Ergenlerin Cinsiyet ve Öğrenim Kademesi Düzeylerine Göre Bilişsel Esneklik Düzeyleri ile Karar Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 39 - 55, 18.04.2016

Remziye Bilgiç Mehmet Bilgin

https://doi.org/10.29065/usakead.232432

Cited By: 15

Öz

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin cinsiyet ve öğrenim kademesine göre bilişsel esneklik düzeyleri ile karar stratejileri arasında anlamlı bir fark olup olmadığını incelemektir. Araştırmanın örneklemi, 15-20 yaşları arasında, 538 kız, 472 erkek öğrenci olmak üzere toplamda 1010 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada Bilişsel Esneklik Ölçeği ve Karar Stratejileri Ölçeği kullanılmıştır. Katılımcıların cinsiyet değişkeni açısından bilişsel esneklik düzeylerine göre mantıklı ve kararsızlık stratejileri alt ölçeği puanları aritmetik ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar olduğu, içtepisel ve bağımlı karar verme alt ölçeği puanları aritmetik ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar olmadığı görülmektedir. Katılımcıların öğrenim kademesi değişkeni açısından bilişsel esneklik düzeylerine göre içtepisel, mantıklı ve bağımlı karar verme stratejileri alt ölçeği puanları aritmetik ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar olduğu, kararsızlık stratejisi alt ölçeği puanları aritmetik ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar olmadığı görülmektedir. Araştırma sonucunda bilişsel esneklik düzeyleri arttıkça mantıklı karar verme puanlarının da arttığı; ancak bilişsel esneklik düzeyi arttıkça içtepisel, bağımlı ve kararsızlık stratejileri puanlarının azaldığı görülmektedir. Katılımcıların cinsiyet ve öğrenim kademesi değişkenlerinin bilişsel esneklik düzeylerinin ortak etkileşiminin ise karar stratejileri puanları aritmetik ortalamaları üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

-, Bilişsel esneklik, kararstratejileri, cinsiyet, öğrenim kademesi

Kaynakça

• Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik ile algılanan stres düzeyleri arasındaki
• ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana
• Bilgin, M. (2009a). Bilişsel esnekliği yordayan bazı değişkenler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi
• Dergisi, 36(3), 142-157.
• Bilgin, M. (2009b). Developing a cognitive flexibility scale: validity an reliability studies. Social
• Behavior and Personality, 37(3), 343-354.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K, E., Akgün, E, Ö., Demirel, F., & Karadeniz, Ş. (2008). Bilimsel araştırma
• yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cornier,S. Hackney, H. (2008). Psikolojik danışma ilke ve teknikleri: psikolojik yardım süreci: El kitabı.
• (Çev. T. Ergene), Ankara: Mentis Yayıncılık.
• Deniz, M. E. (2002). Üniversite öğrencilerinin karar verme stratejileri ve sosyal beceri düzeylerinin TA
• baskın ben durumları ve bazı özlük niteliklerine göre karşılaştırılmalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya
• Develioğlu, M. (2006). Problem çözme becerileri yüksek ve düşük olan üniversite öğrencilerinin karar
• verme stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Diril, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler ve öfke
• düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Ersever, Ö. H. (1996). Karar stratejileri ile ana-baba tutumları arasındaki ilişki. Doktora tezi. Gazi
• Üniversitesi, Ankara.
• Güçray, S. (1996). Bazı kişisel değişkenler, algılanan sosyal destek ve atılganlığın karar verme stilleri ile
• ilişkisi. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2, 9.
• İnanç, Y. B., Bilgin, M., Atıcı, K. M. (2004). Gelişim psikolojisi. Adana: Nobel Kitapevi.
• Janis, I. L., Mann, L. (1976). Coping with decisional coflict. an analysis of how stres affects decision-
• making suggetests ınterventions to improve the process. American Scientist, 64, 657-667.
• Kuzgun, Y. (1992). Karar stratejileri ölçeği: Geliştirilmesi ve standardizasyonu. VII. Ulusal psikoloji
• kongresi bilimsel çalışmaları. Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Mann,L., Harmoni, C., & Power, R. (1989). Adolescent decision-making: The development of
• competence. Journal of Adolescence, 12(3), 265-278.
• Martin, M. M., Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological
• Reports, 76, 623-626.
• Martin, M. M., Anderson, C. M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies
• Communication Reports, 11, 1-9.
• Martin, M. M., Anderson, C. M., Thweatt, K. S. (1998). Aggressive communication traits and their
• relationship with the cognitive flexibility scale and the communication flexibility scale. Journal of Social Behavior and Personality, 13, 34-45.
• Orhan, A. A., Ültanır, E. (2014). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyi ile karar stratejileri. Ufuk
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 43-55.
• Öz, S. (2012). Ergenlerin Cinsiyet, sosyo-ekonomik ve öğrenim kademesi düzeylerine göre bilişsel
• esneklik, uyum ve kaygı puanları arasındaki uyumun incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.