ENTROPİYE DAYALI TOPSIS YÖNTEMİ İLE BANKALARIN PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 1 - 26, 30.06.2021

Yavuz Gül

Öz

Bankaların performanslarına ilişkin çalışmalar, yatırımcılar, paydaşlar, bankacılık sektörü ve özellikle bankaların kendileri için büyük önem arz etmektedir. Gerçekleştirilen analizler neticesinde bankaların ve bir bütün olarak sektörün durumu ve potansiyeli net bir biçimde görülebilmekte ve birtakım tedbirler alınarak düzeltici adımlar atılabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki mevduat bankalarının 2009-2019 dönemi performanslarını Entropi, Geliştirilmiş Entropi ve TOPSIS yöntemlerini kullanarak incelemektir. Bu kapsamda çalışmaya 20 banka dahil edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda ele alınan dönemde en yüksek performansı Akbank’ın, en düşük performansı Turkish Bank’ın gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca bankaların genel olarak sıralamadaki yerlerini koruma eğiliminde oldukları ve en iyi performanslarını çoğunlukla 2019 yılında gösterdikleri de tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık, Performans, TOPSIS, Entropi

Kaynakça

• Acar, M.F., Erkoç, T.E. & Yılmaz, B. (2015). Türk bankacılık sektörü için karşılaştırmalı performans analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 1-11.
• Aebi, V., Sabato, G. & Schmid, M. (2012). Risk management, corporate governance and bank performance in the financial crisis. Journal of Banking & Finance, 36(12), 3213-3226.
• Agyei, S.K. & Yiadom, E.M. (2011). Dividend policy and bank performance in Ghana. International Journal of Economics and Finance, 3(4), 202-207.
• Akçakanat, Ö., Eren, H., Aksoy, E. & Ömürbek, V. (2017). Bankacılık sektöründe entropi ve WASPAS yöntemleri ile performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2), 285-300.
• Akkoç, S. & Vatansever, K. (2013). Fuzzy performance evaluation with AHP and TOPSIS methods: evidence from Turkish banking sector after the Global Financial Crisis. Eurasian Journal of Business and Economics, 6(11), 53-74.
• Alptekin, N. & Şıklar, E. (2009). Türk hisse senedi emeklilik yatırım fonlarının çok kriterli performans değerlendirmesi: TOPSIS metodu. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 185-196.
• Altunbaş, Y. & Marques, D. (2008). Mergers and acquisitions and bank performance in Europe: the role of strategic similarities. Journal of Economics and Business, 60(3), 204-222.
• Aras, G., Tezcan, N. & Furtuna, Ö.K. (2016). Geleneksel bankacılık ve katılım bankacılığında kurumsal sürdülebilirlik performansının TOPSIS yöntemiyle karşılaştırılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 27(81), 58-81.
• Atik, M. (2019). Türk bankacılık sektöründeki faiz dışı gelirlerin banka geliri ve riski üzerindeki etkisinin ölçülmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81), 271-292.
• Aygün, M., Taşdemir, A. & Çavdar, E. (2010). Banka performansı üzerinde yönetim kurulu büyüklüğünün etkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 67-78.
• Bağcı, H. & Rençber, Ö.F. (2014). Kamu bankaları ve halka açık özel bankaların PROMETHEE yöntemi ile kârlılıklarının analizi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 39-47.
• Barra, C. & Zotti, R. (2019). Bank performance, financial stability and market concentration: evidence from cooperative and non-cooperative banks. Annals of Public and Cooperative Economics, 90(1), 103-139.
• Barth, J.R., Nolle, D.E., Phumiwasana, T. & Yago, G. (2003). A cross-country analysis of the bank supervisory framework and bank performance. Financial Markets, Institutions & Instruments, 12(2), 67-120.
• Beck, T., Cull, R. & Jerome, A. (2005). Bank privatization and performace: empirical evidence from Nigeria. Journal of Banking & Finance, 29(8&9), 2355-2379.
• Bikker, J.A. & Vervliet, T.M. (2018). Bank profitability and risk-taking under low interest rates. International Journal of Finance and Economics, 23(1), 3-18.
• Bonin, J.P., Hasan, I. & Wachtel, P. (2005). Bank performance, efficiency and ownership in transition countries. Journal of Banking & Finance, 29(1), 31-53.
• Bostan, A. & Bölükbaş, M. (2011). Küresel finansal kriz ve bankacılık sektörüne etkileri; Türkiye örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Dergisi, 48(562), 101-116.
• Boubakri, N., Cosset, J.C., Fischer, K. & Guedhami, O. (2005). Privatization and bank performance in developing countries. Journal of Banking and Finance, 29(8&9), 2015-2041.
• Brahmana, R., Kontesa, M. & Gilbert, R.E. (2018). Income diversification and bank performance: evidence from Malaysian banks. Economics Bulletin, 38(2), 799-809.
• Budak, H. (2011). Veri zarflama analizi ve Türk bankacılık sektöründe uygulaması. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(3), 95-110.
• Casu, B., Clare, A., Sarkisyan, A. & Thomas, S. (2013). Securitization and bank performance. Journal of Money, Credit and Banking, 45(8), 1617-1658.
• Çalışkan, E. & Eren, T. (2016). Bankaların performanslarının çok kriterli karar verme yöntemiyle değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 85-107.
• Çelik, M. (2018). Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının performans analizi: büyüklük ve sahiplik yapısı ayrımıyla bir karşılaştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 146-168.
• Çiftçi, C. & Çiftçi, D.D. (2019). Güçlü ekonomiye geçiş programı sonrası Türkiye’de banka kârlılığının belirleyicileri. Sosyoekonomi, 27(39), 111-131.
• Davis, E.P. & Zhu, H. (2009). Commercial property prices and bank performance. The Quarterly Review of Economics and Finance, 49(4), 1341-1359.
• Demireli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.
• Doğan, M. (2013). Measuring bank performance with Gray Relational Analysis: the case of Turkey. Ege Akademik Bakış, 13(2), 215-225.
• Dumanoğlu, S. & Ergül, N. (2010). İMKB’de işlem gören teknoloji şirketlerinin mali performans ölçümü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (48), 101-111.
• Ege, İ., Topaloğlu, E.E. & Karakozak, Ö. (2015). CAMELS performans değerleme modeli: Türkiye’deki mevduat bankaları üzerine ampirik bir uygulama. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(4), 109-126.
• Ertuğrul, İ. & Karakaşoğlu, N. (2008). Banka şube performanslarının VIKOR yöntemi ile değerlendirilmesi. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 20(1), 19-28.
• Fahlenbrach, R., Prilmeier, R. & Stulz, R.M. (2012). This time is the same: usnig bank performance in 1998 to explain bank performance during the recent financial crisis. The Journal of Finance, 67(6), 2139-2185.
• Fani, K.A., Khan, V.J., Kumar, B. & Pk, B.K. (2018). Impact of Internal and External Factors on bank performance in Pakistan. International and Public Affairs, 2(4), 66-77.
• Fanta, A.B., Kemal, K.S. & Waka, Y.K. (2013). Corporate governance and impact on bank performance. Journal of Finance and Accounting, 1(1), 19-26.
• Fogelberg ,L. & Griffith, J.M. (2000). Control and bank performance. Journal of Financial and Strategic Decisions, 13(3), 63-69.
• Fries, S., Neven, D. & Seabright, P. (2002). Bank performance in transition economies. The William Davidson Institute Working Paper No. 505.
• Godswill, O., Ailemen, I., Osabohien, R., Chisom, N. & Pascal, N. (2018). Working capital management and bank performance: empirical research of ten deposit money banks in Nigeria. Banks and Bank Systems, 13(2), 49-61.
• Gülhan, Ü. & Uzunlar, E. (2011). Bankacılık sektöründe kârlılığı etkileyen faktörler: Türk bankacılık sektörüne yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 341-368.
• Gümüş, F.B. & Nalbantoğlu, Ö. (2015). Türk bankacılık sektörünün CAMELS analizi yöntemiyle 2002-2013 yılları arasında performans analizi. AKÜ İİBF Dergisi, 17(2), 83-106.
• Gündoğdu, A. (2017). Türkiye’de mevduat bankalarının CAMELS analizi. Bankacılık ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 26-43.
• Gürbüz, A.O., Yanık, S. & Aytürk, Y. (2013). Income diversification and bank performance: evidence from Turkish banking sector. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 7(1), 9-29.
• Hazar, A., Babuşçu, Ş., Tekindal, M.A. & Köksal, M.O. (2018). Bankacılık sektöründe sermaye yeterliliği rasyosunu belirleyen risklerin analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (20), 135-150.
• Heffernan, S. & Fu, M. (2008). The determinants of bank performance in China. EMG Working Paper Series.
• Hermes, N. & Lensink, R. (2004). Foreign bank presence, domestic bank performance and financial development. Journal of Emerging Market Finance, 3(2), 207-229.
• Ho, C.T. (2006). Measuring bank operations performance: an approach based on Gray Relation Analysis. Journal of the Operational Research Society, 57(4), 337-349.
• Ifeacho, C. & Ngalawa, H. (2014). Performance of the South African banking sector since 1994. The Journal of Applied Business Research, 30(4), 1183-1196.
• Jiang, C., Yao, S. & Feng, G. (2013). Bank ownership, privatization and performance: evidence from a transition country. Journal of Banking & Finance, 37(9), 3364-3372.
• Kale, S. (2017). Türk bankacılık sektörünün aracılık fonksiyonu. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(3), 209-220.
• Kandemir, T. & Karataş, H. (2016). Ticari bankaların finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile incelenmesi: Borsa İstanbul’da işlem gören bankalar üzerine bir uygulama (2004-2014). İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(7), 1766-1776.
• Kendirli, H.Ç., Kendirli, S. & Aydın, Y. (2019). Küresel kriz çerçevesinde katılım bankalarının ve ticari bankaların mali performanslarının TOPSIS yöntemiyle analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(1), 137-154.
• Kosmidou, K. & Zopounidis, C. (2008). Measurement of bank performance in Greece. South-Eastern Europe Journal of Economics, 6(1), 79-95.
• Love, I. & Rachinsky, A. (2015). Corporate governance and bank performance in emerging markets: evidence from Russia and Ukraine. Emerging Markets Finance and Trade, 51(S2), 101-121.
• Malhotra, P. & Singh, B. (2009). The impact of internet banking on bank performance and risk: the Indian experience. Eurasian Journal of Business and Economics, 2(4), 43-62.
• Nigmonov, A. (2010). Bank performance and efficiency in Uzbekistan. Eurasian Journal of Business and Economics, 3(5), 1-25.
• Peni, E. & Vähämaa, S. (2012). Did good corporate governance improve bank performance during the financial crisis? Journal of Financial Services Research, 41(1&2), 19-35.
• Reis, Ş.G., Kılıç, Y. & Buğan, M.F. (2016). Banka kârlılığını etkileyen faktörler: Türkiye örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (72), 21-36.
• Samırkaş, M.C., Evci, S. & Ergün, B. (2014). Türk bankacılık sektöründe kârlılığın belirleyicileri. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8), 117-134.
• Shaban, M. & James, G.A. (2018). The effects of ownership change on bank performance and risk exposure: evidence from Indonesia. Journal of Banking & Finance, 88, 483-497.
• Staikouras, C.K., Staikouras, P.K. & Agoraki, M.E.K. (2007). The effect of board size and composition on European bank performance. European Journal of Law and Economics, 23(1), 1-27.
• Stephen, O.O., Apollos, E.A. & Adegoke, J.E. (2016). The CAMEL rating based assessment of the performance of Nigerian banks in the post consolidation era (2005-2014). International Journal of Banking and Finance Research, 2(2), 12-19.
• Şimşek, T., Aslan, E. & Şahin, A. (2017). Türk bankacılık sektörünün 2001-2015 dönemi için CAMELS yöntemiyle performans analizi. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 12(2), 155-167.
• Şişman, B. & Doğan, M. (2016). Türk bankalarının finansal performanslarının Bulanık AHP ve Bulanık Moora yöntemleri ile değerlendirilmesi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 353-371.
• Tezergil, S.A. (2016). VIKOR yöntemi ile Türk bankacılık sektörünün performans analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(1), 357-373.
• Thagunna, K.S. & Poudel, S. (2013). Measuring bank performance of Nepali banks: a data envelopment analysis (DEA) perspective. International Journal of Economics and Financial Issues, 3(1), 54-65.
• Toraman, C., Ata, H.A. & Buğan, M.F. (2015). Mevduat ve katılım bankalarının karşılaştırmalı performans analizi. CÜ İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16(2), 301-310.
• Tulung, J.E. & Ramdani, D. (2018). Independence, size and performance of the board: an emerging market research. Corporate Ownership & Control, 15(2), 201-208.
• Uzun, U. & Berberoğlu, M. (2019). Faiz dışı gelirlerin banka performansına etkisi: Türkiye örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(1), 239-248.
• Vivas, A.L., Pastor, J.T. & Hasan, I. (2001). European bank performance beyond country borders: what really matters? European Finance Review, 5(1&2), 141-165.
• Wang, T.C. & Lee, H.D. (2009). Developing a fuzzy TOPSIS approach based on subjective weights and objective weights. Expert Systems with Applications, 36(5), 8980-8985.
• Williams, J. & Nguyen, N. (2005). Financial liberalisation, crisis and restructring: a comparative study of bank performance and bank governance in South East Asia. Journal of Banking and Finance, 29(8&9), 2119-2154.
• Yalçıner, D. & Karaatlı, M. (2018). Mevduat bankası seçimi sürecinde TOPSIS ve ELECTRE yöntemlerinin kullanılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 401-423.
• Yayar, R. & Baykara, H.V. (2012). TOPSIS yöntemi ile katılım bankalarının etkinliği ve verimliliği üzerine bir uygulama. Business and Economics Research Journal, 3(4), 21-42.
• Yeh, C.H. (2002). A problem-based selection of multi-attribute decision-making methods. International Transactions in Operational Research, 9(2), 169-181.
• Yıldırım, O. (2008). Türk bankacılık sektöründe kârlılığın belirleyicileri. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yükçü, S. & Atağan, G. (2010). TOPSIS yöntemine göre performans değerleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (45), 28-35.
• Yüksel, S., Dinçer, H. & Hacıoğlu, Ü. (2015). CAMELS-based determinants for the credit rating of Turkish deposit banks. International Journal of Finance & Banking Studies, 4(4), 1-17.
• Zhang, H., Gu, C.J., Gu, L.W. & Zhang, Y. (2011). The evaluation of tourism destination competitiveness by TOPSIS & information entropy – a case in the Yangtze River Delta of China. Tourism Management, 32(2), 443-451.
• Zhang, J., Jiang, C., Qu, B. & Wang, P. (2013). Market concentration, risk-taking and bank performance: evidence from emerging economies. International Review of Financial Analysis, 30, 149-157.
• Zhang, X., Wang, C., Li, E. & Xu, C. (2014). Assessment model of ecoenviromental vulnerability based on improved entropy weight method. The Scientific World Journal, 2014, 1-7.