Antik Tabae’dan Bir Grup Roma Dönemi Kandili

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 111 - 126, 30.04.2019

Oğuz Koçyiğit

https://doi.org/10.31454/usb.582999

Öz

Bu çalışma Denizli
ili, Kale ilçesi sınırlarında yer alan antik Tabae yerleşim yerinden ele geçmiş
olan bir grup Roma imparatorluk dönemi
pişmiş toprak kandil buluntusunu kapsar. Kalıpta yapıldıkları anlaşılan kandillerden,
biri hariç neredeyse tamamı bütün ve tam form verecek niteliktedirler. Büyük bir kısmı, erken Roma
geleneğinde kapalı dairesel formda kandiller olup, birden fazla fitil deliğine
sahiptir. Ayrıca bazılarının palmet biçiminde oldukça ilginç kulplara sahip olduğu
görülür. Bu kandillerden bazılarının yerel üretim oldukları anlaşılmakla
birlikte, bazılarının da hamur ve astar özellikleri yanında form ve bezeme
açısından ithal oldukları düşünülür. Bu ithal ürünlerin çoğunlukla Batı Anadolu
orijinli oldukları, fakat birkaç örneğin İtalya yada Kuzey Afrika gibi uzak
eyaletlerden geldikleri tahmin edilir. Uzak eyaletlerden geldiği düşünülen bu
kandillerin birinin discus kısmında mask betimi diğerininkinde ise erotik bir sahne
yer alır. Ayrıca koleksiyondaki bazı kandiller üzerinde ion kymationu bezemesi vardır. Bunlar dışında kandiller üzerinde herhangi
bir bezeme ya da süsleme unsuru, yazı ya da çömlekçi damgası yoktur. 

Anahtar Kelimeler

Tabae, Roma dönemi, çok fitilli kandil

Kaynakça

• Bağdatlı Çam, F., "Sculptures from Tabae / Kale-i Tavas", Sculpture in Asia Minor. Proceedings of the International Conference at Selçuk 2013, (ed. M. Aurenhammer), SOSCHRÖAI, Band 56, 2018. s: 431-441.
• Bailey, D. M., A Catalogue of the Lamps in the British Museum. I: Greek, Hellenistic and Early Roman Pottery Lamps, London. 1975.
• Bailey, D. M., A Catalogue of the Lamps in the British Museum. II: Roman Lamps Made in Italy. London. 1980.
• Bailey, D. M., A Catalogue of the Lamps in the British Museum. III: Roman Provincial Lamps, London. 1988.
• Beyazıt, M., "Kale-i Tavas (Tabae) Kazıları", Geçmişten Günümüze Denizli, Denizli’nin Derin Geçmişi, Kazı ve Araştırmalar II, Denizli. 2016. s: 64-77.
• Bussiere, J. – B. L. Wohl, Ancient Lamps in the Paul Getty Museum, Los Angeles. 2017. Duman, B., "Son Arkeolojik Araştırmalar ve Yeni Bulgular Işığında Tripolis ad Maeandrum", Cedrus I, 2013. s: 179-200.
• Ersoy, B., "Kale-i Tavas (Tabae) 2007 Yılı Kazısı", Kazı Sonuçları Toplantısı 30/3, Ankara. 2009. s: 41-56.
• Ersoy, B., "Kale-i Tavas (Tabae) 2008 Yılı Kazı Çalışmaları", Kazı Sonuçları Toplantısı 31/3, Ankara. 2010. s: 301-314.
• Ersoy, B., "Kale-i Tavas (Tabae) Kazıları", Ege Üniversitesi Arkeoloji Kazıları (ed: A. Çilingiroğlu vd.), İzmir. 2012, s: 415-439.
• Gök, S. - H. Uçar, "Kale-i Tavas (Tabae) Kazısı Seramik Buluntuları (2007-2011)", Kaledavaz Sempozyum Bildirileri (2-3 Nisan 2012), (ed: T. Tok – Ö.K. Aydemir), Denizli. 2013. s: 402-412.
• Gürtekin Demir, R. G. – Y. Polat, "Between Lydia and Caria: Iron Age Pottery from Kale-i Tavas, Ancient Tabae", Karamos, Ceramics: A Cultural Approach. Proceedings of the First International Conference at Ege University (ed: R. G. Gültekin-Demir – H. Cevizoğlu – Y. Polat – G. Polat), Ankara. 2015. s: 115-136.
• Hayes, J. W., Ancient Lamps in the Royal Ontario Museum: I. Greek and Roman Clay Lamps, Toronto. 1980.
• Heimerl, A., Die römischen Lampen aus Pergamon: vom Beginn der Kaiserzeit bis zum Ende des 4. Jhr. n. Chr., Walter de Gruyter, 2001.
• Kassab Tezgör, D. – T. Sezer, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Pişmiş Toprak Kandiller Kataloğu C.I. Prehistorik, Arkaik, Klasik ve Hellenistik Dönemler, İstanbul. 1995.
• Koçyiğit, O., "Tabae Roma Dönemi Kırmızı Astarlı Seramikleri", Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 3/1, 2018a. s: 135-154.
• Koçyiğit, O., "Antik Tabae'dan Bir Roma Sarnıcı ve Seramik Buluntuları", Anadolu / Anatolia 44, 2018b. s: 277-325.
• Metin, H., "Kibyra’dan Bir Grup Palmet Kulplu Kandil", Uluslararası Genç Bilimciler Buluşması I: Anadolu Akdenizi Sempozyumu, Antalya, 2012. S: 227-236.
• Özdilek, B., "Andriake Sinagogu’ndan Seçilmiş Örneklerle Hellenistik ve Roma Donemi Seramiklerine Genel Bir Bakış", Cedrus III, 2015. s: 89-117.
• Pastutmaz, D., 1988-1998 Yılları Arasında Bulunan Knidos Kandilleri, (Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya. 2001.
• Perlzweig, J., The Athenian Agora. VII: Lamps of the Roman Period, Princeton. 1963.
• Şimşek, C., Laodikeia (Laodicea ad Lycum), İstanbul, 2013.
• Talbert, R. J. A. (ed.), Barrington Atlas of the Greek and Roman World, Princeton. 2000.
• Ünal, C., "Coin Findings and Two German Tokens from Excavation of Tabae/Kale, Denizli", Sanat Tarihi Dergisi XVIII/2, 2009. s: 137-155.