Consideration of Hygiene and Sanitation in Turkish Baths in terms of Tourist Health: Antalya Province Example

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 20, 30.04.2018

Övgü Açıksözlü Düriye Bozok

https://doi.org/10.31454/usb.419894

Cited By: 1

Öz

Turkish baths are an indispensable part of social life in Turkish society. Turkish baths are regarded as a cultural heritage with their unique traditions and architecture, and in that they are a source of inspiration for arts and literature. They are spaces where many social events related to entertainment, marriage, and birth, as well as spiritual and bodily cleansing, take place. Although they have undergone some changes through the historical process, today, they also continue to be relevant and maintain their continuity. Turkish baths, which have an essential place in the social life of the Turkish community, receive a great deal of attention from foreign tourists. However, Turkish baths, which are visited to recover health, have great importance on protecting human health. This can be achieved with the proper and adequate implementation of hygiene and sanitation practices, and with regular inspections. This study was made to determine the attitudes of traditional Turkish baths to hygiene and sanitation practices for domestic and foreign tourist health. In the present study, at first, face-to-face survey method was carried out with 210 tourists using the Turkish baths located in the city center of Antalya. As a result of the reliability analysis of the used scale, Cronbach's alpha value was found as 0.812, meaning very reliable. Besides, a qualitative assessment based on observations was made in the Turkish baths, in the scope of the study.Thus, the attitudes related to hygienic rules were attempted to determine in Turkish bath enterprises located in the city center of Antalya. The most important result of the study is that hygiene and sanitation-related attitudes of Turkish bath enterprises are insufficient

Anahtar Kelimeler

Turkish Bath, Hygienity, Sanitation, Tourist Health, Antalya

Türk Hamamlarında Hijyen ve Sanitasyonun Turist Sağliği Açısından Ele Alınması: Antalya İli Örneği

Öz

Türk toplumunda hamamlar sosyal yaşamın vazgeçilmez bir parçasıdır. Türk hamamları; kendine özgü gelenekleriyle, mimarisiyle, sanata ve edebiyata esin kaynağı olması yönüyle bir kültürel miras olarak kabul edilmektedir. Ruhsal ve bedensel temizliğin yanı sıra, eğlence, evlilik ve doğumla ilgili pek çok sosyal olayın gerçekleştiği mekânlardır. Tarihsel süreç içerisinde birtakım değişikliklere uğramış olmasına rağmen günümüzde de, güncelliğini ve ölümsüzlüğünü korumaktadır. Türk toplumunun sosyal yaşantısında önemli bir yere sahip olan Türk hamamları, yabancı turistler tarafından da oldukça ilgi görmektedir. Ancak sağlık ve şifa bulmak için gelinen hamamlarda insan sağlığının korunması da önemli bir husustur. Bu ise hijyen ve sanitasyona dair uygulamaların doğru ve yeterli bir şekilde gerçekleştirilmesi ve düzenli denetimlerin yapılması ile mümkündür.

Bu çalışma, geleneksel Türk hamamlarının yerli ve yabancı turist sağlığına yönelik hijyen ve sanitasyon uygulamalarına olan tutumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışma da öncelikle yüz yüze anket yöntemi kullanılarak Antalya il merkezinde yer alan hamamları kullanan 210 turiste ulaşılmıştır. Kullanılan ölçeğe yönelik yapılan güvenilirlik analizi sonucunda cronbach’s alfa değeri 0,812 çok güvenilir aralığında çıkmıştır. Ayrıca araştırma kapsamına alınan Türk hamamlarında gözleme dayalı nitel bir değerlendirme yapılmıştır. Böylelikle Antalya il merkezinde bulunan hamam işletmelerinde hijyen kurallarına ilişkin davranışlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın en önemli sonucu hamam işletmelerinin hijyen ve sanitasyona yönelik tutumlarının yetersiz olduğu yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Türk Hamamı, Hijyen, Sanitasyon, Turist Sağlığı

Kaynakça

• Açıksözlü, Ö. (2015). Türk Hamamlarında Hijyen ve Sanitasyonun Turist Sağlığı Açısından Ele Alınması: Antalya İli Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Ak, B. ve Sevin, H. D. (2000). Turist Sağlığı ve Turist Sağlığı İmkanları Açısından Antalya Bölgesinde Bir İnceleme. H.Ü. Sağlık İdaresi Dergisi, 5(1), 90-100.
• Akdur, R. (2015). Turizm Bölgelerinde Halk Sağlığı. Turizm Hukuk ve Sağlık Sempozyumunda Sunulan Bildiri, Nevşehir, 173-189.
• Aktaş, A. ve Özdemir, B. (2012). Otel İşlemelerinde Mutfak Yönetimi. (3. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aktaş, G.G. (2011). Anadolu'da Toplumsal Yaşamın Mekansal İzleri. Sanat ve Tasarım Dergisi, 7, 55-68.
• Altunışık, R., Recai, C., Serkan, B. ve Engin Y. (2004). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. (3. Basım). İstanbul: Avcı Ofset.
• Apaydın Başa, B. (2009). Türk Hamam Kültürünün Spa & Wellness Mekânlarının Tasarımına Etkileri. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 1(1), 207-220.
• Aydın, İ., Tütüncü, Ö. ve Aydın, S. (2013). SPA Hizmetlerinde Sağlık Kapsamında Müşteri Güvenliği. II. Rekreasyon Araştırma Kongresi (31 Ekim – 03 Kasım 2013 ss. 449-460, Kuşadası).
• Boge, J., Kristoffersen, K. ve Martinsen, K. (2013). Bodily Cleanliness in Modern Nursingnup. Blackwell Publishing Ltd Nursing Philosophy, 14 :78-85.
• Bozok D. (2006). Türk Hamam ve Geleneklerinin Turizmde Uygulanışı (Bursa Merkez İlçede Bir Araştırma ). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 62-86 . Bozok, D. ve Köroğlu, Ö. (2009). The Determination Of The Strategies Which Can Be Effective For Marketing Of The Traditional Turkish Baths (Hamams): An Investigation With Russian Tourists. University "Prof. Dr. Assenn Zlatarov" Academic Journal, 5(1), 89-98.
• Çiçek, D. (2008). Temizlik Hizmeti Eğitimi Üzerine Kavramsal Deneme Çalışması. IV Lisans Üstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi (23-27 Nisan 2008, 259-276. Antalya).
• Emiroğlu, İ, (2010). Konya’da Hamam Kültürü ve Kullanım Eşyaları. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Evci, D. ve Tezcan, S. (2005). Küreselleşme ve Turist Sağlığı. I. Çanakkale 18 Mart Biyenalinde Sunulan Bildiri, Çanakkale, 315-323. Güler, Ç. ve Çobanoğlu, Z. (1994). Turist Sağlığı. Ankara: Aydoğdu Ofset.
• Koyunoğlu, S. (2003). Turist Sağlığı Turist Sigortası ve Tüketicinin Korunması. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Merdol, T. K., Beyhan, Y., Ciğerim, N., Sağlam, F., Tayfur, M., Baş, M., ve Dağ, A. (2000). Toplu Beslenme Yapılan Kurumlarda Çalışan Personel için Sanitasyon/Hijyen Eğitimi. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2012). Hamam-Sauna-Buhar Banyosu Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Öztaş, K. (2002). Turizm Sektöründe Mutfak Hizmetleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Steffan, R. (1987). Health Problems after travel in Developing Countries. The Journal of Infectious Diseases, 156 (1), 84-91.
• Tekin, A. (2007). Hastalık Olgusu ve Toplumsal Kökenleri (Burdur Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Turizm Sağlığı Eğitimi Kitabı. (2001). Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Ankara. http://www.ttb.org.tr/n_fisek/kitap_1/33.html. Erişim Tarihi: 10.04.2015.
• Ünivar, Ş. ve Şimşek S.(2012). Kültür ve Turizm Bakanlığının Yurtdışı Tanıtım Filmlerinde Kültürel İmge Kullanımı. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 24 :305-330.
• Yentürk, N. (2010). Roma Banyosu Nasıl Türk Hamamı Oldu. Çevrimiçi Tematik Türkoloji Dergisi, 2 (2), 94-102.
• http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&view=atasozleri&kategoriget=atalst&kelimeget=hamam&hngget=tam. Erişim Tarihi: 13.02.2015
• TürkolojiAraştırmaMerkezi,(2015).[URL: .http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/ayse_bascetincelik_gelin_hamami.pdf. ], Erişim 12.03.2015.
• http://www.saglikturizmi.org.tr/saglikturizmi_dosyalar/saglik_turizmi_yayinlari/saglik-turizmi-ve-turistin-sagligi-uygulama-rehberi.pdf., Erişim Tarihi: 11.04.2015.
• MilliEğitimBakanlığıModülerPorogram,(2015).[URL:http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/59/02/972001/dosyalar/2014_12/26045559_hijyenvesanitasyon.pdf], Erişim Tarihi: 29.04.2015.
• http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/59/02/972001/dosyalar/2014_12/26045559_hijyenvesanitasyon.pdf, Erişim Tarihi: 29.04.2015.