Okuma-Yazma Güçlüğü: Kimin İçin?

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 86 - 113, 16.06.2017

Beyhan Can , Seda Altunbaş Yavuz

https://doi.org/10.29065/usakead.300983

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada okuma ve yazma güçlüğü bulunan
öğrencilerin akademik, duygusal ve sosyal yönlerinin öğrenci, öğretmen, veli ve
arkadaş bakış açısıyla ele alınması amaçlanmıştır. Çalışma, nitel araştırma
yöntemi kapsamında bir durum (örnek olay) çalışmasıdır. Çalışmada durum olarak
yer alan öğrenciler, ilkokul 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören bir kız ve bir
erkek öğrencidir. Öğrenciler, amaçlı örnekleme yöntemine göre tespit edilmiştir.
Araştırmacılar tarafından çalışmaya katılan öğrenci, öğretmen, veli ve
öğrencilerin yakın arkadaşlarına yönelik hazırlanan ve açık uçlu sorular ile
yarı yapılandırılmış sorularının yer aldığı görüşme formları oluşturulmuştur.
Görüşmeler yüz yüze gerçekleştirilmiş ve kayıt altına alınmıştır. Veriler,
betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma ile birlikte, öğrenme
güçlüklerinin fark edilmesindeki en büyük etkenin çocukların okuma ve yazma
sürecini geriden takip etmeleri olduğu; okuma ve yazmayla ilgili olarak hece,
harf, kelime, satır takibi, kalem tutma ve hız sorunlarının görüldüğü;
sorunların iyileştirilmesinde öğretmen ve veli işbirliğinin oldukça önemli
olduğu; bu çocukların, okuma ve yazma gerektirmeyen durumlarda, işittiklerini
ifade etmede daha başarılı oldukları, sosyal aktivitelere zaman ayırdıkları,
özgüvenli ve girişken oldukları; veli ve öğretmenlerin bu çocuklarla ilgili
yeterli bilgi ve donanıma sahip olmamaları nedeniyle kendilerini çaresiz
hissettikleri; öğrenme güçlüğü olan çocuklarla ilgili öğretmenlere verilen
eğitimlerin monoton ve yetersiz olduğu; okuma ve yazma sorunlarına yönelik
uzman desteğinin olmadığı; ailelerin üzgün, çaresiz, endişeli oldukları; çocukların
kendi geleceklerine ilişkin yüksek idealler taşıdıkları sonuçlarına
ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Okuma Güçlüğü, Yazma Güçlüğü, Örnek Olay Çalışması

Kaynakça

• Akyol, H. (2010). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi. Ankara: PegemA.
• Akyol, H. (2012). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: PegemA.
• Akyol, H.,& Yıldız, M. (2013). Okuma uzmanlığı ve okuma uzmanı yetiştirilmesine yönelik bir program önerisi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 1-8.
• Akyol, M.,& Baştuğ, M. (2015). Yapılandırılmış akıcı okuma yönteminin üçüncü sınıf öğrencilerinin akıcı okuma ile okuduğunu anlama becerilerine etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), 125-141.
• Altun, T., Ekiz, D., & Odabaşi, M. (2011). Sınıf öğretmenlerinin sınıflarında karşılaştıkları okuma güçlüklerine ilişkin nitel bir araştırma. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty,17.
• Altunbaş Yavuz, S. (2016). Okuma yazma güçlüklerini gidermede Orton-Gillingham yaklaşımının etkisi.Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• APA. (1994). Mental bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı, 4.Baskı (E. Köroğlu, Çev.). Ankara: Hekimler.
• Baştuğ, M.,& Keskin, H. K. (2012). Akıcı okuma becerileri ile anlama düzeyleri (basit ve çıkarımsal) arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13(3), 227-244.
• Baydık, B., Ergül, C. &Bahap Kudret, Z. (2012). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma akıcılığı sorunları VE öğretmenlerinin bu sorunlara yönelik öğretim uygulamaları. İlköğretim Online, 11(3), 778-789, 2012.
• Berninger, V. W.,& Graham, S. (1998). Language byhand: A synthesis of a decade of research on handwriting. Handwriting Review, 12, 11–25.
• Borella, E.,Carretti,C., & Pelegrina, S. L. (2010). Thespecific role of inhibitoryefficacy in good and poorcomprehenders. Journal of Learning Disabilities, 43, 541-552.
• Çaycı, B.,& Demir, M. K . (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-456.
• Çayır, A.,& Ulusoy, M. (2014). Akıcılığı geliştirme programının ilkokul ikinci sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerileri üzerindeki etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(2), 26-43.
• Dağ, N. (2010). Okuma güçlüğünün giderilmesinde 3p metodu ile boşluk tamamlama (cloze) tekniğinin kullanımı üzerine bir çalışma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(1) 63-74.
• Doğuyurt, M. F.,&Doğuyurt, S.B. (2016). Okuma güçlüğü çeken öğrencilerin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma: Bir eylem araştırması. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 5(14), 275-286.
• Dubin, F.,Eskey, D. E., &Grabe, W., (1986). Teaching second language reading for academic purposes, USA: Addison-Wesley.
• Duran, E.,& Sezgin, B. (2012a). Rehberli okuma yönteminin akıcı okumaya etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3).
• Duran, E.,& Sezgin, B. (2012b). Yankılayıcı okuma yönteminin akıcı okumaya etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 145-164.
• DSM-5 Tanı Ölçütleri Başvuru Kitabı (2013). Amerikan Psikiyatri Birliği. (H. Köroğlu, Çev.). Ankara: HYB.
• Dündar, H.,& Akyol, H. (2014). Okuma ve anlama problemlerinin tespiti ve giderilmesine ilişkin bir örnek olay çalışması. Eğitim ve Bilim, 39 (171), 361-377.
• Erkuş, B.,& Baştuğ, M. (2014). Okuma uzmanlarının yetiştirilmesine ilişkin akademisyen ve sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(16), 125-150.
• Grabe, W. & Stoller, F. L., (2002), Teaching and researching reading, London: Pearson Education.
• Güneş, F. (2007). Ses temelli cümle yöntemi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Nobel.
• Güneş, F. (2009). Türkçe öğretiminde günümüz gelişmeleri ve yapılandırıcı yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6 (11), 1-21.
• Harris, A. J. & Sipay, E. R. (1990). How toincrease reading ability. (Ninth Edition). New York: Longman
• Harris, T.L.,and Hodges, R.E. (Eds.). (1995). The literacy dictionary: The vocabulary of reading and writing. Newark, Delaware: International .Jones, D., & Christensen, C. A. (1999). Relationship between automaticity in handwriting and students' ability to generate written text, Journal of Educational Psychology, 91, 44-49.
• Kaman, Ş.,& Şahin, A. (2013). İlköğretim üçüncü sınıf öğrencilerinin okuma düzeylerinin geliştirilmesine akıcı okuma stratejilerini kullanmanın etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 639-657.
• Kardaş İşler, N., & Şahin, A.E. (2016). Bir ilkokul 4. sınıf öğrencisinin okuma bozukluğu ve anlama güçlüğü: bir durum çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 174-186.
• Kaşkaya, A. (2016). Beyin etkileme metodu destekli öğretim ile akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın geliştirilmesi: Bir eylem araştırması. Eğitim ve Bilim, 41(185), 281-297.
• Kaya, D., & Doğan, B. (2016). Birinci sınıf öğrencilerinin akıcı okumalarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 11(3), 1435-1456.
• Kaya, D.,& Yıldırım, K. (2016) Dördüncü sınıf öğrencilerin akıcı okumalarının basit ve çıkarımsal anlama düzeylerine göre değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(3), 416-430.
• Keskin, H.K.,& Akyol, H. (2014). Yapılandırılmış okuma yönteminin okuma hızı, doğru okuma ve sesli okuma prozodisi üzerindeki etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(4), 107-119.
• Kuruyer, H.G.,& Özsoy, G. (2016). İyi ve zayıf okuyucuların üst bilişsel okuma becerilerinin incelenmesi: Bir durum çalışması. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi,24 (2), 771-778.
• Meslekî Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi (2007). Çocuk gelişimi ve eğitimi öğrenme güçlüğü. Ankara.
• Orton, S. (1937). Reading, writing, and speech problems in children. New York, NY: Norton.
• Özbek, A. B. (2015). Okuma güçlüğü müdahalelerinde teknoloji kullanımı. Journal of Education and Special Education Technology, 1(1).
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş- nicel ve nitel yaklaşımlar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Merriam, s. B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. ed., S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Sidekli, S.,& Yangın, S. (2005). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir uygulama. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 393-413.
• Sovik, N.,Arntzen, O., &Karlsdottir, R. (1993). Relationship between writing speed and some parameters in handwriting. Journal of Human Movement Studies, 25, 133– 150.
• Taşkaya, S. M. (2010). Okuma problemlerinin giderilmesinde renkli metinlerin etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 21-36.
• Uyar, Y., Yıldırım, K., & Ateş, S. (2011). “Okuma uzmanlığının üniversitelerde lisansüstü bir program olarak yapılandırılması.” Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1): 132-149.
• Uzunkol, E. (2013). Akıcı okuma sürecinde karşılaşılan sorunların tespiti ve giderilmesine yönelik bir durum çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 70-83.
• Yangın, S.,& Sidekli, S. (2011). Okuma güçlüğü yaşayan öğrencilerin kelime tanıma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir uygulama. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(16).
• Yıldırım, A.,& Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Kitabevi.
• Yıldırım, K., Turan, S., & Bebek, N. (2012). Akıcı okumayı geliştirme dersi: farklı bir dil ve sosyokültürel kontekstte etkililiği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 40-58.
• Yıldız, M. (2013). Yazma güçlüğü (disgrafi) olan bir ilkokul 2. Sınıf öğrencisinin el yazısı okunaklılığının geliştirilmesi: Eylem araştırması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2013(16).
• Yılmaz, M. (2008). Kelime tekrar tekniğinin akıcı okuma becerilerini geliştirmeye etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 323-350.Yüksel, A. (2010). Okuma güçlüğü çeken bir öğrencinin okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (1), 124-134.