AHMET RASİM’S GRAMMAR BOOK NAMED YENİ USUL MUALLİM-İ SARF

Yıl 2019, Sayı: 2, 64 - 82, 31.12.2019

Şerife Sazak

Öz

Language is a factor that play an important role in expressing people’s own wishes, expectations, briefly stated their thoughts and feelings. Language provides the continuity of the society and plays a decisive function in transferring of culture of the society from generation to generation. Therefore, particular attention is given to language training in the teaching and learning process. The subject of grammar creates one of the most important steps of the language education. The number of authors studying on grammar and giving production in this field is quite high. Ahmet Rasim is one of those authors who works on this field. In this study, the life of Ahmet Rasim is mentioned and his work “Yeni Usul Muallim-i Sarf” which is the most voluminous among them and more fall on few edition is examined. As a result of the analysis, it was determined that Rasim created a work in the form of morphology by focusing on Arabic and Persian grammar. Prepositions are the most comprehensive subject covered in the article. In addition, the methods used by the author such as narration, research and question – answer applications showed that Rasim intends to produce a student – oriented grammar book.

Anahtar Kelimeler

Grammar, Grammar Book, Ahmet Rasim, Yeni Usul Muallim-i Sarf

AHMET RASİM’İN “YENİ USUL MUALLİM-İ SARF” ADLI DİL BİLGİSİ KİTABI

Öz

Dil; insanların isteklerini, beklentilerini, hissettiklerini kısacası duygu ve düşüncelerini ifade etmelerinde önemli bir rol oynayan unsurdur. Dil, toplumun devamlılığını sağlar, toplumların kültürünün nesilden nesile aktarılmasında belirleyici bir işlev üstlenir. Bu nedenle eğitim ve öğretim sürecinde dil eğitimine özellikle önem verilir. Dil eğitiminin önemli basamaklarından birini de dil bilgisi konusu oluşturur.
Dil bilgisi alanında çalışmalar yapan, bu alanda eser veren yazarların sayısı oldukça fazladır. Bu konuda birçok eser meydana getiren yazarlardan biri de Ahmet Rasim’dir. Bu çalışmada; Ahmet Rasim’in hayatına değinilmiş ve yazarın birkaç baskısına daha rastlanan ve içlerinde en hacimlisi olan “Yeni Usul Muallim-i Sarf” adlı eseri incelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda Rasim’in Arapça ve Farsça dil bilgisi konularına ağırlık vererek şekil bilgisi mahiyetinde bir eser meydana getirdiği belirlenmiştir. Eserde işlenen en kapsamlı konu, edatlardır. Ayrıca yazarın eserde kullandığı anlatım, araştırma, soru - cevap uygulaması gibi yöntemler, Rasim’in öğrenci odaklı bir dil bilgisi kitabı meydana getirme amacında olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

dil bilgisi, dil bilgisi kitabı, Ahmet Rasim, Yeni Usul Muallim-i Sarf

Kaynakça

• Aksan, D. (2009). Her Yönüyle Dil, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aktaş, Ş. (1987). Ahmet Rasim, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Altınkaynak, H. (2004). Nükte ve Fıkralarıyla Ahmet Rasim, İstanbul: Toroslu Kitaplığı.
• Altınkaynak, H. (2007). Türk Edebiyatında Yazarlar ve Şairler Sözlüğü, İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
• Bakış, N. (1987). Ahmet Rasim’in Dilbilgisi Kitapları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Başlangıcından Günümüze Kadar Büyük Türk Klâsikleri. (1990). Ahmed Rasim. (Aktaş, Ş.), (s. 255-258). İstanbul: Ötüken - Söğüt Neşriyat.
• Bilgin, İ. (2002). Ahmet Rasim Hayatı, Sanatı, Eserleri ve Eserlerinden Seçmeler, İstanbul: Hikmet Neşriyat.
• Dilâçar, A. (1971). Gramer: Tanımı, Adı, Kapsamı, Türleri, Yöntemi, Eğitimdeki Yeri ve Tarihçesi, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, S. 338, 83-145.
• Ertaylan, İ. H. (2011). Türk Edebiyatı Tarihi I-IV, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Gökman, M. (1989). Ahmet Rasim (İstanbul’u Yaşayan ve Yaşatan Adam), İstanbul: Çelik Gülersoy Vakfı İstanbul Kütüphanesi Yayınları.
• Hizarcı, S. (1953). Ahmet Rasim Hayatı, Sanatı, Eseri, İstanbul: Varlık Yayınları.
• İslâm Ansiklopedisi. (1997). Ahmed Rasim (Siyavuşgil, S. E), (s. 200-202). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Levend, A. S. (1965). Ahmet Rasim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Özkırımlı, A. (2004). Türk Edebiyatı Tarihi - I, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Rasim, A. [1328 (1910)], Yeni Usul Muallim-i Sarf, İstanbul: Artin Asaduryan ve Mahdumları Matbaası.
• Sazak, Ş. (2016). Ahmet Rasim’in Yeni Usul Muallim-i Sarf Adlı Dilbilgisi Kitabı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. (2003). Ahmet Rasim. (s. 37-38). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tokatlı, S. (2003). Yeni Usûl Mu’allim-i Sarf, Kayseri: Laçin Yayınları.
• Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. (1977). Ahmed Rasim. (s. 72). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Ulusal Toplu Katalog. (2016). http://www.toplukatalog.gov.tr/index.php?_f=1&the_ page=& cwid=2&keyword=yeni+usul+muallimi+sarf&tokat_search_field=1&order= 0&command=Tara#12 adresinden edinilmiştir.
• Yeşilyurt, E. (2002). Ahmet Rasim Hayatı ve Eserleri, Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Yetiş, K. (1980). Ahmed Râsim Matbûat Hâtıralarından Muharrir, Şâir, Edib, İstanbul: Tercüman Gazetesi.