PUBLIC PRIVATE PARTNERSHIP IN THE HEALTH SECTOR: AN EVALUATION ON CITY HOSPITALS

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 15 - 28, 30.04.2020

Aysun Yeşiltaş

Öz

Public private partnerships are used in many countries for reasons such as income and expense imbalances experienced in public institutions and increasing quality. Turkey also in the provision of health services under the influence of neoliberal policies began to be implemented public-private partnership projects. The public and private sector stakeholders work together in the construction and operation of the facilities of these partnerships. Criticisms about the construction of these facilities, which are called city hospitals or health campuses and some of which were put into service, with a public private partnership, have begun to be discussed. In this direction, the aim of this study is to evaluate the criticisms regarding the construction of city hospitals with a public private partnership. In the study prepared as a review, criticisms about city hospitals were tried to be given together. Along with the literature on public private partnerships and city hospitals, financial, legal and economic criticism, as well as criticism in terms of risks and inequalities, were examined. As a result, the unwillingness of financial institutions to provide funding for these partnerships, the idea that the state will experience financial losses, long term contracts, physical difficulties in the facilities built with these projects, transportation problems and inequalities in the regional distribution, uncertainties about the audit are seen as criticisms directed to the public private partnership.

Anahtar Kelimeler

city hospitals, public private partnerships, health policy, health service, Turkey

SAĞLIK SEKTÖRÜNDE KAMU ÖZEL ORTAKLIĞI: ŞEHİR HASTANELERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Kamu kurumlarında yaşanan gelir gider dengesizlikleri, kaliteyi artırma gibi nedenlerle pek çok ülkede kamu özel ortaklığı kullanılmaktadır. Türkiye’de de neoliberal politikaların etkisiyle sağlık hizmetlerinin sunumunda kamu özel ortaklığı projeleri uygulanmaya başlamıştır. Kamu ve özel sektörden oluşan paydaşlar, bu ortaklıklara ait tesislerin inşası ve işletilmesi sürecinde birlikte çalışmaktadır. Şehir hastaneleri ya da sağlık kampüsleri olarak adlandırılan ve bir kısmı hizmete açılan bu tesislerin, kamu özel ortaklığı ile yapılmasına ilişkin eleştiriler tartışılmaya başlanmıştır. Bu doğrultuda çalışmada, şehir hastanelerinin kamu özel ortaklığı ile yapılmasına ilişkin eleştirilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Derleme olarak hazırlanan çalışmada şehir hastanelerine yönelik eleştiriler bir arada verilmeye çalışılmıştır. Kamu özel ortaklıkları ve şehir hastaneleri ile ilgili literatürle birlikte finansal, hukuki ve ekonomik eleştirilerin yanı sıra riskler ve eşitsizlikler açısından yapılan eleştiriler de incelenmiştir. Sonuç olarak, finansal kurumların bu ortaklıklara fon sağlamadaki isteksizlikleri, devletin maddi kayıp yaşayacağı düşüncesi, sözleşmelerin uzun süreli olması, bu projelerle yapılan tesislerde oluşan fiziki sıkıntılar, ulaşım sorunları ve bölgesel dağılımdaki eşitsizlikler, denetimle ilgili belirsizlikler kamu özel ortaklığına yöneltilen eleştiriler olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

şehir hastaneleri, kamu özel ortaklıkları, sağlık politikası, sağlık hizmeti, Türkiye

Kaynakça

• Anyaehie, U., Nwakoby, B., Chikwendu, C., et.al. (2014) Constraints, Challenges and Prospects of Public‑Private Partnership in Health‑Care Delivery in a Developing Economy, Annals of Medical and Health Sciences Research, 4(1),61-66.
• Asante, A.D. & Zwi, A.B. (2007) Public-Private Partnerships and Global Health Equity: Prospects and Challenges, Indian Journal of Medical Ethics, 4(4),179-180.
• Aydemir, İ. (2018) Hastanelerde Finansal Performansın Değerlendirilmesi: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Hastane Hizmetleri Sektör Bilançolarında Bir Uygulama, Usaysad Dergisi, 2018; 4(2),133-149.
• Ayhan, E. ve Önder, Ö. (2018) Türkiye’de Sağlık Sektöründe Kamu Özel Ortaklığı Modeli, Usaysad Dergisi, 4(1),109-121.
• Baranowska-Zając, W. (2018) Would Amendments From 2018 in The Act On Public-Private Partnership Affect The Increase of The Scope Of Performance of Public Tasks In Public-Private Partnership Formula in Poland?, Perspectives of Law and Public Administration, 7(2),242-253.
• Barrows, D., MacDonald, H. I. & Supapol, A. B., Dalton-Jez, O., & Harvey-Rioux, S. (2012) Public-Private Partnerships in Canadian Health Care: A Case Study of The Brampton Civic Hospital, Oecd Journal On Budgeting, 12(1),1-14.
• Cerrahoğlu, A. (2016) Şehir Hastaneleri ve Birinci Basamak, Jour Turk Fam Phy, 07(3), 81-84. Doi: 10.15511/tjtfp.16.00381.
• Çal, S. (2018) Kamu-Özel Ortaklığı (KÖO) ve Kamu Hizmetlerinin Metalaştırılması, Şehir Hastaneleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çekirge, H. L. (2006) Dünyada ve Türkiye’de Kamu Özel Ortaklığı Uygulamaları ve Örnek Bir Projede Modelin Finansal ve Genel Avantajlarının Değerlendirilmesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Çelik, F. E. (2008) Hizmet Sunumuna Katılım ve Kamu-Özel Ortaklıkları, DOSYA-08: Yerel Yönetimlere Katılım, Bülten 64 (Aralık 2008), Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yayını, 28-38.
• Çınar, N.F., Türkoğlu, Ç., Tütünsatar, A. (2017) Kamu-Özel Ortaklığı/İşbirliği Modeli ve Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Hizmet Memnuniyetinin Ölçülmesi: Entegre Sağlık Kampüsleri (Şehir Hastaneleri) İçin Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(29),215-232.
• Duyguluer, F., Özbay, H., Erten, D. (2016) Şehir Hastaneleri ile İlgili Aklımıza Takılan Sorular, Mimarlık Dergisi, 390,15-18.
• Emek, U. (2017) Sağlık Sektöründe Kamu-Özel İşbirliği Sözleşmeleri: Beklenti ve Gerçekleşme, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(1),139-168.
• EPEC (2018) EPEC Market Data, European Invesment Bank, Erişim, 22.04.2019 https://data.eib.org/epec European Court of Auditors (2018) Special Report Public Private Partnerships in the EU: Widespread shortcomings and limited benefits,, Erişim Tarihi:29.12.2019. https://www.eca.europa.eu/Lists/ECADocuments/SR18_09/SR_PPP_EN.pdf
• Gökkaya, D., İzgüden, D., Erdem, R. (2018) Şehir Hastanesinde Hasta Memnuniyeti Araştırması: Isparta İli Örneği, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(20),136-148.
• Green Paper (2004) On Public-Private Partnerships And Community Law On Public Contracts And Concessions, COM (2004) 327 final, Brussels, 30.4.2004. Güneş, A. M. (2009) Kamu Hizmetlerinin Yürütülmesinde Yeni Bir Yöntem Kamu Özel Ortaklığı, Güncel Hukuk Dergisi, 58-62.
• Hamilton, G. Kachkynbaeva, M, Wachsmuth, I. & Masaki, E. (2012) A Preliminary Reflection On The Best Practice In Ppp In Healthcare Sector: A Review Of Different Ppp Case Studies And Experiences, https://www.unece.org/fileadmin/DAM/ceci/images/ICoE/PPPHealthcareSector_DiscPaper.pdf Erişim Tarihi: 01.01.2020.
• Kalkınma Bakanlığı (2018) Kamu Özel İşbirliği Raporu 2017, Yayın No:2983. Karadeniz, E. ve Koşan, L. (2017) Hastane Hizmetleri Sektörünün Aktif ve Özsermaye Karlılık Performansının Analizi: Hastane Hizmetleri Sektör Bilançolarında Bir Araştırma, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 5(1),37-47.
• Karasu, K. (2011) Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesinde Kamu-Özel Ortaklığı, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 66(3),217-262.
• Kerman, U., Altan, Y. Aktel, M., Eke, E. (2012) Sağlık Hizmetlerinde Kamu Özel Ortaklığı Uygulaması, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3),1-23.
• Keskin, S. (2011) Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Kamu Özel Ortaklığı Modeli (Aydın Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Khan, N. N & Puthussery, S. (2019) Stakeholder Perspectives on Public-Private Partnership in Health Service Delivery in Sindh Province of Pakistan: A Qualitative Study, Public Health,170:1-9.
• Kumral, E. (2018) Şehir Hastaneleri: Yeni Bir Uluslararası Sömürü Yöntemi, İktisat ve Toplum Dergisi, 88,18-23.
• Lee, H. S. (2013) A Study on the Public-Private Partnership to Global Health Issues in Korea, Osong Public Health Res Perspect, 4(6),308-315.
• Levy, S. M. (1996) Built Operate Transfer: Paving the Way for Tomorrow's Infrastructure, John Wiley & Sons, New York.
• Lister, J. (2003) The PFI Experience: Voices from the Frontline (London: Unison). Mitchell M. (2001) An Overview of Public Private Partnerships in Health. Boston, MA: Harvard School of Public Health, 1-28.
• Organ, A. ve Tekin, B (2017) Şehir Hastanesi Kuruluş Yeri Seçimi İçin Entropi ve Gri İlişkisel Analiz Yaklaşımı: Denizli İli Örneği, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(3),256-278.
• Öge, H. ve Baş, T. (2016) Public–Private Partnership Healthcare Projects in Turkey. The Journal of Business Science, 4(2),105-119.
• Özsevgeç, T. (2016) Veri Toplama, (7. Bölüm) (Ed: Bütün M. ve Demir, S.B.) Nitel Araştırma Yöntemleri 3. Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Öztürk, K. ve Billerlioğlu, H. (2015) Şehir Hastaneleri Yönetim ve İşletim Modeli. http://tusside.tubitak.gov.tr/tr/yayinlarimiz/makaleler/SEHIR-HASTANELERI-YONETIM-VE-ISLETIM-MODELI, Erişim Tarihi:03.01.2020.
• Öztürk, S. (2018) An Evaluation of Public Private Partnerships (PPP) in Health: Turkish Experience http://fs.hacettepe.edu.tr/husep/dosyalar/PPP.pdf
• Öztürk, S., Başar, D., Kortan Saraçoğlu, I. (2017) Sağlık Hizmetleri Kullanımında Hakkaniyet: Türkiye Örneği, Ekonomik Yaklaşım, 28(105), 95-127.
• Pala, K. (2018) Türkiye’de Sağlıkta Kamu- Özel Ortaklığı Şehir Hastaneleri, (Ed: Bora, T.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Panasiuk, M. (2019) Public-Private Partnership as a Response to Public Procurement In Economic Sectors, Scientific Papers of Silesian University of Technology,Organization And Management Series No. 139,447-460.
• Popa, F. (2019) Aspects on the Promotion of Public-Private Partnership, in Romania, after 1990, “Ovidius” University Annals, Economic Sciences Series, 19(1),280-289.
• Resmi Gazete (1994) Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun, Sayı:21959, http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21959.pdf.
• Resmi Gazete (2005) 5396 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununa Bir Ek Madde Eklenmesi Hakkında Kanun, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/07/20050715-2.html.
• Resmi Gazete (2013) Sağlık Bakanlığınca Kamu Özel İş Birliği Modeli ile Tesis Yaptırılması, Yenilenmesi ve Hizmet Alınması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6428.pdf
• Roehrich, J.K., Barlow, J. & Wright, S. (2013) Delivering European Healthcare Infrastructure Through Public-Private Partnerships: The Theory and Practice of Contracting and Bundling, , T. K. Das (Ed.)Managing Public-Private Strategic Alliances, Chapter 1.
• Roehrich, J.K, Lewis, M. A. & George, G. (2014) Are Publiceprivate Partnerships A Healthy Option? A Systematic Literature Review, Social Science & Medicine, 113,110-119.
• Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü, Sözleşmesi İmzalanan Şehir Hastaneleri erişim:21.04.2019. https://sygm.saglik.gov.tr/TR,33960/sehir-hastaneleri.html
• Sungur, C. ve Top, M. (2018) Türkiye'de Sağlık Sektöründe Kamu-Özel İşbirliği Modeli: Paydaş Görüşlerine Dayalı Bir Alan Araştırması, Sosyal Güvenlik Dergisi (Journal of Social Security), 8(1),159-186.
• Sungur, C. (2018) Sağlık Sektörü Kamu Özel İşbirliği Projelerinde Riskler ve Risk Yönetimi, KSÜSBD, 15(2),693-715.Sözleşmesi İmzalanan Şehir Hastaneleri, https://sygm.saglik.gov.tr/TR,33960/sehir-hastaneleri.html, erişim:31.12.2019.
• Şengül, H.T. (2017) Bu Hastane Kenti Hasta Eder! Şehir Hastanelerine Planlama Perspektifinden Bakmak, Mimarlık Dergisi, 395:20-23.
• Thadani, K.B. (2014) Public Private Partnership in the Health Sector: Boon or Bane, Procedia - Social and Behavioral Sciences 157,307-316.
• Top, M. ve Şahin, B. (2004) Hastane Endüstrisinde Değişen Sınırlar: Avrupa Ülkelerinde Yaşanan Son Yirmi Yıllık Süreç, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 7(1), 85-106.
• Van Manen, M. (2006) Writing Qualitatively, or the Demands of Writing, Qualitative Health Research, 16(5),713-722.
• Wachsmuth, I. (2013) Healthcare Global & European PPPs Pipeline What we need to address? Data, Donor’s Conference for the UNECE PPP ICoE, October 8, 2013.
• Warsen, R., Greve, C., Klijn, E.H., Koppenjan, J.F.M. & Siemiatycki, M. (2020) How Do Professionals Perceive The Governance of Public–Private Partnerships? Evidence From Canada, The Netherlands And Denmark, Public Administration, 98,124-139.
• Wong, E.L.Y., Yeoh, E. K., Chau, P.Y.K., Yam, C.H.K., Cheung, A.W.L. & Fung, H. (2014) How Shall We Examine And Learn About Public-Private Partnerships (Ppps) in The Health Sector? Realist Evaluation Of PPPs in Hong Kong, Social Science & Medicine,147,261-269.
• Yıldırım, K. (2010) Raising the Quality in Qualitative Research, İlköğretim Online, 9(1),79-92.
• Yiğit, V. ve Ağırbaş, İ. (2004) Hastane İşletmelerinde Kapasite Kullanım Oranının Maliyetlere Etkisi: Sağlık Bakanlığı Tokat Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesinde Bir Uygulama, Hacettepe 142 Sağlık İdaresi Dergisi, 7(2),141-162.
• Yusufi Yılmaz, F. ve Gültekin Karakaş, D. (2011) Girişimci Cumhurbaşkanı, Girişimci Vali, Girişimci Rektör Sağlıkta Kamu Özel Ortaklığı’nın Yapısal/Konjonktürel ve Türkiye'ye Özgü Nedenleri, Sağlık Alanında Kamu-Özel Ortaklığı Sempozyumu 6-7 Mayıs 2011.