Ortaokul Öğrencilerinin Sorumluluk Değeri Algıları

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 22 - 39, 29.02.2016

Adem Sezer , Okan Çoban

https://doi.org/10.29065/usakead.232420

Cited By: 9

Öz

Bu çalışmanın amacı 1-3 sınıflarda Hayat Bilgisi programında öz yönetim becerisi altında, sosyal bilgiler programında 5. sınıf “Birey ve Toplum” öğrenme alanı, 6. sınıf “Üretim, Dağıtım ve Tüketim” öğrenme alanında doğrudan verilen Sorumluluk değerinin ortaokul öğrencileri tarafından nasıl algılandığını ortaya koymaktır. Bu araştırma kapsamında “Öğrencilerin sorumluluk algıları nedir?” ve  “Öğrencilerin sorumluluk algıları sınıf düzeyine göre farklılaşmakta mıdır?” sorularına cevap aranmıştır. Araştırmada amaca uyun olarak tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Ankara ili, Keçiören ilçesinde bulunan Muhsin Yazıcıoğlu İmam-Hatip Ortaokulundan 131 beşinci Sınıf, 113 altıncı sınıf,  111 yedinci sınıf ve 112 sekizinci sınıf öğrencisi olmak üzere toplam 467 öğrenci oluşturmuştur. Kavram ve zihin haritası etkinlikleri ile veriler toplanmıştır. Araştırmada verilerin analizinde, tanımlama, kodlama ve sınıflandırma sürecinden oluşan tümevarım analizi tekniği (Patton 1990) kullanılmıştır.  Araştırma sonucunda araştırmaya katılan ortaokul öğrencilerinin “Aileye karşı sorumlulukları”, “Kişisel sorumluluk (akademik)”, “Kişisel sorumluluk (sağlık)”, “Kişiler arası sorumluluk”, “Çevreye karşı sorumluluk”, “Dini sorumluluk” ve “Kamusal sorumluluk” olmak üzere öğrencilerin yedi farklı sorumluluk algılarının olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

-, Sosyal bilgiler, sorumluluk, değer, ortaokul, algı

Kaynakça

• ACUN, İ., Yücel, C., Önder, A., Tarman, B. (2013). Değerler: Kim Ne Kadar Değer Veriyor?, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 191-206.
• AKBAŞ, Oktay (2004). Türk Milli Eğitim Sisteminin Duyuşsal Amaçlarının (Değerlerinin) İlköğretim II. Kademedeki Gerçekleşme Derecesinin Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• KESKİN, Y. (2012). İlköğretim Programlarındaki Bazı Ortak Değerlerin Kazanılma Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından Karşılaştırılması (Samsun İli Örneği).The Journal of Academic Social Science Studies,Volume 5 Issue 8, p. 827-849, December 2012
• GÜNDÜZ. M. (2014).İlköğretim 3.Sınıf Hayat Bilgisi Dersinde “Sorumluluk” Değerinin Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı İle Öğretiminin Akademik Başarı Ve Tutuma Etkisi Doktora Tezi Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Ana Bilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı AnkaraMart, 2014
• ALTINKÖPRÜ, T. (2004).Çocuğun Başarısı Nasıl Sağlanır, Hayat Yayıncılık: İstanbul.
• BAŞARAN, İ. E. (1974).Eğitim Psikolojisi (3. Baskı), Yargıçoğlu matbaası, Ankara
• BAYDAR, P. (2009). “İlköğretim Beşinci Sınıf Sosyal Bilgiler Programında Belirlenen Değerlerin Kazanım Düzeyleri ve Bu Süreçte Yaşanan Sorunların Değerlendirilmesi.” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Can, Ö. (2008). “Dördüncü ve Beşinci Sınıf Öğretmenlerinin Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi Uygulamalarına İlişkin Görüşleri” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• CİVELEK, B.( 2006). “Çocuklara Sorumluluk Bilinci Kazandırmak”, Çoluk Çocuk Aylık Anne Baba Eğitimci Dergisi, Mart(58), 20–22.
• CÜCELOĞLU, D. (1996) İçimizdeki Çocuk, Remzi Kitabevi: İstanbul.
• ÇELİKKAYA, T., Filoğlu, S. ve Öktem, N. (2013). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi Uygulamalarının Öğretmenler Tarafından Uygulanma Düzeyleri, Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 121-147.
• DOĞANAY, A. (2006). Değerler Eğitimi, (255-286), (Editör: Cemil Öztürk), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• ENVER Ş, (2011).“İlköğretim 5. ve 8. Sınıf Ders Programlarındaki Sorumluluk Eğitimine Dönük Kazanımların Gerçekleşme Düzeyleri”,Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Kırşehir
• FİDAN, N. ve ERDEN, M. (2001). Eğitime giriş. İstanbul: Alkım Yayınları.
• KÖKNEL, Ö. (1977). Yaşambilimsel Çözümlemede Davranış. İstanbul: Bozok Matbaası.
• MEB, (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7 Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara.
• TAY, B., Durmaz, F. ve Şanal, M. (2013). Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Öğrencilerin Değer ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1): 67-93.
• TILLMAN, Diane (2000). Living Values Activities for Young Adults. Deerfield Beach-Florida: Health Communications İnc.
• TURAN, S. ve Aktan, D. (2008). Okul hayatında var olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
• YAŞAR Ş., ÇENGELCİ T, (2012).Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler
• Eğitimine İlişkin Bir Durum Çalışması Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:3, Sayı:9(1-23)
• YILDIRIM, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (13. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YİĞİTTİR, S. (2010). İlköğretim Öğrenci Velilerinin Okullarda Kazandırılmasını Arzuladığı Değerler, Değerler Eğitimi Dergisi, 8 (19), 207–223.
• YONTAR, A. (2007). Sorumluluk Eğitiminde Ceza Uygulamalarına İlişkin İlköğretim 5.Sınıf Öğrenci ve Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana