TÜRKÇE EK TASNİFİNDE İKİ AYKIRI YÖNTEM: İNDİRGEYİCİ VE ÇOĞALTICI TASNİF

Yıl 2019, Sayı: 1, 69 - 79, 29.07.2019

Erdoğan Boz

Öz

Bu yazıda
Türkçe ek tasnifinde kullanılan iki aykırı yöntem üzerinde durulacaktır. Bu
yöntemlerden birincisi indirgeyici (minimize), diğeriyse çoğaltıcı (atomize)
tasniftir. Bu iki tasnifin ayrıntısına girilmeden önce Türkçe ek tasniflerine
genel bir bakış yapılacak, başlangıçta genel dilbilgisi kitaplarında sunulan
tasnifler verilecek ve ardından çeşitli makale ve bildirilerde sunulan diğer
tasnifler üzerinde durulacaktır. Daha sonra her iki tasnif öbeğinin indirgeyici
ve çoğaltıcı tasnif yöntemleri açısından geniş bir değerlendirmesi yapılacak, bu
arada söz konusu yöntemlere ilişkin kimi görüşler aktarılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Türkiye Türkçesi, ekler, ek tasnifi, indirgeyici tasnif

Kaynakça

• Adalı, Oya (2004) Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, Papatya Yayıncılık, İstanbul
• Altınörs, Atakan (2000) Dil Felsefesi Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul http://pdfkitapoku.com/baslik/atakan-altinors-dil-felsefesi-sozlugu/ (08.11.2016)
• Banguoğlu, Tahsin (1990) Türkçenin Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
• Başdaş, Cahit (2006) “Türkçede Üçüncü Grup (Ara) Ekler” I. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri, 26-27 Eylül 2006, Bilkent Üniversitesi, Ankara http://turkoloji.cu.edu.tr/DILBILIM/cahit_basdas_ara_ekler.pdf (09.11.2016)
• Boz, Erdoğan (2014) 2012 Türkiye Türkçesi Biçimsel ve Anlamsal İşlevli Biçimbilgisi, Gazi Kitabevi, 4. Baskı, Ankara
• Çotuksöken, Yusuf (2011) Türkiye Türkçesinin Ekleri, Papatya Yayıncılık, İstanbul
• Delice, H. İbrahim (2000) “Türk Dilinde İşlevsel Ek Tasnifi Denemesi” Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sivas
• Demir, G. Yavuz (2007) Sosyal Bir Fenomen Olarak Dilin Belirsizliği, İthaki Yayınları, İstanbul
• Deny, Jean (1941) Türk Dili Grameri, Maarif Vekaleti, İstanbul
• Eker, Süer (2009) Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları, Ankara
• Emre, Ahmet Cevat (1945) Türk Dilbilgisi, Türk Dil Kurumu, İstanbul
• Ergin, Muharrem (1972) Türk Dil Bilgisi, Minnetoğlu Yayınları, İstanbul
• Gencan, Tahir Necat (1979) Dilbilgisi, Türk Dil kurumu Yayınları, Ankara
• Gülsevin, Gürer (2004) “Türkçede Sıra Dışı Ekler Ve Eklerin Tasnif-Tanımlama Sorunu Üzerine” V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri I, Ankara
• Karaağaç, Günay (2012) Türkçenin Dil Bilgisi, Akçağ Yayınları, Ankara
• Korkmaz, Zeynep (2003) Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara
• Turan, Zikri (2007) “Türkçenin Yapım ve Çekim Düzenin Yer Alan Eklerin Sınıflandırılması Nasıl Olmalıdır?” IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri II, Ankara.