AN ANALYSIS OF THE FILM “BANKER BİLO” IN THE CONTEXT OF GENDER THEORIES

Yıl 2020, Sayı: 3, 414 - 440, 25.06.2020

Erkan Kafa

Öz

Thenotion of gender has spread to all channels of society with masculine perspective. This notion, which has a cumulative permanence through social learning, can easily appear in manyareas of our social life.In the socialization process, the rating of stakeholders was the origin of the research in the establishment of the concept of gender.At this rate, thein fluence of production force sand economic foundations has been undeniably prioritized. In this study, “Banker Bilo”, a Yeşilçam movie by Yavuz TURGUL, was studied in the context of gender. In this context, a hypothetical and theoretical framework was created by using a qualitative research method and cultural analysis. As “Banker Bilo” movie was an easily accessible movie by the Anatoli an people, it was seen as having higher channelisation power.The fact that the film has been broadcasted for a long time reveals its impact rate. The comedy elements it contains, on the other hand, dealing with gender expressions in an ironic style provided a criticism in the social context against this concept.Theuse of this movie in this research was mostly in line with thethesis of conflictist theory and the effectiveness of production forces was included in this research regarless of its results of conducted resarches.While there searches in the articles that have been carried out up to now have mostly made film analyzes with feminist perspective, in this research it has been carried out in the lights of conflict theory.

Anahtar Kelimeler

Gender, Cinema, Women, Social learning, Conflict theory

TOPLUMSAL CİNSİYET KURAMLARI BAĞLAMINDA “BANKER BİLO” FİLMİNİN İNCELENMESİ

Öz

Toplumsal cinsiyet nosyonu, eril bir bakış açısıyla toplumun tüm kanallarına sirayet etmiştir. Sosyal öğrenme aracılığıyla kümülatif bir şekilde kalıcılık sağlayan bu nosyon, sosyal yaşamımızın birçok alanında karşımıza kolaylıkla çıkabilmektedir. Sosyalizasyon sürecinde, toplumsal cinsiyet kavramının yerleşik hale gelmesinde paydaşların oranlaması araştırmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Bu oranda; üretim güçlerinin ve ekonomik temellerin etkisi yadsınamaz bir şekilde ön planda tutulmuştur. Çalışmada Yeşilçam filmlerinden Yavuz Turgul’un senaristliğini yaptığı “Banker Bilo” filmi toplumsal cinsiyet bağlamında ele alınmıştır. Nitel araştırma yöntemi ve kültür analizi deseni kullanılarak, bu bağlamda teorik ve kuramsal çerçeve oluşturulmuştur. Benker Bilo filmi; Anadolu halkının erişimini kolay olarak sağlayacağı film olması hasebiyle kanalize etme gücü daha yüksek görülmüştür. Filmin uzun süre televizyonlar aracılığıyla yayımlanmış olması etki oranını gözler önüne sermekle birlikte; içinde barındırdığı komedi unsurları ise toplumsal cinsiyet ifadelerini daha çok ironik bir üslupla ele alınması, bu kavrama karşı sosyal bağlamda bir eleştiri anlamı da sağlamıştır. Sinemanın bu araçta kullanımı daha çok çatışmacı kuramın tezleri doğrultusunda gerçekleşmiştir ve üretim güçlerinin etkinliği yapılan araştırmaların sonuçlarından farklı olarak bu araştırmada yer almıştır. Alan yazında yer alan araştırmalar daha çok feminizm dairesinde film incelemesi gerçekleştirirken; bu araştırmada, çatışmacı kuram merkezinde inceleme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

toplumsal cinsiyet, sinema, kadın, sosyal öğrenme, çatışmacı kuram

Kaynakça

• Aktaş, Ö. (2016). Türkiye’de 1980’li Yıllarda Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sinemaya Yansımaları: Teyzem Filmi Örneği. İdil Sanat ve Dil Dergisi 18(23), 775-792.
• Aydoğan, D. (2012). Kültürel Dönüşüm ve Şiddetin Nesnesi Olarak Kadın. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 35, 102-120.
• Demir, M. (2013), Çevre Olarak Konumlandırılmış Kadını ve Doğayı Birlikte Düşünmek: Ekofeminizm. Doğu Batı Düşünce Dergisi 62, 9-20.
• Doğan, H. (2013). Türk Sinemasında 1980’li Yıllar ve “Dulluk” Teması Etrafında Üretilen Geleneksel Cinsiyet Rolleri. Folklor/Edebiyat 76, 9-20.
• Doğru, M. S. (2017). Cinsellik ve Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Sinemanın Kadına Bakışı. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi 14, 207-235.
• Dolunay, A., Kasap, F. & Solman, A. (2018). Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Türk Sinemasında Kadının Sunumu Temelinde Mustang Film İncelemesi. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication 8(4), 627-646.
• Erzeybek, B. & Gökçearslan Çiftçi, E. (2019). Akademisyen Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Evlilik Uyumu. Sosyal Çalışma Dergisi 3(1), 61-80.
• Eyce, B. (2014). Tarihten Günümüze Türk Aile Yapısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi 1(4), 223-244.
• Hamarat, H. & Takımcı, D. (2019). Türk Sinemasında Çalışan Kadın Temsili. Doğu Batı Düşünce Dergisi 64, 199-216.
• Gazioğlu, E. (2019). Sıhhat ve İçtimal Muavenet Vekilliği’nden “Kadından Sorumlu Devlet Bakanı”na: Hükümet Programında Kadın Temsilleri ve Kadınlara Yönelik Söylem. Doğu Batı Düşünce Dergisi 62, 91-106.
• Giddens, A. (Ed.) (2019). Sosyoloji Başlangıç Okumaları. İstanbul: Say Yayınları.
• Gündüz Kalan, Ö. (2010). Reklamda Çocuğun Toplumsal Cinsiyet Teorisi Bağlamında Konumlandırılışı: 'Kinder' Reklam Filmleri Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi - Istanbul University Faculty of Communication Journal 1(38), 75-89.
• Kurt, Ş. (2018). Sinema İzleme Kültürü ve Toplumsal Gelişimi. Asya’dan Avrupa’ya Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 4(4), 23-38
• Macionis, J. J. (2017). Sosyoloji. 13. Basım (Çev.). Akan, V., İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Sezen, L. (2005). Türkiye’de Evlenme Biçimleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 11(27), 185-195.
• Uğuz, B. (2013). Yeni Türk Sinemasında Kadına Yönelik Sosyal Kontrol Kodlarının Dönüşümü: Feminist Açıdan Bir İnceleme. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi, 330383.
• Yeter, E. (2015). Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Kadının Öznelliği ve Din. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15(2), 189-210.