A Semiotic Analysis of a Story Named Smiling Island

Yıl 2013, Cilt: 2013 Sayı: XVI, - , 01.12.2012

Nihat Bayat Ergün Hamzadayı Gökhan Çetinkaya Hakan Ülper

https://doi.org/10.14225/Joh381

Öz

This study is the semiotic analysis of Halikarnas Balıkçısı’s story entitled Smiling Island. The based model on analysis was Greimas's approach. Greimas’s model states the forms of internal actions of a text and articulation of the semantic structures in the system of signs (Uçan,2002). Depending on this model, Smiling Island story was analysed in terms of narrative , discourse and logical-semantic level. On narative level, text was previously segmented and seven segments were identified and these segments were discussed in three parts. In these parts the actions were revealed which were appeared depending on actants schema. On discourse level, the figurative nature of the players were determined. The characters located in the story named as Davut and Kocadağ’s opposite qualities with each other have been identified. On the semantic-logical level, the oppositioned were determined that constitutes the basic logic of narrative. As a result of this analysis, urban-rural contrast was determined in deep level of story. This contrast gains figurative quality in the contrast of poverty-wealth. It is determined that some details which were installed to the players' behaviors, identities and ideas were demonstrates contrast with eachother. As a result, it has been found that Smiling Island stıry has a neatly arranged structure in terms of actants schema and semiotic rectangle.

Anahtar Kelimeler

Semiotics, Smiling Island, actants schema, semiotics rectangle.

GÜLEN ADA ÖYKÜSÜNÜN GÖSTERGEBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMESİ

Öz

Bu çalışmada Halikarnas Balıkçısı’nın Gülen Ada öyküsünün göstergebilimsel çözümlemesi yapılmıştır. Çözümlemede temel alınan model, Greimas’ın yaklaşımıdır. Greimas’ın modeli bir metnin iç işleyiş biçimlerini ve göstergeler sistemindeki anlamsal yapıların eklemlenişini ortaya koyar (Uçan, 2002). Bu modele bağlı olarak Gülen Ada öyküsü anlatı düzeyi, söylem düzeyi ve mantıksal-anlamsal düzeyler açısından çözümlenmiştir. Anlatı düzeyinde metin önce kesitlere ayrılmış, yedi kesit belirlenmiş ve bu kesitler üç bölümde ele alınmıştır. Bu bölümlerde eyleyenler şemasına bağlı olarak beliren edimler ortaya konmuştur. Söylem düzeyinde oyunculara verilen figüratif nitelikler saptanmıştır. Öyküde yer alan Davut ve Kocadağ adlı karakterlerin birbiriyle karşıtlaşan nitelikleri saptanmıştır. Mantıksal-anlamsal düzeyde ise anlatının temel mantığını belirleyen karşıtlıklar belirlenmiştir. Bu çözümlemeler sonucunda Gülen Ada öyküsünün derin düzeyinde kırsal-kentsel karşıtlığının bulunduğu, bunun da yoksulluk-zenginlik karşıtlığında figüratif bir nitelik kazandığı belirlenmiştir. Oyuncuların kimliklerine, düşüncelerine ve davranışlarına yüklenen kimi detayların birbiriyle karşıt nitelikler taşıdığı saptanmıştır. Sonuç olarak, eyleyenler şeması ve göstergebilimsel dörtgen açısından Gülen Ada öyküsünün özenle düzenlenmiş bir yapı taşıdığı bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, Gülen Ada, eyleyenler şeması, göstergebilimsel dörtgen.

Kaynakça

• Erkman-Akerson, F. (2005). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Multilingual. Günay, V.D. (2002). Göstergebilim Yazıları. İstanbul: Multilingual.
• Hjelmslev, L. (1999). Anlatım ve içerik. Çev. Gül Işık. Yirminci Yüzyıl Dilbilimi içinde. s.180-187. İşeri, K. (2000). Yolcu ile Yılan Adlı Masalın Göstergebilimsel Çözümlemesi. Ana Dili. 18, 12-27. Kılıçaslan, A.G. (2010). Halikarnas Balıkçısı'nın hikayesi ve romanlarında mitolojik unsurlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul. Kıran, Z. ve Kıran (Eziler), A. (2000). Yazınsal Okuma Süreçleri: Dilbilim, Göstergebilim ve Yazınbilim Yöntemleriyle Çözümlemeler. Ankara: Seçkin Yayınevi. Propp, V. (2001). Masalın Biçimbilimi: Olağanüstü Masalların Yapısı. Çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat. İstanbul: Om Yayınevi. Rifat, M. (2009). Göstergebilimin ABC’si. İstanbul: Say Yayınları. Saussure, F. de (1998). Genel Dilbilim Dersleri. Çev. Berke Vardar. İstanbul: Multilingual. Tuncer, H. (1996). Cumhuriyet Devri Türk Edebiyatı II. İzmir: Kanyılmaz Matbaası. Yazıcı, N. (1998). Halikarnas Balıkçısı'nın eserlerinde tabiat. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi. Yıldırım, Ç. (2003). Halikarnas Balıkçısı`nın hikayelerinde insan. Kırıkkale Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale. Uçan, H. (2002). Yazınsal Eleştiri ve Göstergebilim. İstanbul: Perşembe Kitapları. Yücel, T. (2005). Yapısalcılık. İstanbul: Can Sanat Yayınları.