BİR SAĞLIK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN GÜNDÜZ UYKULULUK HALLERİNİN EPWORTH UYKULULUK ÖLÇEĞİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 3, 354 - 369, 22.12.2017

Fatih Orhan Selahattin Akyüz Şemsettin Varol Selahattin Tuncer

Öz

Bu araştırmanın amacı, bir Sağlık Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin uykululuk hali sıklığının saptanması, uyku bozukluğu ve uykululuk halini etkileyebilecek bazı özelliklerinin belirlenmesidir. Veriler bir Sağlık Meslek Yüksekokulu öğrencilerinden elde edilmiştir. Araştırmaya katılım %91 (175/192) oranında gerçekleşmiştir. Demografik veriler anket ile öğrenci uykululuk düzeyleri ise Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ) ile toplanmıştır. EUÖ puanı araştırmanın bağımlı değişkenini oluşturmuştur. Analiz sonrasında tanımlayıcı istatistikler sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma ile değerlendirilmiştir. Verilerin karşılaştırılması Ki Kare testi ile yapılmıştır. Öğrencilerin %46,3’ünün EUÖ puanı 11 ve üzerindedir. EUÖ puanında her gün aşırı uykulu hissetme ile “dinlenmiş olarak uyanma”, “gün içinde aşırı uykululuk hissi yaşamama”, “gün içinde uyuma ihtiyacı hissetme” ve “dersi sevmeme nedeniyle uykululuk hali yaşama” arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Araştırmaya katılan öğrencilerin %87,4’ü uykudan dinlenmiş olarak kalkmamakta ve %84,0’ü gün içerisinde aşırı uykuluk hali yaşamaktadır. Öğrencilere uyku, uykunun önemi, uygun ortamın sağlanması, uyku bozuklukları, bu sorunlarla başa çıkma yolları hakkında eğitim verilmesinin ve gerektiğinde profesyonel yardım almalarının sağlanmasının gerekli olduğu değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gündüz Uykululuk Hali, Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ), Sağlık Meslek Yüksekokulu Öğrencileri

AN ASSESSMENT OF DAYTIME SLEEPINESS AMONG STUDENTS OF A VOCATIONAL SCHOOL OF HEALTH USING THE EPWORTH SLEEPINESS SCALE

Öz

This research aimed to establish the frequency of sleepiness in a Vocational School of Health students, their sleep disorders and factors that may affect their sleep patterns. The data were obtained from a Vocational School of Health students. Actual participation was 91% (175/192). Data were collected by questionnaire and Epworth Sleepiness Scale (ESS). The ESS score was the dependent variable of the research. After the analysis, descriptive statistics were evaluated by number, percentage, mean and standard deviation. Comparisons of data were made by Ki-square test. 46.3% of the students have an ESS score of 11 and higher. A significant statistical link has been established in the ESS score between feeling extremely sleepy every day and “feeling rested upon waking up”, “not feeling excessively sleepy during the day”, “Feeling the need to sleep during the day” and “experiencing sleepiness because of to dislike the lesson” (p<0.05). Of the students who participated in the survey, 87.4% didn’t feel rested upon waking up and 84.0% did experience sleepiness during the day. It is assessed that it is necessary for the students to be educated about sleeping, importance of sleeping, providing suitable environment, sleeping disorders, ways to cope with these problems and getting professional help if necessary.

Anahtar Kelimeler

Daytime Sleepiness, Epworth Sleepiness Scale (ESS), Vocational School of Health Students

Kaynakça

• Ağargün, M., Çilli, A., Kara, H., Bilici, M., Telcioğlu, M., Semiz, Ü., Başoğlu, C. (1999). Epworth Uykululuk Ölçeği'nin Geçerliği ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 10(4), 261-267.
• Akbaba Altun S., Çakan M. (2008). Öğrencilerin Sınav Başarılarına Etki Eden Faktörler: LGS/ÖSS Sınavlarındaki Başarılı iller Örneği, İlköretim Online, 7(1), 157-173
• Alóe, F., Pedroso, A., Tavares, S. M. (1997). Epworth Sleepiness Scale Outcome in 616 Brazilian Medical Students. Arquivos de Neuro-psiquiatria, 55(2), 220-226.
• Altıntaş, H., Sevencan, F., Aslan, T., Cinel, M., Çelik, E., Onurdağ, F. (2006). HÜTF Dönem Dört Öğrencilerinin Uyku Bozukluklarının ve Uykululuk Hallerinin Epworth Uykululuk Ölçeği İle Değerlendirilmesi. Sted, 15(7), 114-120.
• Erdoğan, S., Nahcivan, N., Esin, M. N. (2014). Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Ertekin, Ş. (1998). Hastanede Yatan Hastalarda Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Programı, Sivas Eryavuz, N. (2007). Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Hastalarında Uyku Kalitesinin Karşılaştırılması.
• (Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Görgülü, Ü. (2003). Koah Hastalarında Uyku Kalitesinin Değerlendirilmesi. (Bilim Uzmanlığı Tezi),
• Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Ankara.
• Karadağ, M. (2007). Uyku Bozuklukları Sınıflaması (ICSD-2). Akciğer Arşivi, 8(3), 88-91.
• Karadağ, M., Ursavaş, A. (2007). Dünyada ve Türkiye'de Uyku Çalışmaları. Akciğer Arşivi, 8(2), 62- 64. Mary, A. C., Harvey, K., William, C. D. (1981). Sleep Loss in Young Adolescents. Sleep, 4(3), 299-312.
• Miletin, M. S., Hanly, P. J. (2003). Measurement Properties of the Epworth Sleepiness Scale. Sleep medicine, 4(3), 195-199.
• Ohayon, M. M. (2003). The Effects of Breathing-Related Sleep Disorders on Mood Disturbances in The General Population. The Journal of Clinical Psychiatry, 64(10), 1195-1200.
• Roth, T., Roehrs, T., Rosenthal, L. (1994). Normative and Pathological Aspects of Daytime
• Sleepiness. J. M. Oldham, M. B. Riba (Ed.), “American Psychiatric Press Review of Psychiatry”, 13, 707-728. Washington, DC: American Psychiatric Press.
• Sanchez-Ortuno, M., Moore, N., Taillard, J., Valtat, C., Leger, D., Bioulac, B., Philip, P. (2005). Sleep
• Duration and Caffeine Consumption in A French Middle-Aged Working Population. Sleep Medicine, 6(3), 247-251.
• Sarıaslan, H. A. (2014). Uyku Merkezlerine İlk Defa Polisomnografi Çekimi İçin Başvuran Hastalarda Uyku Kalitesi Üzerine Depresyon ve Yaşam Kalitesinin Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Sönmez, S., Ursavaş, A., Uzaslan, E., Ediger, D., Karadağ, M., Gözü, R. O., Ege, E. (2010). Vardiyalı Çalışan Hemşirelerde Horlama, Uyku Bozuklukları ve İş Kazaları. Tur Toraks Der, 11, 105-108.
• Şahin, S., Açıkel, C. H., Türker, T., Okyay, S. (2014). GATA Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Gündüz Uykululuk Hallerinin Epworth Uykululuk Ölçeği İle Değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(1).
• Şenol, V., Soyuer, F., Akça, R. P., Argün, M. (2012). Adolesanlarda Uyku Kalitesi ve Etkileyen Faktörler. Kocatepe Tıp Dergisi, 13(2).
• Wetter, D. W., Young, T. B. (1994). The Relation Between Cigarette Smoking and Sleep Disturbance Preventive Medicine, 23(3), 328-334.