İŞYERİ NEZAKETSİZLİĞİ VE DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER ARASINDAKİ İLİŞKİLER: HEMŞİRELER ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 51 - 68, 30.04.2019

Çağdaş Işıkay

Öz

İşyeri nezaketsizliği, sosyo-demografik
değişkenlerden etkilenebilir. Nezaketsizlik, hasta bakım kalitesini düşürebilir.
Bu aştırmanın amacı, hemşirelerin deneyimlediği, meslektaş, doktor ve yönetici
nezaketsizliği ile sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiyi ortaya
koymaktır. Çalışmanın örneklemini, bir kamu hastanesinde en az bir yıl çalışan
ve araştırmaya katılmayı kabul eden 206 hemşire oluşturmuştur. Hemşirelere,
sosyo-demografik özellikleri belirlemeye yönelik hazırlanan sorular ve işyeri
nezaketsizliği ölçeğinden oluşan anket formu Ağustos-Ekim 2017 tarihinde
gözetim altında uygulanarak veriler toplanmış ve değerlendirilmiştir. Örnek
kitleyi oluşturan hemşirelerin, %82’sinin evli, %54,4’ünün lise mezunu olduğu,
% 45,6’sının haftada en fazla 40 saat çalıştığı tespit edildi. Meslektaş,
doktor ve yönetici nezaketsizliği ile sosyo-demografik özellikler arasındaki
ilişkileri belirlemek için, anova ve t testi uygulandı. Meslektaş
nezaketsizliğinin, çalışma yılına ve çalışma saatine göre farklılaştığı
saptandı. Korelasyon analizine göre; meslektaş nezaketsizliği ile doktor nezaketsizliği (r= ,550; p=,000) ve yönetici nezaketsizliği (r= ,442; p=,000) arasında pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki
olduğu tespit edildi. Sonuç olarak hemşirelerde; meslektaş, doktor ve
yönetici nezaketsizliği puan ortalaması düşük düzeydedir. Her üç nezaketsizlik
türü, birbirini etkilemektedir. İşyeri nezaketsizliği; çalışanlar, hastane ve
hasta bakım kalitesi açısından önem verilmesi gereken bir konudur.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, İşyeri nezaketsizliği, Sosyo-demografik değişkenler

Kaynakça

• Abdollahzadeh, F., Asghari, E., Ebrahimi, H., Rahmani, A., ve Vahidi, M. (2017). How to Prevent Workplace Incivility?: Nurses' perspective. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research, 22(2), 157-163.
• Andersson, L.M. ve Pearson, C. M. (1999). Tit For Tat? The Spiraling Effect of Incivility in theWorkplace. Academy of Management Review, 24(3), 452-471.
• Bartlett, J. E. , Bartlett, M. E. ve Reio, T. G. JR. (2008). Workplace Incivility: Worker and Organisational Antecedents and Outcomes. Paper Presented at the Academy of Human Resource Development International Research Conference in the Americas, Panama City, 20-24 February.
• Cortina, L. M., Magley, V. J., Williams, J. H. ve Langhout, R. D. (2001). Incivility in the Workplace: Incidence and Impact. Journal of Occupational Health Psychology, 6(1), 64-80.
• Delen, M. G. (2010). Çalışma Hayatında İşyeri Kabalığı Olgusu. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (53),43-58.
• Dion, M. J. (2006). The Impact of Workplace Incivility and Occupational Stress on the Job Satisfaction and Turnover Intention of Acute Care Nurses, Doctoral Dissertation, ETD Collection for University Of Connecticut, Storrs.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2013). Sosyal Bilimlerde Spss’le Veri Analizi. Beta Basım, 5. Baskı, İstanbul.
• Felblinger, D. M. (2008). Incivility and Bullying in The Workplace and Nurses’ Shame Responses. Journal of Obstetric, Gynecologic and Neonatal Nursing, 37(2), 234–242.
• Ferguson, M. (2012). You Cannot Leave it at the Office: Spillover and Crossover of Coworker Incivility. Journal of Organizational Behavior, 33, 571-588.
• Hershcovis, M. S. (2011). Incivility, Social Undermining, Bullying...oh my!: A Call to Reconcile Constructs within Workplace Aggression Research. Journal of Organizational Behavior, 32, 499-519.
• Huang, H. T. ve Lin, C.P. (2017). Assessing Ethical Efficacy, Workplace Incivility and Turnover Intention: A Moderated-Mediation Model. Review Of Managerial Science,1-24.
• Johnson, P. R. ve Indvik, J. (2001). Rudeness at Work: Impulse Over Restraint. Public Personnel Management, 30(4), 457–465.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın, 6. Baskı, Ankara.
• Kanten, P. (2016). Örgütlerde Davranışın Aydınlık Ve Karanlık Yüzü. Kanten ve Kanten (Ed.), (ss.527-564), Ankara: Nobel.
• Kanten, P. (2014). İşyeri Nezaketsizliğinin Sosyal Kaytarma Davranışı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Duygusal Tükenmenin Aracılık Rolü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 11-26.
• Kaya, E. Ü. (2015). İşyeri Kabalığı, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Özdeşleşme ve İş Tatmin Değişkenleri Arasındaki İlişkiler ve Birbirleri Üzerindeki Etkileri: Yüksek Öğretimde Bir Çalışma. The Journal of Academic Social Science Studies, 41, 55-78.
• Lim, S. ve Lee, A. (2011). Work and Nonwork Outcomes of Workplace Incivility: Does Family Support Help?. Journal of Occupational Health Psychology, 16(1), 95-111.
• Lim, S., Cortina, L. M. ve Magley, V. J. (2008). Personal and Workgroup Incivility: Impact on Work and Health Outcomes. Journal of Applied Psychology, 93(1), 95–107.
• Logan, T. R. (2016). Influence of Teamwork Behaviours on Workplace Incivility as it Applies to Nurses. Creighton Journal of Interdisciplinary Leadership, 2(1), 47–53.
• Miner, K. N., Settles, I. H., Pratt-Hyatt, J. S. ve Brady, C. C. (2012). Experiencing Incivility in Organizations: The Buffering Effects of Emotional and Organizational Support. Journal of Applied Social Psychology, 42(2), 340-372.
• Oyeleye, O., Hanson, P., O’connor, N. ve Dunn, D. (2013). Relationship of Workplace Incivility, Stress, and Burnout on Nurses’ Turnover Intentions and Psychological Empowerment. The Journal of Nursing Administration, 43(10), 536–542.
• Özdamar, K. (2013). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi. Nisan Kitabevi, 9. Baskı, 1. Cilt, Ankara.
• Pearson, C. M., Andersson, L. M. ve Wegner, J. W. (2001). When Workers Flout Convention: A Study of Workplace Incivility. Human Relations, 54(11), 1387-1419.
• Pearson, C. M., Andersson, L. M. ve Porath, C. L. (2000). Assessing and Attacking Workplace Incivility. Organizational Dynamics, 29(2), 123-137.
• Pearson, C. M. ve Porath, C. L. (2005). On the Nature, Consequences and Remedies of Workplace Incivility: No Time for ‘Nice’? Think Again. Academy of Management Executive, 19(1),7-18.
• Porath, C. ve Pearson, C. (2013). The Price of Incivility. Harvard Business Review, 91(1-2), 115-121.
• Ricciotti, N. A. (2016). Emotional Intelligence and Instigation of Workplace Incivilityin a Business Organization, Walden Dissertations and Doctoral Studies, Walden University, USA.
• Spence-Laschinger, H. K., Leiter, M., Day, A. ve Gilin, D. (2009). Workplace Empowerment, Incivility, and Burnout: Impact on Staff Nurse Recruitment and Retention Outcomes. Journal of Nursing Management,17(3),302–311.
• Spence-Laschinger, H. K., Wong, C. A., Cummings, G. G. ve Grau, A. L. (2014). Resonant Leadership and Workplace Empowerment: The Value of Positive Organizational Cultures in Reducing Workplace Incivility. Nursing Economics, 32(1), 5-44.
• -Tarraf, R. C. (2012). Taking a Closer Look at Workplace Incivility: Dimensionality and Source Effects, Unpublished Master's Thesis, The University of Western Ontario, Ontario, Canada.
• Taştan, S. (2014). İşyeri Nezaketsizliğini Öngören Örgütsel ve Durumsal Önceller İle Çalışanların Davranışsal Sonuçları Arasındaki İlişkinin ve Sosyo-Psikolojik Kaynakların Rolünün İncelenmesi: Sağlık Kurumlarında Yapılan Bir Araştırma. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi,16(3),60-75.
• Taylor, S. G. ve Kluemper, D. H. (2012). Linking Perceptions of Role Stress And Incivility to Workplace Aggression: The Moderating Role of Personality. Journal of Occupational Health Psychology, 17(3), 316–329.
• Trudel, J. ve Reio JR., T. G. (2011). Managing Workplace Incivility: The Role of Conflict Management Styles-Antecedent or Antidote?. Human Resource Development Quarterly, 22(4), 395-423.
• Vagharseyyedin, S. A. (2015). Workplace Incivility: A Concept Analysis. Contemporary Nurse, 50(1), 115-125.
• Welbourne, J. L., Gangadharan, A. ve Sariol, A. M. (2015). Ethnicity and Cultural Values as Predictors of the Occurrence and Impact of Experienced Workplace Incivility. Journal of Occupational Health Psychology, 20(2), 205-217.
• Zauderer, D. G. (2002). Workplace Incivility and the Management of Human Capital. The Public Manager, 31(1), 36-42.