yay.
• Dirimtekin, F. (1944). Konya ve Düzbel. İstanbul: Ahmet Sait Mat.
• Eickhoff, E. (1976). Der ort der schlacht von Myriokephalon. VIII. Türk Tarih Kongresi Bildirileri içinde II/(679-688). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• İbnü’l-Esir (2016). El-Kamil fi’t Tarih (C. 9) (Ağırakça, A., EryarsoyB., Tüccart, Z., Özaydın, A., Apaydın, Y., Köşe, A. Çev.). İstanbul: Ocak Yay.
• Göka, E. (2019). Türk’ün göçebe ruhu. İstanbul: Kapı Yay.
• Hiiti, K. (2011). Siyasi ve kültürel İslam tarihi (Tuğ, S. Çev.). İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay.
• Khazanov, A. M. (2015). Göçebe ve dış dünya (Suveren, Ö. Çev.). İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yay.
• Khoniates, N. (1995). Historia, Ionnes ve Manuel Komnenos devirleri (Işıltan, F. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Kinnamos, I. (2001). Historia (1118-1176) (Demirkent, I. Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Koca, S. (1997). Dandanakan’dan Malazgirt’e. Giresun
• Koca, S. (2002). Sir Derya (Ceyhun) boylarından Anadolu’ya: Oğuzlar (Türkmenler). Türkler ansiklopedisi (C. 4, s. 529-551). Ankara: Yeni Türkiye Yay.
• Koca, S. (2015). Anadolu Türk beylikleri tarihi. Ankara: Berikan Yay.
• Koca, S. (2016). Türkiye Selçukluları tarihi. Ankara: Berikan Yay.
• Köymen, M. A. (1977). 801. Yıldönümü münasebetiyle Miriyokefalon meydan muharebesi. Milli Kültür Dergisi, I/(26), 26-30.
• Köymen, M. A. (2011). Büyük Selçuklu imparatorluğu tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
• Lindner, R. P. ( 2020). Göçebeler ve Osmanlılar (Günay, M. Çev.). Ankara: İmge Kitabevi Yay.
• Mecit, S. (2017). Anadolu Selçukluları, Bir hanedanın evrimi (Akpınar, Ö. Çev.). İstanbul: İletişim Yay.