Ortaokul 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Değerlendirme Sorunlarının Bloom Taksonomisinde Bilişsel Alan Basamaklarına Göre İncelenmesi

Yıl 2019, , 88 - 104, 30.12.2019

Mehmet Oran , Mehmet Akif Karalı

https://doi.org/10.29065/usakead.635309

Cited By: 8

Öz

Ortaokul 7. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı
değerlendirme sorularının Bloom taksonomisinde yer alan bilişsel alan
basamaklarına göre incelenmesi amacıyla hazırlanan bu araştırmada nitel
araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırmada Milli Eğitim
Bakanlığı tarafından hazırlanan 2018-19 eğitim-öğretim yılında ortaokul 7.
sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında yer alan öğrenme alanları Bloom
taksonomisindeki bilişsel alan basamaklarına göre incelenmesi yapılmıştır. Bu
öğrenme alanları şunlardır: Birey ve Toplum, Kültür ve Miras ve İnsanlar,
Yerler ve Çevrelerdir. Araştırma kapsamında elde edilen veriler içerik analizi
yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen ortaokul
7.sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında yer alan toplam 107 değerlendirme sorusu
olduğu; bu soruların 30 tanesi çoktan seçmeli, 35 tanesi doğru/yanlış öncüllü,
35 tanesi boşluk doldurma ve 7 tanesi verilen metinlere yönelik düşünceleri
ifade etme şeklinde sorulardan oluştuğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılandırmacı
öğrenme yaklaşımını temel alarak hazırlanan ders kitabında yer alan
değerlendirme sorularının daha çok bilgi düzeyinde olması bu alanda ders
kitaplarının hedeflenen durumlara ulaşmada eksik olduğu sonucunu ortaya
çıkarmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Bilişsel Alan, Bloom Taksonomisi, Sosyal Bilgiler

Kaynakça

• Arı, A. (2013). Bilişsel Alan Sınıflamasında Yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer Taksonomileri ve Uluslararası Alanda Tanınma Durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 259-290.Bloom, S. (1979). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme (Çev: Özçelik, D. A.), MEB Basımevi: Ankara.Coştu, Y. (2009). Toplumsallaşma Kavramı Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9(3), 117-140. Çakıcı, Y., Ürek, H. & Dinçer, E. O. (2012). İlköğretim öğrencilerinin soru oluşturma becerilerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 43-68.Durukan, E. ve Demir, E. (2017). 6, 7 ve 8. Sınıf Türkçe Dersi Öğrenci Çalışma Kitaplarındaki Etkinliklerin Bloom’un Yenilenmiş Taksonomisine Göre Sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1619-1629. Gündüz, Y. (2009). İlköğretim 6. 7. ve 8. Sınıf Fen ve Teknoloji Sorularının Ölçme Araçlarına ve Bloom’un Bilişsel Alan Taksonomisine Göre Analizi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 150-165.Kan, Ç. (2009), “Sosyal Bilgiler Eğitiminde Küresel Vatandaşlık”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (26), 25-30. Kaya, Y. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatandaşlık Eğitimi, 1. Baskı, C. Öztürk (Ed.), Sosyal Bilgiler Dersinde Ölçme ve Değerlendirme (ss. 432-514). Pegem Akademi: Ankara.Keçe, M., Merey, Z. (2011). İlköğretim Sosyal Bilgiler Kazanımlarının Sosyal Bilimler Disiplinlerine ve Disiplinlerarası Anlayışa Uygunluğunun Belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8(1), 110-139.MEB. (2018). Ortaokul ve İmam Hatip Okulları Sosyal Bilgiler 7. Sınıf Ders Kitabı, Ankara.Mercan, S. I. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi Bilişsel Basamaklarına Göre Soru Sorma Becerilerinin İncelenmesi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(1), 291-301.Öztürk, C. (2009). Sosyal Bilgiler Öğretimi Vatandaşlık Eğitimi, I. Baskı, PegemA, Ankara.Sözmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2016). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 3. Baskı, Anı Yayıncılık: Ankara.Şanlı, C. ve Pınar, A. (2017). Sosyal Bilgiler Dersi Sınav Sorularının Yenilenen Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi, İlköğretim Online, 16(3), 949-959. Tedmem, Z. S., Palancı, M., Kandemir M. ve Dündar, H. (2014), “Eğitim ve Bilim Dergisinde Yayınlanan Araştırmaların Eğilimleri: İçerik Analizi”, Eğitim ve Bilim, 173(39), 430-453. Timmins, F. ve McCabe, C. (2005). “How to Conduct an Effective Literature Search”, Art & Science Study Skills, 11 (20), 41-47.Yıldırım, A. ve Şimsek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, 7. Baskı, Seçkin Yayınevi: Ankara.Yılmaz, K. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Öğrenme-Öğretme ve Ölçme-Değerlendirme Sürecinde Kullandıkları Soruların Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Afyon.Zorluoğlu, S. L., Güven, Ç. ve Korkmaz, Z. S. (2017). Yenilenmiş Bloom Taksonomisine Göre Analiz Örneği: 2017 Taslak Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programı, Mediterranean Journal of Humanities, 7(2), 467-479.