HASTANELERDE FİNANSAL PERFORMANSIN DEĞERLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE CUMHURİYETİ MERKEZ BANKASI HASTANE HİZMETLERİ SEKTÖR BİLANÇOLARINDA BİR UYGULAMA

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 133 - 149, 31.08.2018

İzzet Aydemir

Öz

Sağlık hizmetlerinin gerçekleştirilmesinde, finansal kaynak sağlama ve bu kaynakların etkin yönetilmesi gerekliliği hastane faaliyetleri arasında ön plana çıkmıştır. Buradan hareketle, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın yayımladığı sektör bilançoları yardımıyla hastane hizmetleri alt sektörünün 2013-2015 dönemine ilişkin finansal tablolarını finansal analiz tekniklerinden olan oran analizi yöntemiyle incelemek araştırmanın temel amacı olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda öncelikle sektörün varlık ve kaynak yapısı incelenmiş daha sonra sektöre ait likidite, finansal yapı, varlık kullanım ve karlılık oranları araştırmacı tarafından hesaplanmıştır. Analiz sonucunda sektörün varlık yapısının duran varlık ağırlıklı olduğu ve uzun vadeli borçlanmayla finansman yönteminin benimsendiği saptanmıştır. Likidite oranları açısından sektörün cari oran dışında likidite durumunun orta düzeyde olduğu görülmüştür. Sektörün finansal yapısının borçlanma ağırlıklı, öz-sermayesinin zayıf olduğu belirlenmiştir. Varlık kullanım oranları açısından ise sektördeki işletmelerin stoklarını etkin kullanamadığı ve alacaklarının tahsilinde gecikmelerin olduğu sunucuna varılmıştır. Sektörün karlılık oranları incelendiğinde sektörün karlılık performansının analiz süreci içerisinde zayıf, satış maliyetleri ise yüksek olmuştur. İşletme sermayesinin uygun düzeyde ve varlıkların bileşimi ile finansmanında kullanılan borçların dengede tutulması genel olarak önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Performans, Hastane Hizmetleri Alt Sektörü, Oran Analizleri, Sektör Bilançoları

ASSESSMENT OF FINANCIAL PERFORMANCE IN HOSPITALS: A PRACTICE IN THE HOSPITALS SECTOR FINANCIAL STATEMENT OF REPUBLIC OF TURKEY'S CENTRAL BANK

Öz

For the actualization of healthcare services, providing financial resources and the necessity of effective management of these resources has come to the forefront in hospital activities. Moving from here, the main purpose of the research, with the help of the sectoral balance sheets published by the Republic of Turkey's Central Bank, is to examine financial statements of the hospital activities sub-sector for the 2013-2015 period by using the ratio analysis method of financial analysis techniques. In this context, at the outset, asset and resource structure of the sector is examined and then the liquidity, financial structure, asset utilization and profitability ratios of the sector have been calculated by the researcher himself. As a result of the analysis, sector’s asset structure was determined to be predominantly fixed asset and long-term debt financing preferred. In terms of the sector’s liquidity ratios, the liquidity situation was found to be moderate except for the current ratio. Moreover, the financial structure of the sector has highly found in debt and equity position is weak. When it comes to the asset utilization ratios, inventories could not efficiently have been used and there is a delay in the collection of receivables in the sector. Analyzing the profitability ratios of the sector in the process of analysis profitability performance was found to be weak. However, sales costs have been high. Having the working capital at the appropriate level, composition of assets, and debts used in financing should be kept in balance are generally recommended.

Anahtar Kelimeler

Financial Performance, Hospital Activities Sub-Sector, Ratio Analysis, Sector Balance Sheets

Kaynakça

• Ağırbaş, İ. (2013). Sağlık Kurumlarında Finansal Analiz ve Denetim. Sağlık Kurumlarında Finansal Yönetim. İçinde: İ. Ağırbaş (ed.) ss.168-196. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Ağırbaş, İ. (2016). Hastane Yönetimi ve Organizasyon, Siyasal Kitapevi, Ankara.
• Akca, N., İkinci, S.S. (2014). Ankara’da yer alan özel bir sağlık işletmesinin finansal tablolarının oran analizi yöntemi ile değerlendirilmesi, İşletme Bilimi Dergisi, 2(1): 111-126.
• Akgüç, Ö. (2013). Mali Tablolar Analizi, Arayış Basımevi, İstanbul. Alparslan, D., Gençtürk, M., Özgülbaş, N. (2015). Sağlık bakanlığı hastanelerinde işletme sermayesi ile finansal performans göstergeleri arasındaki ilişkinin analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1). 317-338.
• Bülüç, F., Özkan, O., Ağırbaş, İ. (2017). Oran Analizi Yöntemiyle Özel Hastane Finansal Performansının Değerlendirilmesi, International Journal of Academic Value Studies, 3(11): 64-72.
• Cleverley, W.O. (1995). Understanding your hospital’s true position and changing it, Health Care Management Review, XX, No 2, Spring.
• Çam, H. (2016). Sağlık işletmelerinde finansal performansın değerlendirilmesi: karaman devlet hastanesi örneği, Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 1(1): 14-27.
• Erdoğan, M., Yıldız, B. (2015). Sağlık işletmelerinde finansal oranlar aracılığıyla performans ölçümü: hastanelerde bir uygulama, KAÜ İİBF Dergisi, 6(9): 129-148.
• Gapenski, L.C. (2005). Healthcare Finance: An Introduction to Accounting and Financial Management, (3rd ed.), AUPHA.
• Karadeniz, E. (2016). Hastane hizmetleri alt sektörünün finansal performansının incelenmesi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası sektör bilançolarında bir uygulama, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19(2): 101-114.
• Karadeniz, E., Koşan, L. (2017). Hastane hizmetleri sektörünün aktif ve öz-sermaye karlılık performansının analizi: hastane hizmetleri sektör bilançolarında bir araştırma, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(1): 37-47.
• Kıyak, M., Bozaykut, T., Güngör, P., Aktaş E. (2011). Strategic leadership styles and organizational financial performance: a qualitative study on private hospitals, Procedia Social and Behavioral Sciences, 24: 1521-1529.
• Özgülbaş, N. (2005). Sağlık kurumlarında finansal performans ölçümü ve finansal performansı artırmak için kullanılacak stratejiler, Verimlilik Dergisi, Sayı 3.
• Özgülbaş, N., Koyuncugil, A.S. (2007). Sağlık Kurumlarında Finansal Performans Ölçümü: Kamu Hastanelerinin Veri Madenciliği ile Sınıflandırılması, İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 253: 18-30.
• Özgülbaş, N., Koyuncugil, A. S., Duman, R. & Hatipoğlu, B. (2008). ‘‘Özel Hastane Sektörünün Finansal Değerlendirmesi’’, Mufad Journal, 40: 120-131.
• Schoenebeck, K.P., Holtzman, M.P. (2013). Interpreting and Analyzing Financial Statements – A Project-Based Approach, Sixth Edition, Pearson Education Inc, New Jersey, USA.
• Sonğur, C., Kar, A., Top, M., Gazi, A., Babacan, A. (2016). Türkiye kamu hastaneleri birlikleri hastanelerinin finansal performanslarının değerlendirilmesi: finansal tablo analizleri, Sayıştay Dergisi, Sayı: 100, Ocak- Mart.
• Şahin İ. (1999). Sağlık kurumlarında göreceli verimlilik ölçümü: Sağlık Bakanlığı hastanelerinin illere göre karşılaştırmalı verimlilik analizi, Amme İdaresi Dergisi, 32(2): 123-145.
• Şamiloğlu F., Akgün, A.İ. (2015) Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Finansal Tablolar Analizi, Ekin Basım Yayın, 2. Baskı, Bursa.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, (2016). Sektör Bilançoları (2013-2015), [http://www3.tcmb.gov.tr/sektor/2016/menu.php], Erişim Tarihi: 24.09.2017.