OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDAN TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NE DEVRALINAN İKTİSADİ YAPI

Yıl 2019, Sayı: 2, 40 - 52, 31.12.2019

Serpil Kahraman , Gizem Şişmanoğlu

Öz

Türkiye Cumhuriyetinin, kuruluş yıllarındaki, ekonomik durumunu incelemeden önce Osmanlı İmparatorluğu’ndan kalan ekonomik unsurların ana hatlarını tespit etmek gerekmektedir. Cumhuriyetin kuruluş yılları ekonomisi, Osmanlı İmparatorluğu’ndan devralınan iktisadi yapıya dayanmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nda üretim tarıma dayalıydı. Bu nedenle sanayi gelişememiş ve kendi içine kapanmış olarak tamamen küçük üretim birimleri halinde, ülke içinde dağınık olarak yer almış bulunmaktaydı. Ayrıca sermaye birikiminin ise çok ciddi boyutta azınlıkların ve yabancı sermayenin elinde olduğu görülmektedir. Çalışmanın amacı, Cumhuriyetin kuruluş döneminde ekonomi politikalarına yön veren, Osmanlı’dan devralınan ekonomik yapının kısa bir çözümlemesini ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

iktisat tarihi, iktisadi devletçilik, Türkiye ekonomisi

ECONOMİC STRUCTURES İNHERİTED FROM THE OTTOMAN EMPİRE TO THE REPUBLİC OF TURKEY

Öz

Republic of Turkey, in the foundation stage, the remaining economic structure from the Ottoman Empire in examining the economic situation, economic factors must firstly to identify as the framework. The economy of the foundation years of the Republic is based on the economic structure taken over from the Ottoman Empire.  Production in the Ottoman Empire was based on agriculture. For this reason, the industry has not developed and has taken part in the country as a completely small production units, scattered within itself. It is seen that capital accumulation is in the hands of very serious minorities and foreign capital. The aim of this study is to present a brief analysis of the economic structure taken over from the Ottoman Empire which shaped the economy during the foundation of the Republic.

Anahtar Kelimeler

Economic history, etatism, Turkish economy

Kaynakça

• Aymalı, Ö. (13 Haziran 2013). Osmanlıda ilk bankalar nasıl kuruldu?. Dünya Bülteni. http://www.dunyabulteni.net/tarih-dosyasi/263494/osmanlida-ilk-bankalar-nasil-kuruldu- (erişim tarihi 04.01.2017).
• Bülbül, Y. (2010). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Özel Girişimciliğe Yönelik Devlet Politikaları. İstanbul Ticaret Odası Yayınları, İstanbul, Yayın No: 2010-11
• Cem, İ. (1977). Türkiye’de Geri Kalmışlığın Tarihi, (6.baskı), İstanbul: Cem Yayınevi.
• Çamurcuoğlu, G. (2009). Türkiye Cumhuriyeti’nin Toprak Reformu ve Milli Burjuvazi Yaratma Çabası. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13, 161-178.
• Kalabak, A. Y. (2014). Osmanlı’nın Son Dönemini Sosyo Ekonomik Buhranları ve Mali Emperyalizm. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 27, 305 – 326.
• Kepenek, Y. ve Yentürk, N. (2011). Türkiye Ekonomisi. (24.Basım), İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Kıray, E. (1995). Osmanlı’da Ekonomik Yapı ve Dış Borçlar. (2.Basım), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Koçtürk, O. M. ve Eker, M. (2012). Dünyada ve Türkiye'de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Çok Uluslu Şirketlerin Gelişimi. Tarım Ekonomi Dergisi, 18, 35-42.
• Kotan, A. (2014). Osmanlı Sanayisinin Çöküşü. Türk Dünyası Araştırmaları, 106(208), 179 – 200.
• Maden Mühendisleri Odası (1999). Cumhuriyet Dönemi Madenciliğimiz.
• Ökçün, G. (1969). XX. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Maden Üretiminde Türk Azınlık ve Yabancı Payları, Abadan’a Armağan. Ankara, AÜSBF Yayınları, 803-892.
• Ökçün, G. (1984). Osmanlı sanayii: 1913-1915 istatistikleri. İstanbul: Hil Yayın.
• Sükan, B. (2014). İmparatorluk’tan Cumhuriyet’e Türkiye’de Yabancı Sermaye Anlayışı. Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 54, 195-222.
• Taner, T. (1968). Türk Devrimi. Tarihi Anlamı ve Felsefi Temeli. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Yayınları, 252, 41-42.
• Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı. (2015). Ekonomik ve Sosyal Göstergeler 1950 – 2015.
• Uzun, T. (2005). Osmanlı’dan Günümüze Demiryollarımız, İstanbul
• Yaşar, O. (2003). 1913 ve 1915 Yılları Sanayi Sayımı İstatistiklerine Göre Osmanlı Devleti'nde Tarıma Dayalı Sanayiler. Türk Coğrafya Dergisi, 40, 47-74.
• Yavan, N. ve Kara, H. (2003). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Bölgesel Dağılışı. Coğrafi Bilimler Dergisi, 1(1), 19-42.
• Yerasimos, S. (1975). Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye. (2.basım), İstanbul: Gözlem Yayınevi.
• Yıldırım, İ. (b.t.). Atatürk Dönemi Demiryolu Politikasına Bir Bakış, Atatürk Araştırma Merkezi. Sayı 35. http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-35/ataturk-donemi-demiryolu-politikasina-bir-bakis (erişim tarihi: 25.03.2017).