MİLLİ BİRLİK KOMİTESİ İÇİNDE ÇIKAN İKİLEM VE GENERAL CEMAL MADANOĞLU-ALBAY ALPARSLAN TÜRKEŞ İLİŞKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 102 - 121, 30.06.2021

Kübra Tatlısu

Öz

Bu çalışmanın esas konusu, 27 Mayıs 1960 tarihinde yapılan hükümet darbesinin liderliğini üstlenen Cemal Madanoğlu’nun 27 Mayıs süreci ve bu süreçte yaşadıklarıdır. Kurulmuş olan komitenin darbeye komuta edecek bir lider arayışı üzerine Cemal Madanoğlu Tümgeneral rütbesiyle liderliği üstlenmiş, emir komuta zinciri dikkate alınmaksızın darbe gerçekleştirilmiştir. Hükümetin düşürülmesinden sonra bir Milli Birlik Komitesi kurulmuş, komiteye başkan seçilen Cemal Madanoğlu’nun inisiyatifi ile hukuk profesörlerinden oluşan bir Anayasa Komisyonu kurulmuştur. Milli Birlik Komitesi ilk iş olarak sivilleşme çabasına girmiştir. Cemal Madanoğlu bu süreçte en erken vakitte seçimlere gitmek ve hükümeti sivilleştirmek için uğraşmıştır. Fakat çabaları sonuç vermemiştir. Komite içindeki anlaşmazlıklar artmış, komitede gruplaşmalar başlamıştır. Ana hatlarıyla Cemal Madanoğlu’nun ve Alparslan Türkeş’in başını çektiği iki grup oluşmuştur. Türkeş ve grubunun sivilleşmeye müsaade etmemesi, askerî yönetim kurma çabası Türkeş’in Başbakanlık Müsteşarlığı görevinden alınmasına sebep olmuştur. Fakat anlaşmazlık devam etmiş ve sivilleşmeye karşı olan 14 üye komiteden tasfiye edilmiştir. Tasfiyenin uygulama evresinde ise Cemal Madanoğlu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Cemal Madanoğlu, Alparslan Türkeş, Milli Birlik Komitesi

Kaynakça

• 1- Altuğ, K. (2006). Bir Numaralı Tanık, İstanbul.
• 2- Aydemir, Ş. S. (2000). İhtilalin Mantığı ve 27 Mayıs İhtilali, İstanbul.
• 3- Aydemir, Ş. S. (1993). Menderes’in Dramı (1899-1960), İstanbul.
• 4- Aydemir, T. (2017). Hatıratım, İstanbul.
• 5- Başgil, A. F. (2008). 27 Mayıs İhtilali ve Sebepleri Görüp Yaşadıklarım, İstanbul.
• 6- Başgil, A. F. (2007). Hatıralar, İstanbul.
• 7- Birand, M. A. - Dündar, C. - Çaplı, B. (2016). Demirkırat Bir Demokrasinin Doğuşu, İstanbul.
• 8- Börklüoğlu, L. (2017). ‘’27 Mayıs Askerî Darbesi Sonrasında Ordu İçinde İktidar Mücadelesi: Milli Birlik Komitesi ve Silahlı Kuvvetler Birliği’’, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, 13-28.
• 9-Er, A. (2012). Hatıralarım ve Hayatım 27 Mayıs’tan 12 Eylül’e, Ankara.
• 10- Erdem, Ş. C. (2019). ‘’Türk Siyasetinde Etkin Bir Genelkurmay Başkanı: Cevdet Sunay’’, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, Cilt:123, Sayı:242, 157-182.
• 11- Erim, N. (2005). Günlükler 1925-1979, İstanbul.
• 12- Erkanlı, O. (1972). Anılar… Sorunlar… Sorumlular, İstanbul.
• 13- İlyas, A. (2016). ‘’27 Mayıs Askeri Darbesi’nin Sancıları ve Orduda Tasfiyeler 1960-1964’’,Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, Sayı:22, 163-178.
• 14- İnönü, İ. (2001). Defterler (1919-1973), İstanbul.
• 15- İpekçi, A. – Coşar, Ö. S. (1965). İhtilalin İçyüzü, İstanbul.
• 16- Karavelioğlu, K. (2007). Bir Devrim İki Darbe 27 Mayıs, 12 Mart, 12 Eylül, İstanbul.
• 17- Kaynar, M. (2010). ‘’Beyaz Zambaklar Memleketi ve İhtilâlin Mantığı’’, 27 Mayıs: Bir Darbenin Anatomisi, (Ed: Tolga Ersoy ve Haydar Çetinbaş), Resmi Tarih Tartışmaları 9, 23-55
• 18- Kenaroğlu, B. (2006). Cumhuriyet Senatosu’nda Milli Birlik Grubu, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• 19- Madanoğlu, H. T. (2019). Korgeneral Cemal Madanoğlu’nun Anıları, İstanbul.
• 20- Oktay, C. (TY). Cemal Madanoğlu İnkılabı Anlatıyor, Ankara.
• 21- Onuş, S. (2010). Sıfır General Parola: İnkılap, Ankara.
• 22- Örtülü, E. (1966). Üç İhtilalin Hikayesi, Ankara.
• 23- Özdağ, Ü. (1997). Menderes Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri ve 27 Mayıs İhtilali, İstanbul.
• 24- Sanlı, F. S. (2018). ‘’13 Kasım 1960 Tasfiyesine Giden Süreçte Alparslan Türkeş ve Milli Birlik Komitesi İçinde İhtilaf’’, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, Sayı:27, 213-249.
• 25- Sanlı, F. S. (2018). ‘’27 Mayıs’ın ‘’Zoraki Diplomatları’’: 14’lerin Yurtdışı Faaliyetleri’’, Gazi Akademik Bakış Dergisi, Cilt:11, Sayı:23, 221-248.
• 26- Sanlı, F. S. (2017). Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisinden Milliyetçi Hareket Partisine Tarihsel Süreç, İdeoloji ve Politika (1960 – 1969), Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, (Doktora Tezi), Ankara.
• 27- Seyhan, D. (1966). Gölgedeki Adam, İstanbul.
• 28- Tarım, O. (2013). 27 Mayıs’tan 12 Mart’a Adalet Partisi ve Türkiye, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Konya.
• 29- Taylak, M. (1977). 27 Mayıs ve Türkeş, Ankara.
• 30- Turgut, H. (1995). Türkeş'in Anıları Şahinlerin Dansı, İstanbul.
• 31-Yıldırım, E. (2000). ‘’İktidar, Üniversite ve Aydınlar’’, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:2, 1-11
• 32- Yıldız, A. (2001). İhtilalin İçinden Anılar, Değerlendirmeler, İstanbul.
• 33- Milliyet. (1960). ‘’Milli Birlik Komitesi Üyelerini Tanıtıyoruz’’, 14 Haziran.
• 34- Milliyet. (1961). ‘’MBK Üyeliğinden İstifası Kabul Olunmayan Madanoğlu İstfasında Israr Ediyor’’, 11 Haziran.
• 35- Milliyet. (1962). ‘’Madanoğlu’na Başkanlık Teklif Edildi’’, 25 Ocak.
• 36- Toker, M. (1962). ‘’İhtilal’’, Akis Dergisi, Cilt:23, Sayı:400.
• 37- Toker, M. (1960). ‘’Yurtta Olup Bitenler’’, Akis Dergisi, Cilt:19, Sayı 319.
• -REFERANS: KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ-DOÇ. DR. ORHAN AVCI