Correction of the Financial Statements within the Scope of TAS 29: Financial Reporting Standard in Hyperinflationary Economies and Its Effects on Financial Analysis Results

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 3, 31 - 52, 29.06.2015

Dursun Keleş

Öz

Financial statements are instruments reflecting the financial position and operating results of companies. Financial statements that companies make up in high inflation period do not reflect the real financial position and operating results. This is because prices stated as inflation are increases at general price level. In order to reach the real results in high inflation periods, it is required to clarify the financial statements from negative effects of the inflation. Some methods are being used for eliminating the effects of inflation on financial statements. These methods are the methods of general price level accounting, current cost accounting and general price-current cost accounting. In this study, the methods aimed at eliminating the effects of inflation were analyzed and the financial statements were corrected within the scope of TAS 29: Financial Reporting Standard in Hyperinflationary Economies and then the effects of results from the correction on company and financial analysis were revealed. 

Anahtar Kelimeler

TAS 29; Inflation Accounting; General Price Level Accounting

TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı Çerçevesinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi ve Finansal Analiz Sonuçları Üzerine Etkileri

Öz

Finansal tablolar, işletmelerin finansal durum ve faaliyet sonuçlarını yansıtan araçlardır. Yüksek enflasyonlu dönemlerde işletmelerin hazırlamış oldukları finansal tablolar gerçek faaliyet sonuçları ve finansal durumu yansıtmamaktadır. Bunun nedeni, enflasyon olarak ifade edilen fiyatlar genel seviyesinde yaşanan artışlardır. Yüksek enflasyonlu dönemlerde gerçek sonuçlara ulaşabilmek için finansal tabloların enflasyonun olumsuz etkisinden arındırılması gerekmektedir. Finansal tablolar üzerindeki enflasyonun etkilerini gidermeye yönelik bazı yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler, fiyatlar genel seviyesi muhasebesi, cari maliyet muhasebesi ve genel fiyat cari maliyet muhasebesi yöntemleridir. Bu çalışmada, enflasyonun etkilerini gidermeye yönelik yöntemler incelenmiş ve TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı çerçevesinde finansal tablolar düzeltilerek, düzeltme neticesi ortaya çıkan sonuçların finansal analiz üzerine etkileri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

TMS 29; Enflasyon Muhasebesi; Fiyatlar Genel Seviyesi Muhasebesi

Kaynakça

• AÇIK, S. (2006), “Enflasyonun Finansal Tablolar Üzerindeki Etkilerini Giderici Bir Tedbir Olarak Enflasyon Muhasebesi ve Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 8 (2).
• AKDOĞAN, N. ve TENKER, N.(2001), “Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri”, Ankara: Gazi Kitabevi.
• ALTINIŞIK, İ. (2004), “Enflasyonun İşletmeler Üzerindeki Etkisi ve Bu Etkileri Gidermeye Yönelik Yöntemler”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1-2.
• AKTAŞ, S. (2006), “Enflasyon Muhasebesinin Mali Tablolara Etkisi ve Türkiye’de Yıllara Sari İnşaat İşletmelerinde Enflasyon Düzeltmesi Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ÇABUK, A. ve LAZOL, İ.(2013), “Mali Tablolar Analizi”, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• ÇELİK, A. (2003), “Fiyatlar Seviyesindeki Değişmelerin Mali Tablolara Etkileri ve Enflasyon Muhasebesi: Enflasyon Muhasebesi Yöntemlerinden Fiyatlar Genel Seviyesi Modeli Uygulaması”, Uzmanlık Tezi, Merkez Bankası.
• DOĞAN, Z. (2003), “Çeviri Yöntemlerinin Mali Analiz Sonuçları Üzerindeki Etkisi”, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2.
• GÜCENME, Ü. (1996), “Mali Tablolar Analizi”, Bursa: Marmara Kitabevi yayınları.
• İLERİ, H. ve ALTINIŞIK, İ.(2004), “Enflasyon Düzeltmesinin Gerekliliği, Enflasyon Muhasebesinin Uygulanabilirliği ve Muhasebeciler Üzerinde Yapılan Bir Araştırma: Karaman Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, C: 7, Sayı: 1-2.
• KAYGUSUZ, M. (2001), “Maliyet Enflasyonu ve Türkiye’de Maliyet Enflasyonunun Nedenleri” http://www.ceterisparibus.net/arsiv/ mkaykusuz2.doc, (Erişim Tarihi: 22.11.2014).
• OSMAN, Z. O. (1995), “Enflasyon Teorileri ve İstikrar Politikaları”, İstanbul: Filiz Kitabevi.
• ÖZDEMİR, F. S. ve ARSLAN, S.(2007), “Enflasyon Muhasebesinde Kullanılan Yöntemlerin Karşılaştırmalı Analizi”, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 2.
• ÖZULUCAN, A. (2002a), “Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkisinin Giderilmesinde Kullanılan Oto Finansman Yöntemleri ve Enflasyon Muhasebesi Üzerine Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Sayı: 57-4.
• ÖZULUCAN, A. (2002b), “Enflasyonun Muhasebe Verileri Üzerindeki Etkileri, Türkiye Muhasebe Standard 2 ve Sermaye Piyasası Kurulu Seri: XI-No:20 Çerçevesinde Önerilen Enflasyon Muhasebesi Yöntemi ve Enflasyon Muhasebesine Geçişte Alınabilecek Önlemler”, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1-2.
• TMS 29: Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı.
• Toptan Eşya Fiyat Endeksleri, http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1076 (Erişim Tarihi: 04.05.2015).
• USLU, O. (2003), “Genel Hatlarıyla Enflasyon Muhasebesi”, https://www.alomaliye.com/ozan_uslu_enflasyon_muhasebesi.htm, (Erişim Tarihi: 22.11.2014).
• YAVUZ, G. (2007), “Enflasyon Muhasebesi ve Bir Uygulama”, Doktora Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• YÜKSEL, A. (1997), “Enflasyon Muhasebesi”, İstanbul: Literatür Yayınları.