HASTANELERDE YATAK KULLANIM ETKİNLİĞİNİN PABÓN LASSO MODELİ İLE ANALİZİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 164 - 174, 25.04.2017

Vahit Yiğit

Öz

Bu araştırmanın amacı, hastanelerde yatak kullanım etkinliğinin Pabón Lasso Modeli ile analiz edilmesidir. Araştırma kapsamına Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu’na bağlı hastanelerin klinikler alınmıştır. Araştırmada hastanelerin yatak kullanımı etkinliğini tespit edebilmek için Pabón Lasso Modeli kullanılmıştır. Modelde değişken olarak yatak doluluk oranı, yatak devir hızı ve ortalama yatış süresi alınmıştır. Araştırmada kullanılan veriler Kamu Hastaneleri istatistik yıllığından derlenmiştir. Verilerin analizinde MS Visio yazılımından yararlanılmıştır. Pabón Lasso modeline göre yapılan analiz sonucunda kliniklerin % 23’nün mükemmel bir performans (yüksek yatak devir hızı ve yüksek yatak doluluk oranı ve kısa yatış süresi), %18’nin ise çok düşük bir performans (düşük yatak doluluk oranı, düşük yatak devir hızı, uzun yatış süresi) düzeyine sahip olduğu tespit edilmiştir. Hastanelerin diğer kliniklerin (%59) ise modelde değişken olarak kullanılan performans göstergelerinin en az biri bakımından çok düşük performansa olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hastane, Performans, Verimlilik, Pabón Lasso Modeli

ANALYSIS OF CLINICAL BED UTILIZATION EFFECTIVENESS IN HOSPITALS WITH PABÓN LASSO MODEL

Öz

The purpose of this research is to analyze the bed- utilization effectiveness in hospitals with Pabón Lasso Model. Within the scope of the research, clinicals of the hospitals affiliated to the Public Hospital Unions of Turkey were obtained. The Pabón Lasso Model was used in the study to determine the effectiveness of hospital bed utilization. In the model, bed occupancy rate, bed turnover rate and average length of stay, which are hospital performance indicators, were taken variable. The data of the study were compiled from public hospital associations statistical yearbook data. MS Visio software was used for analyzing the data. According to the Pabón Lasso model, 23% of the clinicals exhibited excellent performance (high bed turnover and high bed turnover rate and short average length of stay), while 18% had a very low performance (low bed turnover and low bed turnover rate, long length of stay). Other clinics (59%) of the hospitals were found to be very low in terms of at least one performance indicator.

Anahtar Kelimeler

Hospital, Performance, Effectiveness, Pabón Lasso Model

Kaynakça

• Aeenparast, A., Farzadi, F., Maftoon, F., Zandian, H., Rezaei Yazdeli, M. (2015). Quality of Hospital Bed Performance Studies Based on Pabon Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 4(3), 143-148.
• Akdeniz, H. A. (2008). Türkiye ’de Yataklı Tedavi Kurumlarının Kategorize Edilen Yatak Kapasitelerinin Sıralı Logistik Regresyon Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(4), 1–18.
• Aksaraylı, M., Kıdak, L. B., Güneş, M. (2009). Sağlık İşletmelerinde Yatak Kullanım Etkinliğinin Benzetim Yoluyla Optimizasyonu: Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesi Uygulaması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 1–22.
• Bahadori, M., Sadeghifar, J., Hamouzadeh, P., Hakimzadeh, S. M., Nejati, M. (2011). Combining Multiple Indicators to Assess Hospital Performance in Iran Using The Pabon Lasso Model. Australasian Medical Journal, 4(4), 175–179.
• Bastani, P., Vatankhah, S. (2013). Performance ratio analysis: A National Study on Iranian Hospitals Affiliated To Ministry of Health and Medical Education. Iranian Journal of Public Health, 42(8), 876–882.
• Çakmak, M., Öktem, M. K., Ömürgönülşen, U. (2009). Türk Kamu Hastanelerinde Teknik Verimlilik Sorunu: Veri Zarflama Analizi Tekniği ile Sağlık Bakanlığı’na Bağlı Kadın Doğum Hastanelerinin Teknik Verimliliklerinin Ölçülmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(1), 1–36.
• Çalışkan, Z. (2016). Kamu Hasta Birliklerı̇ Performansının Pabón Lasso Modelı̇ ile Analizı̇. Sosyal Güvence, (10), 1–20
• Çukurova, Z., Akın, M., Özgül, E., Kazancı, E. G., vd. (2015). Kamu Hastaneleri İstatistik Yıllığı 2014. Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu. Sağlık Bakanlığı Yayın No:1000, Ankara.
• Davoud, A., Issac, B., Sadeghi, G., Mohammad, P. (2014). Contemporary Use of Hospital Efficiency Indicators to Evaluate Hospital Performance Using The Pabon Lasso Model. European Journal of Business and Social Sciences, 3(2), 1–8.
• Gholipour, K., Delgoshai, B., Masudi-Asl, I., Hajinabi, K., Iezadi, S. (2013). Comparing Performance of Tabriz Obstetrics And Gynaecology Hospitals Managed As Autonomous And Budgetary Units Using Pabon Lasso Method. The Australasian Medical Journal, 6(12), 701.
• Goshtasebi, A., Vahdaninia, M., Gorgipour, R. (2009). Assessing Hospital Performance by the Pabon Lasso Model. Iranian Journal of Public Health, 38(2), 119–124.
• Goshtasebi, A., Vahdaninia, M., Gorgipour, R., Samanpour, A., Maftoon, F., Farzadi, F., Ahmadi, F. (2009). Assessing Hospital Performance by the Pabon Lasso Model. Iranian Journal of Public Health, 38(2), 119–124.
• Hosseini, S. E., Ebrahimipour, H., Badiee, S., Haghighi, H., Vafaee-najar, A. (2016). Performance Evaluation of Mashhad University of Medical Sciences ’ Hospitals During 2006-2011 : Application of Pabon Lasso Model. Jentashapir J Health Res., 7(4), 1–6.
• Jakab, M., Harding, A., Preker, A., Hawkins, L. (2000). Organizational Reform and Management of Public Providers: Focus on Hospitals: Common Performance Problems in Public Hospitals and Their Causes. Washington D.C. World Bank.
• Kalhor, R., Ramandi, F., Rafiei, S. (2016). Performance Analysis of Hospitals Affiliated to Mashhad University of Medical Sciences Using the Pabon Lasso Model: A Six-Year-Trend Study. And Health Sciences, 3(3), 1–6.
• Kalhor, R., Salehi, A., Keshavarz, A., Bastani, P., Orojloo, P. H. (2014). Assessing Hospital Performance in Iran Using the Pabon Lasso Model. Asia Pacific Journal of Health Management, 9(2), 77–82.
• Lasso, H. P. (1986). Evaluating Hospital Performance Through Simultaneous Aplication of Several Indicators. Pan American Health Organization, 20(4), 341–357.
• Marnani, A. B., Sadeghifar, J., Pourmohammadi, K., Mostafaie, D., Abolhalaj, M., & Bastani, P. (2012). Performance Assessment İndicators: How DEA and Pabon Lasso Describe Iranian Hospitals Performance. HealthMED, 6(3), 791–796
• Masoumi, G., Kasnaviyeh, M. H., Tahrizadeh, A., Panahi, M., Najafi, E. (2014). Hospital Performance Based on Pabon Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 3(1), 49–54.
• Mehrtak, M., Yusefzadeh, H., Jaafaripooyan, E. (2014). Pabon Lasso and Data Envelopment Analysis: A Complementary Approach To Hospital Performance Measurement. Global journal of health science, 6(4), 107.
• Mohebbifar, R., Sokhanvar, M., Hasanpoor, E. (2014). A survey on the performance of hospitals of Qazvin Province by the Pabon Lasso Model. International Research Journal of Biological Science, 3(12), 5–9.
• Rahbar, A., Hamidi Parsa, H., Khosravi, M. (2014). The Assessing Performance of Educational Therapeutic Hospitals Dependent to Qom and Kashan Medical Sciences and Health Services Universities and Their Comparison Using by the Pabon Lasso Model. Health Inf Manag, 11(3), 362-70.
• Sağlık Bakanlığı (2016). 2015 Sağlık İstatistik Yıllığı, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Tengilimoğlu, D., Toygar, Ş. A. (2013). Hastane Performansının Ölçümünde PATH Yöntemi. Sosyal Güvenlik Dergisi, 3, 50–78.
• Tripathi, C. B., Kumar, R., Sharma, R. C., & Agarwal, R. (2016). Assessment Of Performance Of Services in A Tertiary Care Neuropsychiatric Institute Using Pabon Lasso Model. Asian Journal of Medical Sciences, 7(6), 69-74. Uğurluoğlu, Ö., Çelik, Y., (2005). Sağlık Sistemleri Performans Ölçümü, Önemi ve Dünya Sağlık Örgütü Yaklaşımı. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(1), 1–29.
• Wang, B. B., Özcan, Y. A., Wan, T. H., Harrison, J. (1999). Trends in Hospital Efficiency Among Metropolitan Markets. Journal of Medical Systems, 23(2), 83–97.
• Yiğit, V. Ağırbaş, İ. (2004). Hastane İşletmelerinde Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde Bir Uygulama. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:7(Sayı:2), 141–161.
• Yiğit, V. (2016a). Bir Üniversite Hastanesinin Tıbbı Bölümlerinin Teknik Verimlilik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(23), 199–214.
• Yiğit, V. (2016b). Hastanelerde Teknik Verimlilik Analizi : Kamu Hastane Birliklerinde Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(2), 9–16.
• Yiğit, V., Yiğit, A. (2016). Üniversite Hastanelerinin Finansal Sürdürülebilirliği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 253-273
• Younsi, M. (2014). Performance of Tunisian Public Hospitals: A Comparative Assessment Using The Pabón Lasso Model. International Journal of Hospital Research, 3(4), 159-166