FINANCIAL RATIOS AND FINANCIAL STATEMENTS ITEMS AT THE SECTOR LEVEL: EVIDENCE FROM TÜRKİYE*

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 92 - 109, 30.12.2023

Oğuz Yusuf Atasel , Yasin Şeker

Öz

The aim of this study is to examine the change of financial ratios and financial statement items at the sector level between 2009 and 2021. The data for this context has been obtained from the sectoral balance sheets and revenue statements provided by the Central Bank of the Republic of Türkiye (CBRT). Data from a total of 17 sectors have been examined. Liquidity, financial structure, operating efficiency and profitability ratios are used as financial ratios. The main items of balance sheet and income statement are taken into consideration as financial statement items. According to the study, information and communication, real estate activities, and professional, scientific, and technical sectors had the highest liquidity ratios, while agriculture, forestry and fisheries, construction, and education had the lowest. According to financial structure ratio analysis, the professional, scientific, and technical activities sector benefited the least from liabilities, while the transportation and storage, as well as the accommodation and food service activities sectors, benefited most from assets. The highest ratio of equity to total liabilities is observed in the sector of professional, scientific, and technical activities. The Education sector had the highest accounts receivable turnover and accounts payable turnover when turnover rates were examined. The mining and quarrying sector has the highest return on assets in terms of profitability ratios. Professional, scientific, and technical activities and the information and communication sector had the highest cumulative profitability ratio. Finally, it has been discovered that manufacturing, wholesale, and retail trade have the biggest financial statement items. This is because there are the most businesses functioning in these sectors.

Anahtar Kelimeler

Financial Statement Items, Financial Ratios, Trend Analysis

Etik Beyan

The method used in the study does not require ethics committee approval.

Kaynakça

• Akaytay, A., Çatı, K. and Yücel, S. (2015). Finansal oranların faaliyet alanlarına göre değişiminin Merkez Bankası sektör raporları yardımıyla incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (44), 45-57.
• Akdoğan, N. and Tenker, N. (2007). Finansal tablolar ve mali analiz teknikleri. 12. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akyüz, K. C., Cavrar, Ç., Yıldırım, İ. and Akyüz, İ. (2004). Orman ürünleri sanayisinin finansal yapısının incelenmesi, Kafkas Üniversitesi Artvin Orman Fakültesi Dergisi, 1(2), 31-39.
• Altıok, M. and Tuncer, İ. (2013). Türkiye imalat sanayinde yapısal değişim ve üretkenlik: 1980–2008 dönemi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 55-70.
• Aydemir, İ. (2018). Hastanelerde finansal performansın değerlendirilmesi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası hastane hizmetleri sektör bilançolarında bir uygulama. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 4(2), 133-149.
• Baležentis, A., Baležentis, T., and Misiūnas, A. (2012). An integrated assessment of Lithuanian economic sectors based on financial ratios and fuzzy MCDM methods. Technological and Economic Development of Economy, 18(1), 34-53. doi: 10.3846/20294913.2012.656151
• Barnes, P. (1987). The analysis and use of financial ratios. Journal of Business Finance & Accounting, 14(4), 449-461.
• Beller Dikmen, B. (2021). Mobilya imalatı sektörünün finansal performansının oran analizi ve Topsis yöntemiyle değerlendirilmesi. Uluslararası İşletme, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 5(1), 80-97. doi: 10.29228/ijbemp.49682.
• Bilici, N. (2019). Turizm sektörünün finansal performansının oran analizi ve Topsis yöntemiyle değerlendirilmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 173-194.
• Cinca, C. S., Molinero, C. M., and Larraz, J. G. (2005). Country and size effects in financial ratios: A European perspective. Global Finance Journal, 16(1), 26-47. doi:10.1016/j.gfj.2005.05.003
• Cowen, S. S., and Hoffer, J. A. (1982). Usefulness of financial ratios in a single industry. Journal of Business Research, 10(1), 103-118. doi: 10.1016/0148-2963(82)90020-0
• Dağlı, H. ve Eker, D. (2016). Türkiye’de gıda içecek ve tütün sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ölçekleri açısından finansal oranlarının karşılaştırmalı analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 99-114. doi: 10.11616/basbed.vi.455244.
• Demirci, N. S. (2017a). Sermaye yapısı teorilerinin TCMB sektör bilançolarıyla test edilmesi: İmalat sanayi sektörü üzerine bir panel veri analizi (2001-2015). Business and Economics Research Journal, 8(2), 231-245. doi: 10.20409/berj.2017.47.
• Demirci, N. S. (2017b). İmalat Sanayi Sektöründe Kârlılığın Belirleyicileri: TCMB sektör bilançolarıyla panel veri analizi (1996-2015). Ege Akademik Bakış, 17(3), 381-394. doi: 10.21121/eab.2017328404.
• Doğan, Ö. (2020). T.C. Merkez Bankası sektör bilançoları üzerinden deniz yolu yük taşımacılığının finansal performans analizi. Turkish Journal of Maritime and Marine Sciences, 6(2), 191-206.
• Er, B., Kurtaran, A. and Karakaya, A. (2017). Finansal tablolar analizi. 1. Baskı, Trabzon: Celepler Matbaacılık Basın Yayın ve Dağıtım.
• Ezin, Y. (2022). Tekstil sektörünün oran analizi ve Topsis yöntemi ile değerlendirilmesi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25), 213-243.
• Gallizo, J. L., Jiménez, F., and Salvador, M. (2003). Evaluating the effects of financial ratio adjustment in European financial statements. European Accounting Review, 12(2), 357-377. doi: 10.1080/0963818022000001163
• Gupta, M. C. and Huefner, R. J. (1972). A cluster analysis study of financial ratios and industry characteristics. Journal of Accounting Research, 10(1), 77-95. doi: 10.2307/2490219
• İskenderoğlu, Ö., Karadeniz, E. and Ayyıldız, N. (2015). Enerji sektörünün finansal analizi: Türkiye ve Avrupa enerji sektörü karşılaştırması. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(5), 86-97.
• Karadeniz, E., Dalak, S., Beyazgül, M. and Günay, F. (2017). Turizm Alt sektörlerinin finansal performanslarının oran yöntemiyle karşılaştırmalı analizi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 157- 170. doi: 10.24010/soid.335106
• Karadeniz, E. and Kılıç, E. (2015). Deniz ve kıyı sularında yolcu taşımacılığı sektörünün finansal performansının oran yöntemiyle analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 79-98.
• Karadeniz, E., Koşan, L., Günay, F. and Dalak, S. (2016). GRI İlişkisel analiz yöntemiyle turizm alt sektörlerinin finansal performanslarının ölçülmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), 1117-1134.
• Koşan, L. and Karadeniz, E. (2014). Konaklama ve yiyecek hizmetleri alt sektörünün finansal performansının dupont finansal analiz sistemi kullanılarak incelenmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11(2), 75-89.
• Kurtlar, M. (2021). Ulaştırma-depolama sektörünün oran analizi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası sektör bilançoları üzerine bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,18(1), 21-30.
• Lev, B. (1969). Industry averages as targets for financial ratios. Journal of Accounting Research, 7(2), 290-299. doi: 10.2307/2489971
• Öğünç, H. (2018). Gıda ve tekstil sektörlerinin karşılaştırmalı finansal analizi (2014-2016 Dönemi). Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 53-70.
• Şahin, A. (2019, November). Türk imalat sanayi sektörünün finansal analizi: TCMB verileri ile 21 yıllık analiz [Tam metin bildiri]. Uluslararası Ekonomi Araştırmaları ve Finansal Piyasalar Kongresi Tam Metin Bildiriler Kitabı içinde (ss.811-828), 7-8-9 Kasım 2019 – Gaziantep.
• Şahin, A. (2021). Türk ticaret sektörünün 2009-2019 dönemi mali yapı analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 21(63), 61-82.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2022). TCMB sektör bilançoları istatistikleri. Erişim Tarihi: 20.11.2022, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Reel+Sektor+Istatistikleri/Sektor+Bilancolari/Sektor+Bilanco+Verileri/
• Yalçınkaya, H. S. and Başaran, N. (2022). TCMB sektörleri finansal performansının Topsis yöntemi ile kıyaslanması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(4), 979-997. doi: 10.25287/ohuiibf.1130794.