PIERRE MACHEREY: EDEBİ ÜRETİM TEORİSİ

Yıl 2019, Sayı: 1, 90 - 96, 29.07.2019

Uğur Yoksul

Öz

Marksist eleştiri, temelini F. Engels ve K. Marx’ın görüşlerine
dayandıran bir eleştiri kuramı iken ilerleyen zamanlarda Marksist eleştiride
değişiklikler de görülmüştür. Bu anlamda ideolojinin yansıtılması konusunda alt
yapının üst yapıyı belirlediğini söyleyen Marx’tan, sanatı parti anlayışına
çevirerek angaje edilmiş sanatçıların ortaya çıkmasını sağlayan Lenin ve Stalin
dönemlerinden, Kapitalist düzen karşısında benliğine dönerek karamsarlığa
yönelen sanatçıların asıl ideolojiyi yansıttığını savunan Frankfurt Okulu
temsilcilerinden bahsedilebilir.  1960’lı
yıllara gelindiğinde ise Althusser ve öğrencisi P. Macherey, ideolojinin
aslında sanatçının bıraktığı boşluklarda aranması gerektiğini belirtirler. Bu
anlamda eserin görünen yapısıyla değil, ip uçlarından hareketle derin yapısıyla
ilgilenilmesi fikri ortaya atılır. Bu çalışmada 2019 yılında Işık Ergüden
tarafından çevrilen Pierre Macherey’nin Edebî Üretim Teorisi kitabının
tanıtımı yine Macherey’nin açıklamalarından yola çıkarak yapılmaya
çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Pierre Macherey, Edebî Üretim Teorisi, Kitap İncelemesi

Kaynakça

• -Carloni, J.C.- Filloux, J.C, (1984), ‘’Eleştiri Kuramları’’, Çev.Tahsin Yücel, Ankara: Kuzey Yayınları.
• -Huyugüzel, Ömer Faruk, (2018) ‘’Eleştiri Terimleri Sözlüğü’’, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• -Macherey, Pierre, (2019) ‘‘Edebî Üretim Teorisi’’ Çev. Işık Ergüden, İstanbul: İletişim Yayınları.
• -Moran, Berna, (2014), ‘‘Edebiyat Kuramları ve Eleştiri’’, İstanbul: İletişim Yayınları.
• -Plehanov, Georgi, (1967) ‘‘Sanat ve Sosyalizm’’, Çev. Selim Mimoğlu, İstanbul: Sosyal Yayınları.