The Concept Of Mind In Philosophy Of Fichte And Its Effects On German Idealism

Yıl 2023, , 269 - 289, 29.08.2023

Arslan Topakkaya Hatice Aydın

https://doi.org/10.47994/usbad.1283814

Öz

Examining the concept of reason in Fichte's philosophy requires us to embark on the philosophical journey of Fichte with an idealist system. Because in this journey, in connection with the meaning attributed to the concept of mind, the role assigned to the concept of mind will become clear for Fichte. So much so that throughout the history of philosophy, the attempt to explain what would be the first principle of philosophy, based on the design in mind, necessitates a return in the historical development of idealism. At the end of this flashback, the name we encounter will be Kant. In order to understand the concept of reason in Fichte's philosophy, it is necessary to know Kant's philosophy well. Because Fichte starts his philosophy from the place where Kant left off. Fichte explains the concept of mind with his work "Science of Knowledge". He talks about the "Ego" philosophy in his "Science of Knowledge ". For Fichte, the movements of the ego are movements of the mind. Fichte, who connects idealism to the subject, evaluates the mind in this way and treats the mind as absolute mind at the end of the process. For this reason, for Fichte, the concept of mind, unlike intelligence, has a general and abstract content above the power of perception. We cannot think of these ideas of Fichte independently of Schelling and Hegel, the other representatives of German Idealism. Because Fichte had an impact on both Schelling and Hegel with his thoughts on mind. For this mind, German idealists offer us the opening of the mind in connection with each other's thoughts.

Anahtar Kelimeler

Fichte, Ego, Mind, Idealism, Absolute Mind

Fichte Felsefesinde Akıl Kavramı ve Alman İdealizmi’ne Etkileri

Öz

Fichte felsefesinde akıl kavramını incelemek, Fichte’nin idealist bir dizge ile ilerlediği felsefi yolcuğuna çıkmamızı gerektirir. Çünkü bu yolculukta akıl kavramına yüklenen anlam ile bağlantılı olarak Fichte için akıl kavramına biçilen rolde netlik kazanacaktır. Öyleki felsefe tarihi boyunca, felsefenin ilk ilkesinin ne olacağına cevap ararken zihinde yer alan tasarımdan hareketle açıklama girişimi, idealizmin tarihsel gelişiminde geri dönüşü zorunlu kılmaktadır. Bu geriye dönüşün sonunda karşımıza çıkan isim Kant olacaktır. Fichte felsefesinde akıl kavramını anlayabilmek için Kant felsefesini iyi bilmek gerekir. Çünkü Fichte Kant’ın yarım bıraktığı yerden felsefesini başlatmaktadır. Fichte “Bilim Öğretisi” eseriyle akıl kavramını açıklamaktadır. “Bilim Öğretisi”nde “Ben” felsefesinden bahseder. Fichte için Ben’nin hareketleri aklın hareketleridir. İdealizmi özneye bağlayan Fichte aklı da bu şekilde değerlendirip, aklı sürecin sonunda mutlak akıl olarak ele alır. Bu sebeple Fichte için akıl kavramı zekâdan farklı olarak algıma gücünün üstünde genel ve soyut bir içeriğe sahiptir. Fichte’nin bu düşüncelerini Alman İdealizminin diğer temsilcileri olan Schelling ve Hegel’den bağımsız düşünemeyiz. Çünkü Fichte akıl hakkındaki düşünceleriyle hem Schelling hem de Hegel üzerinde etkiye sebep olmuştur. Bu nedenle Alman idealistleri birbirlerinin düşünceleri ile bağlantılı olarak aklın açılımını bizlere sunarlar.

Anahtar Kelimeler

Fichte, Ben, Akıl, İdealizm, Mutlak Akıl

Kaynakça

• Armaner, T. (2014). Tarih ve Temsil. Ankara: Dost Yayınları.
• Bektaş, C. (2012). Fichte’de Öznelerarasılık ve Beden Sorunu. (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: http://hdl.handle.net/11655/1233.
• Beiser, F. (2022). Aklın Kaderi Kant’tan Fichte’ye Alman Felsefesi. (Çev.). Emre Bilgiç. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cottingham, J. (2015). Akılcılık. (Çev.). Bülent Gözkan. Ankara: Dergâh Yayınları.
• Ertene, M. (2018). Fichte Ne Dedi, Schelling Ne Anladı? Doğayı Görmek Ya DaDoğayla Görmek. Felsefi Düşün Akademik Dergisi 11, 65-93.
• Fichte, J. G. (1889). Science of Knowledge (Wissenscbaftsledre). (Adolph Ernst Kroeger - WilliamHarris). London: Trubübner and Ludgate Hill.
• Görkberk, M. (2013). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Gültekin, A. (2018). Alman İdealizminde Fichte’nin Ben Felsefesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 8(16), 599-611.
• Hilav, S. (2012). Diyalektik Düşüncenin Tarihi. Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
• Kahraman, H. (2016). Çağdaş Felsefe Öncesi Düşüncede Akıl- İlerleme İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20(4), 3-22.
• Kant, I. (2015). Prolegomena. (Çev.). İoanna Kuçuradi. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Küçükparmak, A. (2017). İdealizminin Reddi. Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5(1), 11-25. Onur, F. (2016). Horkheimer’de Akıl. Kılikya Felsefe Dergisi 3(1) ,74-89.
• Özçınar, Ş. (2014). Düşüncenin Tarihsel Sürecinde Hegel’in Varlık, Yokluk ve Oluş Diyalektiği. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi 22, 91-109.
• Platon. (2006). Devlet. (Çev.). Sabahhattin Eyyüpoğlu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Salman, S. (2018). Kant’a Karşı Kant İçin: Fichte’nin Hayalgücü Felsefesi. Felsefi Düşün Akademik Felsefe Dergisi 11, 208-237.
• Topakkaya, A. (2011a). Alman İdealizmi’nde Akıl. Felsefe Dünyası 1(53), 28-41.
• Topakkaya, A. (2011b). Fichte. İstanbul: Say Yayınları.
• Topakkaya, A. (2007). Fichte’nin “Bilim Öğretisi” Adlı Eserinde Varlık Açılımının Yöntemi Olarak Diyalektik. Kaygı Uludağ Üniversitesi Felsefe Dergisi 9,49-61.
• Topakkaya, A. & Doğan. S. (2016). Homo-Contractus Fichte’de Toplum Sözleşmesinin Temellendirilmesi. Ombudsman Akademik Dergisi 4(2), 151-170.
• Topakkaya, A. & Rutli, E. (2021). Kant’tan Hegel’e Alman İdealizmi. Ankara: Fol Yayınları.
• Uçar, Ö. (2010). Schelling’de Felsefe ve Sanat İlişkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: http://hdl.handle.net/11452/8699.
• Ünsal, F. (2019). Öz-Bilinç Tartışması Bağlamında Fichte Düşüncesi Üzerine Bir İnceleme. Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi 28, 243-273.
• Yıldırım, F. (2011). Fichte’nin Devlet Anlayışı. (Yüksek Lisan Tezi). Erişim Adresi: https://acikbilim.yok.gov.tr/handle/20.500.12812/535282).