Erol Güngör'e göre İslam ve Türk Modernleşmesi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 2, 100 - 121, 31.12.2024

İlhan Yıldız

Öz

Erol Güngör'ün yaşamı ve eserleri, İslam üzerine yaptığı derinlemesine çalışmalarla iç içe geçmiştir. Güngör, Türk toplumunun sorunlarına duyarlı bir düşünür olarak, kültürel ve dini meseleler üzerinde yoğunlaşmış ve bu konuları yaşamının merkezine almıştır. Erken yaşlardan itibaren yazıları yayımlanan Güngör, hukuk, psikoloji, sosyoloji, iktisat, ahlak, din ve felsefe gibi disiplinlerde çalışmıştır. İslam ile olan bağlantısı, dedesi Hafız Osman tarafından verilen eğitimle başlamış, Arapça ve Osmanlıca öğrenimi ile devam etmiştir. Güngör'ün dil bilgisi, akademik ve entelektüel çalışmalarında derinlemesine analizler yapmasını sağlamıştır. Makalenin metodolojisi, Güngör'ün yaşamı ve eserlerinin detaylı bir incelemesine dayanmaktadır. Güngör'ün yazıları ve görüşleri, modern Türkiye'de İslam'ın nasıl yorumlanması ve uygulanması gerektiğine dair analizler sunar. Güngör'ün hayatı ve fikirleri, onun dini ve kültürel anlayışına nasıl şekil verdiği üzerinden ele alınmaktadır. Güngör, Türkiye'nin modernleşme süreci ve mevcut durumu hakkındaki görüşlerinde, Müslüman toplumlarının "uyku ile uyanıklık arasında" bir durumda olduğunu ifade eder. Batı teknolojisi ve kültürünün benimsenmesi sürecinde yaşanan zorlukları analiz eder. Güngör, Türk milliyetçiliği ve İslam arasındaki ilişkileri de ele alarak, milliyetçiliğin sadece etnik kökene dayalı dar bir anlayışla değil, daha geniş bir kültürel ve tarihi bağlamda ele alınması gerektiğini savunur. Bu, Türk-İslam sentezi olarak bilinir ve Güngör'ün düşüncesinde Türk kimliğinin ayrılmaz bir parçası olarak yer alır.

Anahtar Kelimeler

Din, Modernleşme, Kültür Değişmeleri, Batılılaşma, Türk-İslam sentezi

Kaynakça

• Aksoy, E. (2018). Erol Güngör’ün Türk modernleşmesi üzerine görüşleri. Cumhuriyet Dönemi Milli Düşünce Sistematiğinde Erol Güngör Sempozyumu, (ss. 385-391) Kırşehir.
• Dönmez, S. (2017). Erol Güngör’de modernleşme ve din (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Güngör, E. (1982). İslam tasavvufunun meseleleri. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (1995). Kültür değişmesi ve milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (1997). İslam’ın bugünkü meseleleri. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (1998). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (2000). Tarihte Türkler. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (2007). Dünden bugünden tarih-kültür-milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Güngör, E. (2011a). Sosyal meseleler ve aydınlar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (2011b). Türk kültürü ve milliyetçilik (21. basım). İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, Ş. (1996). Erol Güngör. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 14. İstanbul: TDV Yayınları.
• Kara, İ. (2001). Bir felsefe dili kurmak: Modern felsefe ve bilim terimlerinin Türkiye'ye girişi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Mirzaoğlu, R. (1998). Erol Güngör'ün yetişmesinde muhitinin önemi. Prof. Dr. Erol Güngör'ün anısına armağan. Konya: Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları.
• Sezgin, F. (2016). 6 Mayıs 2016 Prof. Dr. Fuat Sezgin-Öğrencilerle söyleşi. İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı. https://dergipark.org.tr/download/issue-file/5825
• Subaşı, N., (1996), Türk aydınının din anlayışı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Vayni, C. (2014). Türk düşünce hayatında Erol Güngör (2. basım). İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
• Yazgan, T. (2018). Bozkırın mefkuresi Erol Güngör. Ankara: Altınordu Yayınları.