ROMAN TEKNİĞİ BAKIMINDAN AHMET MİDHAT EFENDİ’NİN “DÜRDANE HANIM” ROMANI

Yıl 2020, Sayı: 3, 289 - 307, 25.06.2020

Mustafa Karabulut , Kenan Tohumcu

Öz

Ahmet Midhat Efendi tarafından yazılan bu eser, genç bir kız olan Dürdane Hanım’ın aşk, sevgi, ıstırap ve trajik yaşamını ele almaktadır. Dürdane Hanım bir genç kız olarak kendini bir aşka feda etmiştir. Dürdane Hanım nezdinde o dönemde İstanbul’da yaşayan genç kadın ve kızların hem psikolojik hem de sosyolojik kimlikleri yansıtılmak istenmiştir. Dürdane Hanım’ın kendini sevdiğine (Mergub Bey’e) feda etme sürecini trajik bir yok oluş olarak gören yazar, romandaki karakterleri, mekânları, olayları ve diğer yapı unsurlarını bu doğrultuda oluşturmuştur. Dürdane Hanım romanı Tanzimat döneminde büyük büyük yalılarda yaşanan aile dramlarını gözler önüne sermektedir. Bu çalışmada amaç; Dürdane Hanım romanını, roman tekniği bakımından incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Midhat Efendi, Dürdane Hanım, roman tekniği

Teşekkür

TEŞEKKÜR EDER, HAYIRLI ÇALIŞMALAR DİLERİM.

AHMET MİDHAT EFENDİ’S NOVEL “DÜRDANE HANIM” IN TERMS OF NOVEL TECHNIQUE

Öz

Dürdane Hanım novel, written by Ahmet Midhat Efendi, deals with the love, love, suffering and tragic life of a young girl. Dürdane Hanım sacrificed herself as a young girl. With this character, the author wants to reflect both the psychological and sociological identities of young women and girls living in İstanbul at that time. The writer, who sees the process of sacrificing himself to the Dürdane Hanım himself (to Mergub Bey) as a tragic destruction, created the characters, places, events and other building elements in the novel accordingly. This novel reveals the family dramas in large mansions during the Tanzimat period. The purpose of this study; Dürdane Hanım is to examine her novel in terms of novel technique.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Midhat Efendi, Dürdane Hanım, novel technique

Kaynakça

• Ahmet Midhat Efendi. (2000). Ahmet Midhat Efendi Bütün Eserleri, Romanlar VII, Henüz 17 Yaşında, Acâyib-i Âlem, Dürdane Hanım. (Haz.). Nuri Sağlam, Kâzım Yetiş & M. Fatih Andı, Ankara: TDK Yayınları.
• Aktaş, Ş. (2000). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çıkla, S. (2015). Ahmet Midhat Efendi’nin Roman Yazma Yöntemi. TÜBAR Türklük Bilimi Araştırmaları 37, 73-96.
• Ekici, I. (2019). Ahmet Midhat Efendi’nin Roman ve Hikâyelerinde Aile Yapısı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Esen, N. (2006). Modern Türk Edebiyatı Üzerine Okumalar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Forster, E. M. (1985). Roman Sanatı. (Çev.). Ünal Aytür, İstanbul: Adam Yayınları.
• Has-Er, M. (2000). Tanzimat Devri Türk Romanında Kadın Kahramanlar. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Karabulut, M. (2020). “Araba Sevdası” Romanında Bakış Açısı ve Anlatıcı Düzlemi. (Ed.). Veysel Şahin, içinde Romanda Bakış Açısı ve Anlatıcı Düzlemi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kılıç, O. (2009). Ahmet Midhat Efendi'nin Paris'te Bir Türk, Yeryüzünde Bir Melek, Henüz On Yedi Yaşında ve Dürdane Hanım Romanlarında Şahıslar Kadrosu. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi, Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster? key=aEzj_IdWAsjiSAfK3qwrBr26fqOigkufOU6PfF8_GNTMZNxpgSRZmnJMgR29Huwe, Erişim tarihi: 09.06.2020.
• Korkmaz, F. (2010). Ahmet Midhat Efendi’nin Romanları ve Romancılığı (1874-1884). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Okay, O. (1989). Batı Medeniyeti Karşısında Ahmet Midhat Efendi. Ankara: MEB Yayınları.
• Özdemir, A. N. (2014). Ahmet Midhat Efendi’nin Romanlarında Kadınlar. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi, Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=48XPj7KKQhKUgntkUiKO3NH7dFkF2Ryq73X5VWc3Hcta-Ftq1vh0ytTyL_vA51Rz Erişim tarihi: 09.06.2020.
• Özdemir, M. & Taş, H. (2014). Ahmet Midhat Efendi'nin “Dürdane Hanım” Romanında Türkçe Dersinin Öğretimine Yönelik Öne Çıkan Değerler. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/3, 263-279.
• Santanel, K. F. (1997). Roman Biçimleri. (Çev). Fatih Tepebaşı, Konya: Çizgi Kitapevi.
• Sheridan Aksoy, R. A. (2009). Ahmet Midhat Efendi Romanlarında Metinsel Kararsızlık. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Stevick, P. (2004), Romanın Teorisi. (Çev.). Sevim Kantarcıoğlu, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Tekin, M. (2002). Roman Sanatı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Yeşilyurt, Ş. (2011). Ahmet Midhat Efendi’nin Romanlarında Yapı ve Tema. (Doktora Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi, Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=zqI_ZOq-b18GC2rT9c2JGk2EhiKR3Mjkm-8i0lrdDE6--hzdDHDo7PdZxK4uX8-H Erişim tarihi: 09.06.2020.
• Yusoğlu, N. (2011). Ahmet Midhat Efendi’nin Macera Romanlarından İntikam. Acta Turcıca 3(1/2), 291-301.