KRİPTO PARA BİTCOİN İLE ALTIN ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 59 - 71, 25.06.2022

Nursel Çebişli

Öz

Küresel finansal sistem içerisinde gelişen teknolojilerle birlikte kripto paraların fiziki yatırım araçlarına alternatif olarak sanal yatırım araçlarının temelini oluşturması ve hayatımızda yer alması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu sanal yatırım araçları arasında kripto paralar olarak bilinen yatırım araçları da bulunmaktadır. Günümüz kripto paraları arasında en çok tanınan ve işlem hacmi yüksek olan kripto para Bitcoin’dir. Bitcoin merkez bankaları veya resmi kuruluşlarla alakası olmayan bunun yanında ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilen sanal para olarak tanımlanmaktadır. Bu sanal paralar fiziksel olarak taşınama olanağı olmayan ve istenilen her an erişim kolaylığı olan hayatımıza yeni girmesine rağmen önemli yer tutan yatırım araçlarıdır. Altın ise fiziksel olarak taşınabilen sanal paralara göre daha az riskli bir yatırım aracıdır. Son zamanlarda bankaların altın hesabı oluşturarak altını sanala taşımaları altınında diğer yatırım araçlarıyla rekabetini kolaylaştırmıştır. Kripto paralar sadece sanal ortamda yatırımı yapılabilen bir araç olduğu için altın da kripto paralar gibi alım satımı kolaylaştırılmıştır. Bu durum da geleneksel yatırım aracı olan altın ile kripto paranın arasındaki ilişkiye ilgiyi artırmaktadır. Bu bağlamda Bitcoin ile Altın arasındaki ilişkinin ölçülmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’deki Altın fiyatları ve Bitcoin açılış fiyatları 2015-2020 yılları arası aylık verileri kullanılarak incelenmiştir. Johansen Eşbütünleşme testi ve Granger Nedensellik testleri kullanılmıştır. Bitcoin’den Altına doğru tek yönlü nedensellik ve kısa dönemli bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kripto Para, Bitcoin, Altın, Eşbütünleşme

Examination of The Relationship Between Crypto Money Bitcoin and Gold

Öz

With the developing technologies in the global financial system, it has become inevitable for cryptocurrencies to form the basis of virtual investment tools as an alternative to physical investment tools and to take place in our lives. Bitcoin is the most well-known and highly traded cryptocurrency among today's cryptocurrencies. Bitcoin is defined as virtual money that has nothing to do with central banks or official institutions, as well as can be bought and sold with the currencies of countries. Although these virtual currencies have just entered our lives, they are investment instruments that cannot be physically moved and that can be accessed at any time. Gold, on the other hand, is a less risky investment tool than virtual currencies that can be physically carried. Recently, banks have created a gold account and moved gold online, making it easier to compete with other investment instruments. Since cryptocurrencies are a tool that can only be invested in a virtual environment, gold is made easier to buy and sell like cryptocurrencies. This situation increases the interest in the relationship between gold, which is a traditional investment tool, and crypto money. In this context, it is aimed to measure the relationship between Bitcoin and precious gold. In this study, gold prices and Bitcoin opening prices in Turkey were examined using monthly data between the years 2015-2020. Johansen cointegration test and Granger causality tests were used. It has been determined that there is a one-way causality and short-term relationship from Bitcoin to Gold.

Anahtar Kelimeler

Cryptocurrency, Bitcoin, Gold, Cointegration

Kaynakça

• Atik, M., Köse, Y., Yılmaz, B. ve Sağlam, F. (2015). Kripto para: Bitcoin ve döviz kurları üzerine etkileri. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 6(11), 247-261.
• Avolio, B. J. ve Bass, B. M. (2002). Developing potential across afull range of leadership: Cases on transactional and transformational leadership. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• Azimov, J. ve Alkan, U. (2019). Bitcoin fiyatlarıi ile Çin ve Rusya’nın seçilmiş finansal göstergeleri arasındaki ilişkinin ekonometrik açıdan incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(10), 165-187.
• Baek, C. ve Elbeck, M. (2014). Bitcoins as an investment or speculative vehicle? A first look. Applied Economics Letters, 22(1), 30-34.
• Carpenter, A. (2016). Portfolio diversification with bitcoin. Journal of Undergraduate Reseaerch in Finance, 6(1), 1-27.
• Dwyer, G. (2015). The economics of bitcoin and similar private digital currencies. Journal of Financial Stability, 17(3), 81-91.
• Dyhrberg, A. H. (2016). Hedging capabilities of bitcoin is it the virtual gold?. Finance Research Letters, 16(3), 139-144.
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. (1987). Co-integration and error correction: Representation, estimation, and testing. Econometrica, 55(2), 251-276.
• Erek, M. ve Eren, B. S. (2020). Bitcoin ve finansal piyasaların karşılıklı bağımlılığı: Bir Copula-Garch yaklaşımı. Liberal Düşünce Dergisi, 25(98), 35-63.
• Estrada, J. C. (2017). Analyzing Bitcoin price volatility. Economy Magazine, 7(4), 1-49.
• Glaser, F., Zimmermann, K., Haferkorn, M., Weber, M. C. ve Siering, M. (2014). Bitcoin - Asset or currency? Revealing users'hidden intentions [Tam Metin Bildiri]. Twenty Second European Conference on Information Systems içinde (s. 1-14). Tel Aviv: ECIS 2014.
• Granger, C. (1969). Investigating causal relations by econometric. Econometrica, 37(3), 424-438.
• Güleç, Ö. F. (2018). Bitcoin ile finansal göstergeler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 18-37.
• Hepkorucu, A. ve Genç, S. (2017). Finansal varlık olarak bitcoin'in incelenmesi ve birim kök yapısı üzerine bir uygulama. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 47-58.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and inference on Co-integration-with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
• Kılıç, Y. ve Çütcü, İ. (2018). Bitcoin fiyatları ile Borsa İstanbul endeksi arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(3), 235-250.
• MacDonell, A. (2014). Popping the bitcoin bubble: An applicationof log-periodic power law modeling to digital currency. University of Notre Dame, 134(6), 1-33.
• Maupin, T. (2019). Can Bitcoin, and other cryptocurrencies, be modeled effectively with a Markov-Switching approach? (Unpublished master's thesis). Royal Institute of Technology School of Engineering Sciences, Stockholm.
• Öztürk, M. B., Arslan, H., Kayhan, T. ve Uysal, M. (2018). Yeni bir hedge enstrümanı olarak bitcoin: Bitconomi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 217-232.
• Poudel, R. B. ve Shrestha, S. R. (2019). Stock return and trading volume relation in nepalese stock market: An ARDL approach. Securities Board of Nepal (SEBON) Journal, 7, 17-32.
• Polat, M. ve Gemici, E. (2018, Ekim). Bitcoin ve altcoinler arasındaki ilişki. [Tam Metin Bildiri]. T.Korkmaz, M.İ.Yağcı, İ. Ege ve T.T.Turaboğlu (Ed.) Uluslararası Katılımlı 22. Finans Sempozyumu Bildiriler Kitabı içinde, (s. 82-91). Mersin.
• Sifat, I. M., Mohammad, E. M. ve Shariff, S. B. (2019). Lead-Lag relationship between Bitcoin and Ethereum: Evidence from hourly and daily data. Research in International Business and Finance, 50(12), 306-321. Sönmez, A. (2014). Sanal para bitcoin. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4(3), 1- 14.
• Vockathaler, B. (2015). The Bitcoin boom: An in depth analysis of the price of Bitcoins. Economics - Research Papers, 8(3), 1-75.
• Vora, G. (2015). Cryptocurrencies: Are disruptive financial innovations here?. Modern Economy, 6(7), 33-41. Wijk, D. V. (2013). What can be expected from the Bitcoin. (Unpublished master's thesis). University of Rotterdam, Rotterdam.
• Yıldırım, H. (2018). Günlük bitcoin ile altın fiyatları arasındaki ilişkinin test edilmesi: 2012 – 2013 yılları arası Johansen Eşbütünleşme testi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(4), 2328-2343.
• Zhu, Y., Dickinson, D. ve Li, J. (2017). Analysis on the influence factors of Bitcoin’s price based on VEC model. Financial Innovation, 3(3), 1-13.