2019 ve 2024 Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programlarının Konuşma Becerisi Bakımından Karşılaştırılması

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 1300 - 1333

Hilal Gürler

https://doi.org/10.47994/usbad.1802398

Öz

İnsanlar arasındaki iletişimi sağlamada en etkili unsur olan konuşma, dil öğretiminin temelini oluşturan becerilerden biridir. Bu çalışmanın amacı, 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı (TDÖP) ve Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında yenilenen 2024 Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın konuşma becerisi bakımından karşılaştırılmasıdır. Nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesinin kullanıldığı araştırmanın dokümanlarını 2019 ve 2024 yıllarında yayımlanan Türkçe Dersi Öğretim Programları oluşturmaktadır. Bu kapsamda söz konusu programlardaki konuşma becerisine yönelik ifadeler başlıklar hâlinde değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda, 2024 programında konuşma becerisi kazanımlarında/öğrenme çıktılarında 2019 programına göre büyük bir artış olduğu ve öğrenme çıktılarına yönelik süreç bileşenleri ile açıklamaların bulunduğu tespit edilmiştir. 2024 programında “iletişim ve sosyal ilişkiler” temasının zorunlu tema olması sebebiyle konuşma becerisinin öneminin vurgulandığı, konuşma yöntem ve tekniklerinin 2019 programına göre sınıf seviyelerinde daha çok çeşitlilik gösterdiği, konuşma ve yazma becerilerine yönelik oluşturulan üretim atölyesinin de programa önemli bir yenilik getirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan sonuçlardan hareketle araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretim Programı , 2019 TDÖP , 2024 TDÖP , Türkçe Dersi , Konuşma Becerisi

Comparing 2019 and 2024 Secondary School Turkish Language Teaching Programs in Terms of Speaking Skills

Öz

Speaking, which is the most effective element in providing communication between people, is one of the skills that form the basis of language teaching. The aim of this study is to compare the 2019 Turkish Language Teaching Program and the Turkey Century Education Model 2024 Secondary School Turkish Language Teaching Programs in terms of speaking skills. The documents of the study, in which document analysis, one of the qualitative research methods, was used, consist of the Turkish curricula published in 2019 and 2024. In this context, the statements about speaking skills in these programs were evaluated under headings. As a result of the research, it was determined that there was a significant increase in the acquisition/learning outcome of speaking skill in the 2024 program compared to the 2019 program, and there are process components and explanations for learning outcomes. In the 2024 program, it was concluded that the importance of speaking skills was emphasized as the theme of “communication and social relations” was a compulsory theme, speaking methods and techniques showed more diversity at grade levels compared to the 2019 program, and the production workshop created for speaking and writing skills brought an important innovation to the program.

Anahtar Kelimeler

Curriculum , 2019 TLC , 2024 TLC , Turkish Lesson , Speaking Skill

Kaynakça

• Adalı, O. (2003). Anlamak ve anlatmak. Pan Yayıncılık.
• Aksan, D. (2000). Türkçenin sözvarlığı. Engin Yayıncılık.
• Aktaş, E., & Eş, A. T. (2024). 2019 ve 2024 ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarının okuma becerisi bağlamında karşılaştırılması. Journal of History School, 73, 3527-3556.
• Aktaş, Ş., & Gündüz, O. (2021). Yazılı ve sözlü anlatım. Akçağ Yayınları.
• Alver, M., & Sancak, Ş. (2016). 2015 Türkçe dersi öğretim programı hakkında öğretmen/öğretmen adayı ve öğretim elemanı görüşleri. Electronic Turkish Studies, 11(14). http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9830
• Arı, G. (2017). Türkçe Dersi Öğretim Programı’ndaki (ortaokul) okuma kazanımlarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(4), 685-703.
• Banaz, E. (2024). 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın dijital okuryazarlık açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 279-290. Doi: 10.48066/kusob.1483671
• Barası, M. (2020). 2018 Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi (Yayın No. 644533) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Bayburtlu, Y. S. (2015). 2015 Türkçe Dersi Öğretim Programı ve 2006 Türkçe Dersi Öğretim Programının değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 10(15). http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8817
• Bilge, H. (2022). 2006-2019 yılları arasında kullanılan Türkçe Öğretim Programlarının akıcı yazma becerisi açısından karşılaştırılması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(1), 199-215. https://doi.org/10.16916/aded.980671
• Calp, M., & Alpkaya, C. (2021). LGS Türkçe sorularının Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarına uygunluğu üzerine bir çalışma. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 9(2), 632-654. https://doi.org/10.16916/aded.852085
• Çerçi, A. (2018). 2018 Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarının (5, 6, 7, 8. Sınıf) yenilenen Bloom Taksonomisi'ne göre incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 6(2), 70-81.
• Emir, S. (1986). Örneklerle kompozisyon yazma sanatı. Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı Yayınları.
• Erdamar, G., & Barası, M. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 19(1), 312-342. https://doi.org/10.37217/tebd.868788
• Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Gül Yayınları.
• Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi- yaklaşımlar ve modeller. Pegem Akademi.
• Gürler, H. (2024). 2024 Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın söz varlığı öğretimi bakımından incelenmesi. N. D. Şimşek (Ed.), Türkçe Eğitimi alanında uluslararası araştırmalar-II içinde (ss. 25-47). Eğitim Yayınevi.
• Güzel, A., & Karadağ, Ö. (2013). Anlatma becerileri açısından “Türkçe Dersi Öğretim Programı (6, 7, 8. Sınıflar)”na eleştirel bir bakış. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 45-52. https://doi.org/10.16916/aded.16019
• Karakoç Öztürk, B., & Alyaprak, A. M. (2024). 2019 ve 2024 ortaokul Türkçe dersi öğretim programlarının eğitim programı ögeleri açısından değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 9(2), 1122-1158.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
• Kaya, M., & Aydın, E. (2024). 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı ile 2024 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın karşılaştırılması. Harran Maarif Dergisi, 9(1), 108-146. doi: 10.22596/hej.1482003.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 170-189.
• Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. TÜBAR, XIII, 287-309.
• Kurudayıoğlu, M., & Soysal, T. (2016). Cumhuriyet dönemi Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programlarının söz varlığının geliştirilmesi açısından incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, 45(210), 115-140.
• Maden, A. (2019). Türkçe öğretmeni adaylarının mobil iletişim alışkanlıkları: Whatsapp örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 18(72), 1797-1811. https://doi.org/10.17755/esosder.556428
• Maden, S., & Demir, R. (2019). Ortaokul Türkçe Dersi Öğretim Programlarında sözlük kullanma alışkanlığı kazandırmaya dair tespitler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(2), 419-436.
• MEB (2019). Türkçe dersi öğretim programı. MEB Yayınları.
• MEB (2024). Türkiye yüzyılı maarif modeli ortaokul Türkçe dersi öğretim programı. MEB Yayınları.
• Memiş, M., & Kalyoncu, M. R. (2024). 2024 Türkçe Öğretim Programı ile 2019 Türkçe Öğretim Programı’nın karşılaştırmalı incelenmesi. International Journal of Language Academy, 12(2), 176-199.
• Meral- Sürmeli, B. (2023). 2019 (Ortaokul) Türkçe dersi öğretim programında yer alan temalara göre Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün incelenmesi (Yayın No. 835499) [Yüksek lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Nalıncı, A. N. (2000). Avrupa Birliğine tam üyelik yolunda başarının anahtarı: Yeniden yapılanma. Ümit Yayınları.
• Smith, C. (2003). Skills student use when speaking and listening. Clearinghouse on reading, english, and communication. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED480895.pdf Erişim tarihi: 19.01.2025.
• Susar-Kırmızı, F., & Yurdakal, İ. H. (2019). Sınıf öğretmenlerinin 2018 Türkçe dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 64-76.
• Taşer, S. (2000). Konuşma eğitimi. Papirüs Yayınevi.
• Temizyürek, F., & Balcı, A. (2015). Cumhuriyet dönemi ilköğretim okulları Türkçe Programları. Nobel Yayın Dağıtım.
• Temizyürek, F., Erdem, İ., & Temizkan, M. (2007). Konuşma eğitimi. Öncü Kitap.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.