Ceramic Braziers From Çanakkale

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 101 - 110, 30.04.2019

Ayşe Çaylak Türker

https://doi.org/10.31454/usb.582766

Öz

The vessels likely to be identified as braziers
or portable hearths are instruments which were shaped in agreement with the
controlled use of fire. Thanks to these hearths, in which the charcoal in
glowing state probably obtained from a burning hearth was used, foods or
beverages could be cooked or could preserve their heat throughout a meal.
Examples of the portable terracotta braziers are known in Anatolia starting
from the early periods. The terracotta braziers, numerous examples of which
were discovered at many centers such as Miletus, Pergamum, Athens, Corinth, and
Paphos, are understood to have been used widely throughout the Archaic,
Classical, and Hellenistic periods. However, their examples, dated to the late
Roman and Byzantine periods, are relatively fewer. An evaluation of the ceramic
brazier examples which are surveys were carried out on the valleys that reached
the Hellespont and in their surrounding areas will constitute the subject of
this study.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, Ceramic, Brazier, Scepsis, Üstünlü

Ceramic Braziers From Çanakkale

Öz

Mangal
ya da taşınabilir ocaklar olarak tanımlanabilecek kaplar ateşin kontrollü bir
biçimde kullanılmasına uygun biçimlendirilmiş araçlardır. Olasılıkla yanan bir
ocaktan alınan kor halindeki odun kömürünün kullanıldığı bu ocaklar sayesinde
yiyecek ya da içeceklerin pişirilmesi ya da yemek boyunca ısısını muhafaza
etmesi sağlanırdı. Taşınabilir pişmiş toprak mangalların örnekleri Anadolu’da
erken dönemlerden itibaren bilinir. Milet, Bergama, Atina, Korinth, Paphos gibi
birçok merkezde çok sayıda örneği tespit edilen pişmiş toprak mangalların
Arkaik, Klasik ve Hellenistik dönem boyunca yaygın biçimde kullanıldığı
anlaşılır. Geç Roma ve Bizans dönemine tarihlenen örnekleri ise görece daha
azdır. Bu çalışmada Çanakkale Boğazı’na ulaşan vadiler ve
çevresindeki alanlarda Bizans Dönemi yerleşimlerinin tespit edilmesi ve
belgelenmesi amacıyla yürüttüğümüz  yüzey
araştırmalarında tespit ettiğimiz ve belgelediğimiz seramik mangalların değerlendirilmesi
amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, Seramik, Mangal, Kurşunlu, Üstünlü

Kaynakça

• Ashkenazi, D. & M. Fischer & A. Stern & O. Tal, (2012). Technology of an ancient ship brazier, a unique example from the southern Levant. Skyllis Vol.12, Heft 1, pp. 85-93.
• Aslan, E. (2015). 2014 Yılı Knidos Sualtı Araştırmalarında Elde Edilen İlk Bulguların Değerlendirilmesi. Mediterrenean Journal of Humanities, Vol. 1, pp. 101-123.
• Aydemir, A. (2005). Funde aus Milet XX. Kochgeschirr und Küchengeräte aus dem archaischen Milet. Archäologischer Anzeiger 2005/2, pp. 85-101.
• Crawford, J. S. (1990). The Byzantine Shops at Sardis. England.
• Denker, A. & F. Demirkök & Ö. Korkmaz-Kömürcü (2013). “YK12”, Saklı Limandan Hikayeler: Yenikapı’nın Batıkları. İstanbul.
• Ekroth, G. (2001). Altars on Attic Vases: The Identification of Bomos and Eschara. Ceramics in context, Proceedindgs of the Internordic Colloquium on Ancient Pottery held at Stocholm, ed. C. Scheffer, pp. 115-126.
• Gök, S. (2017). Osmanlı ve Avrupa Seramikleri Üzerinden Bir Okuma: Smyrna (İzmir) Agorası’ndaki Osmanlı Yerleşiminden Mutfak Kapları ile Günlük Yaşam Objeleri. Smyrna / İzmir Kazı ve Araştırmaları II, İzmir, pp. 117-150.
• Hayes, J.W. (2001). Early Christian Pottery from Knossos: The 1978-1981 Finds from the Knossos Medical Faculty Site. The Annual of the British Schools at Athens, Vol. 96, pp. 431-454.
• Karamani-Pekin, A. (Ed.) (2007). Gün Işığında İstanbul’un 8000 yılı Marmaray, Metro, Sultanahmet Kazıları, İstanbul.
• Kern, J. H. C. (1958). A Roman Terra Sigillata Dish From Tunisia, in Leyden. Mnemosyne, Fourth series, Vol. 11, Fasc. 2, pp. 152-156.
• Leonard, M. R. (1973). Braziers in the Bodrum Museum. JA 77, no.1, pp. 19-25.
• Mercangöz, Z. (2002). İzmir Arkeoloji Müzesi’ndeki Bizans Maltızı. Uluslararası Sanat Tarihi Sempozyumu, Prof. Dr. Gönül Öney’e Armağan, 10-13 Ekim 2001, İzmir, pp. 413-420.
• Mingazzini, P. (1930). Vasi della colleziione Castellani. Catalogo. Rome.
• Naumann, R. (1991). Eski Anadolu Mimarlığı, Ankara.
• Papanikola-Bakirtzis, D. (Ed) (2002). Everyday Life in Byzantium, Athens.
• Pieraccini, Lisa C. (2003). Around the Hearth, Caeratan Cylinder Stamped Braziers. Roma.
• Radt, W. (1982). “Pergamon Vorbericht über die Kampagne 1979. TürkAD Vol. 26-1, pp. 11-25. Reynolds, P. (1993). Settlement and Pottery in the Vinalopó Valley (Alicante Spain) A.D. 400-700. Oxford.
• Reynolds, P. (2016). From Vandal Africa to Arab Ifriqiya Tracing Ceramic and Economic Trends through the Fifth to the Eleventh Centuries. North Africa Under Byzantium and Early Islam, S. T. Stevens & J. P. Conant (eds), Dumbarton Oaks, pp.129-171.
• Robinson, H. R. (1959). The Athenian Agora V, Pottery of The Roman Period, Princeton, New Jersey.
• Snodgrass, M. E. (2004). Encyclopedia of Kitchen History, New York.
• Sparkes, B. A. (1962). The Greek Kitchen, JHS, Vol. 82, pp.121-137,
• Şahin, M.( 1999-2000). Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nden Bir Grup Mangal Tutacı. Adalya Vol. IV, pp. 61-90. Türker, A. Ç. (2005). Gelibolu’da Bizans Seramikleri ve Ökaristik Ekmek Damgası. Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Dergisi, Vol. 22.2, pp. 87-104.
• Türker, A.Ç. (2010). Bizans Döneminde Çanakkale Boğazı ve Yerleşim Modelleri: Skamander Vadisi, Anadolu ve Çevresinde Ortaçağ 4, pp.53-94. Türker, A. Ç. (2013a). Byzantine Pottery from Dardanos and Kepez in the Hellespontus. The Deltion of the Christian Archaeological Society,33, pp. 361-374; Türker, A. Ç. (2013b). Two Byzantine Cities in the middle section of the Dardanelles: Madytos and Koila. Episcopus, ciuitas, territoriumunun, Città del Vaticano 2013, Acta XVth. International Conggressvs Internationalis Archaeologicae Cristianae, Toledo, 8-12.9.2008 (Ed. O. Brandt –S. Cresci, J. López Quiroga- C. Pappalardo), Città del Vaticano, pp. 105-119. Türker, A. Ç. (2013c). Archaeological Survey of Early Christian - Byzantine Period on the Valleys that Reached the Hellespont: 2010 Research, 29. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, Ankara. pp. 401-428. Türker, A. Ç. (2018a). Byzantine Pottery from the Pegai Castle. XIth Congress AIECM3 on Medieval and Modern Period Mediterranean Ceramics Proceedings, 19-24 October Antalya. Vol 1, pp. 371-382. Türker, A. Ç. (2018b). “Archaeological Survey of Early Christian - Byzantine Period on the Valleys that Reached the Hellespont: 2016 Research”, 35. Araştırma Sonuçları Toplantısı 1. Cilt, Ankara. pp. 177-188. Türker, A. Ç. (in print). Çanakkale Boğazı ve Çevresindeki Bizans Limanları: Üstünlü Limanı. Uluslararası Propontis ve Çevre Kültürleri Sempozyumu, Tarihöncesi Çağlardan Antik Dönem Sonuna Kadar, 15-19 Ekim 2018, Biga- Çanakkale. Türker, A. Ç. (in print). Stands From Üstünlü Port, LRCW 6, 6th International Conference on Late Roman Coarse Ware, Cooking Ware and Amphorae in the Mediterranean: Archaeology and Archaeometry Land and sea: pottery routes, Agrigento, 24-28 maggio 2017. Türker, A. Ç. (in print). Byzantine Pottery From Hexamilion on the Thracian Chersonese. AIECM 3, 12th Congress on Medieval and Modern Period Mediterranean Ceramics, 21-27 Ekim 2018. Atina. Wicenciak, U. (2014). Pottery production in the Late Hellenistic and Early Roman Periods at Jiyeh – ancient Porphyreon (Lebanon). Roman Pottery in the Near East Local Production and Regional Trade Proceedings of the round table held in Berlin 19-20 February 2010. B. Fischer-Genz & Y. Gerber (eds.), Oxford. pp. 103-124.