In the Sense of Europeanness the Rise of Occupational and Technical Education in the Ottoman Empire

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 1, 27 - 43, 01.06.2008

Ayşin Şişman

Öz

In the Ottoman Empire, in addition to general madrassa (Quranic Schools), some madrassas were specialized in the words of Prophet Muhammet, medicine, ritual poems, and quranic readings. There was also a traditional system to educate students for the posts of Public administrators and vocations in army. Palace School (Enderun Mektebi) was the center of this system. After 17th and 18th centuries, these traditional systems did not meet the need of the Ottoman Empire, any more. Loosing battles and soils indicated that it had to be made some necessary modernization in the army. For that reason, some foreign specialists were called to the Ottoman Empire to make some reforms in the army. In the results, some western style army schools were opened. Additionally, Ottoman students were sent to France to study in different areas such as science, technical areas and social sciences. Also, there were some efforts to open some technical and vocational schools in the western meaning. In 1842, a German specialist came to the Ottoman Empire to open Military Veterinary School and the first agriculture school focusing on practical agriculture techniques was opened in 1847. After the first attempt to open the industrial school, to prepare technicians and specialists, a school called “Islahhane(the House of Correction)” was opened by Mithat Pasha. When he was governors of Niş and Tuna Provinces in 1861 and 1864, Mithat Pasha made some important executive activities preventing western countries’ non-natural interferences to the Ottoman Empire in the area of local governments, socio-economical, educational and cultural life without making any discrimination between religions and races of the Ottoman Citizens in the European Part of the Ottoman Empire. Opening Islahhane “The House of Corrections” was a sign of Mithat Pasha’s socio-economic and cultural policies determining the idea of Ottomanism.

Anahtar Kelimeler

In the Sense of Europeanness the Rise of Occupational and Technical Education in the Ottoman Empire

OSMANLI DEVLETİ’NDE BATILI ANLAMDA MESLEKİ VE TEKNİK EĞİTİMİN DOĞUŞU

Öz

Osmanlı Devleti’nde genel medreselerin yanında bazı meslek ve ihtisas medreseleri de vardı. Dâr-ül-hadisler, dâr-ül-tıplar, dâr-ül-mesneviler, dâr-ül-kurrâlar bunlar içinde gösterilebilinir. Mülkî idare ve ordunun nitelikli sanat ve meslek adamı ihtiyacını karşılayan köklü bir sistem de vardır. Enderun Mektebi bu eğitimin merkezini oluşturmuştur. XVII. ve XVIII. yüzyıllardan itibaren bu sistem de ülkenin ihtiyacını karşılayamaz hale gelmiştir. Savaşlarda alınan yenilgiler ve toprak kayıpları öncelikle ordunun modernize edilmesi gerekliliğini ön plana çıkarmıştır. Bunun üzerine Avrupa’dan uzmanlar getirilerek orduda reforma gidilmiş, diğer taraftan da batılı anlamda askerî okullar açılmıştır. Ayrıca teknik dallar da dâhil olmak üzere çeşitli fen ve sosyal alanlarda Fransa’ya eğitim görmek üzere Osmanlı öğrencileri gönderilmiştir. Tanzimat döneminde meslekî ve teknik eğitim ve öğretim alanında bazı girişimlerde bulunulmuştur. 1842 yılında Prusyalı bir uzmana Askerî Baytar Mektebi, 1847-48’de Yeşilköy’de Ziraat Talimhânesi adıyla ilk olarak uygulamalı tarım okulu açılmıştır. 1848 yılındaki başarısız Mekteb-î Sanayi açma çabasından sonra Mesleki ve teknik eleman yetiştirmeye yönelik ilk önemli adım Midhat Paşa tarafından “Islâhhâne” adı verilen kurumların açılmasıydı. 1861’de Niş ve 1864’te Tuna Valisi olan Paşa, Rumeli’de din ve ırk farkı gözetmeksizin, mahalli yönetim, sosyal-iktisadi hayat, eğitim ve kültür işlerinde önemli icraatlarda bulunmuş, batının bu alanlardaki kasıtlı dış müdahalelerini bahane olmaktan çıkarmıştır. Islâhhânelerin açılması da onun Osmanlıcılık ideolojisinin şekillendirdiği, ileri görüşlü, sosyal, kültürel ve ekonomik politikalarının uzantısıydı

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İmparatorluğu, Batılı eğitim, okul, eğitim