AMERİKALILARIN HARPUT’TAKİ MİSYONERLİK FAALİYETLERİ

Yıl 2021, Sayı: 5, 281 - 289, 20.04.2021

Murat Şengöz

https://doi.org/10.47994/usbad.837957

Öz

By Erdal Açıkses in his book titled "Missionary Activities of Americans in Harput", the missionary activities and developments of the American Commission in Harput are elaborated. In this study, information about the missionary activities carried out by American missionaries in the geography of the Ottoman Empire in the last period of the Ottoman Empire is presented. In the study, due to the development of political, cultural, and social relations between the Ottoman Empire and the United States are depicted. So, It is given information about the missionary activities carried out by the United States in the territory of the Ottoman Empire in the axis of the Harput Mission is given. In this context, developments and dynamics related to the establishment, activities, and closure of the Harput American mission are discussed in chronological order and in a real political context. In this study, regarding the social impact on the society of the activities that have been performed by American missionaries, reactive responses and measures which are taken by the Republic of Turkey and the Ottoman Empire, and some events that led to the closure of Harput American mission were finally explained.

Anahtar Kelimeler

Missionary Activity, Education, Ottoman Empire, United States of America

AMERİKALILARIN HARPUT’TAKİ MİSYONERLİK FAALİYETLERİ

Öz

Erdal Açıkses tarafından hazırlanan ve 2003 yılında Türk Tarih Kurumu tarafından ilk baskısı gerçekleştirilen, “Amerikalıların Harput’taki Misyonerlik Faaliyetleri’’ adlı çalışma, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde, Amerikalı misyonerler tarafından, Osmanlı Devleti coğrafyasında gerçekleştirilen misyonerlik faaliyetleri hakkında bilgiler sunmaktadır. Söz konusu çalışmada, Osmanlı Devleti ile Amerika Birleşik Devletleri arasında, siyasi, kültürel ve sosyal münasebetlerin gelişmesi ile birlikte, Amerika Birleşik Devletleri’nin Harput Misyonu eksenine, Osmanlı Devleti topraklarında gerçekleştirdikleri misyonerlik faaliyetleri ile ilgili bilgiler verilmektedir. Bu bağlamda Harput Amerikan misyonunun kurulması, faaliyetleri ve kapanması ile alakalı gelişmeler ve dinamikler, kronolojik bir sırayla ve reel politik bağlamda ele alınmıştır. Bu çalışmada, Amerikalı misyonerlerin faaliyetlerinin etkisiyle meydana gelen milli tepkiler ve buna karşı Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından alınan tedbirler ve nihayetinde Harput Amerikan misyonunun kapanmasına sebep olan bazı olaylar açıklanmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Misyonerlik Faaliyeti, Eğitim, Osmanlı Devleti, Amerika Birleşik Devletleri

Kaynakça

• Açıkses, E (1991), Amerikalıların Harput’taki Misyonerlik Faaliyetleri, Türk Tarih Kurumu Yayınevi, Ankara