THE EFFECT OF JACOBINISM ON PRACTICAL POLITICS: EDUCATION IN EARLY REPUBLICAN TURKEY

Yıl 2021, Sayı: 6, 1370 - 1391, 25.08.2021

Elif Nagihan Türköz

https://doi.org/10.47994/usbad.898376

Öz

Academic studies addressing Turkey’s modernization adventure detects that it has been heavily influenced from the French political line as philosophically and intellectually, especially in terms of being a source for the reforms of the Republic period of Turkey. However there are important similarities between the practical politics in Revolution period of France, in particular the Jacobin period and the practical politics of the Republic period of Turkey. In terms of constituting a dimension of practical politics, the main claim of this study is that there are significant similarities between the Jacobin period education policies in France and the education policies of the Republic period in Turkey. In this context; These similarities have been discussed in points such as civic education, educational unity, compulsory education, focusing on technical courses, the aim of ensuring commitment to the principles of revolution-reform of the course contents, the principle of Rousseau virtue, the idea of a secular education under the leadership of mind-science, and the ideal of creating a new nation.

Anahtar Kelimeler

Jacobinism, Republican Era, Education Policy

JAKOBENİZMİN PRATİK SİYASETE ETKİSİ: ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRKİYE’SİNDE EĞİTİM

Öz

Türkiye’nin modernleşme serüvenini ele alan akademik çalışmalar, Cumhuriyet dönemi reformlarına kaynaklık etmesi bakımından felsefi ve düşünsel olarak Fransız siyasi çizgisinden ciddi bir şekilde etkilenildiği tespitini yaparlar. Bununla birlikte, Devrim dönemi Fransa’sının özelde ise Jakoben dönemin pratik siyaseti ile Cumhuriyet dönemi pratik siyaseti arasında önemli benzerlikler vardır. Pratik siyasetin bir boyutunu oluşturması açısından, Fransa’da Jakoben dönemdeki eğitim politikaları ile Cumhuriyet dönemi eğitim politikaları arasında önemli oranda benzerlikler olduğu bu çalışmanın temel iddiasıdır. Bu bağlamda çalışmada; yurttaşlık eğitimi, eğitim birliği, zorunlu eğitim, teknik derslere ağırlık verilmesi, ders içeriklerinin devrim-reform ilkelerine bağlılığı sağlama gayesi, Rousseau’nun erdem ilkesi, aklın-bilimin öncülüğünde laik bir eğitim fikri, yeni bir ulus yaratma ideali gibi noktalarda bu benzerlikler ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Jakobenizm, Cumhuriyet Dönemi, Eğitim Politikası

Kaynakça

• Aşlamacı, İ. (2014). Pakistan Medreselerine Bir Model Olarak İmam-Hatip Okulları. İstanbul: Dem Yayınları.
• Başgöz, İ. & Wilson E. H. (1968). Türkiye Cumhuriyetinde Milli Eğitim ve Atatürk. Ankara: Dost Yayınları.
• Bumin, K. (1998). Batı’da Devlet ve Çocuk. 2. Bs. İstanbul: Patika Yayıncılık.
• Chartier, R. (1991). The Culturel Origins of the French Revolution, (Trans.). Lydia G. Cochrane. Durham and London: Duke University Press.
• Çağlar, A. (1999). 75. Yılında Cumhuriyet’in İlköğretim Birikimi, 75 Yılda Eğitim. (Ed.). F. Gök. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları. 125-144.
• Çavdar, T. (2004). Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1839-1950. Ankara: İmge Yayınları.
• Ersanlı, B. (1996). İktidar ve Tarih. İstanbul: Afa Yayınları.
• Goloğlu, M. (1974). Tek Partili Cumhuriyet (1931-1938). Ankara: Kalite Matbaası.
• Hazan, Eric (2016). Fransız Devrimi Tarihi. 1. Bs. (Çev.). Nazlı Ceyhan Sümter. İstanbul: Say Yayınları.
• Kaplan, İ. (1999). Türkiye’de Milli Eğitim İdeolojisi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Katoğlu, M. (1990). Cumhuriyet Türkiyesi’nde Eğitim, Kültür, Sanat, Çağdaş Türkiye Tarihi 1908-1980. (Ed.). S. Akşin. İstanbul: Cem Yayınevi. 390-501.
• Kayalı, K. (1984). İnsan Yetiştirme Düzenimiz. 4. Bs. Ankara: Hüef Yayınları.
• Keyder, Ç. (1995). Türkiye’de Devlet ve Sınıflar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Konuk, O. (2006). Bir Sorun ve Çözüm Alanı Olarak Türk Eğitim Sistemi, Dünden Bugüne Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. (Ed.). Memet Zencirkıran. Ankara: Nova Basın Yayın, 499-515.
• Kurtkan, A. (1972). Sosyolojik Açıdan-Eğitim Yoluyla Kalkınmanın Esasları. Erişim Adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/KITAP/203184.pdf
• Makal, M. (1997). Köy Enstitüleri ve Ötesi. Ankara: Güldikeni Yayınları.
• Parla, T. (2008). Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları, Kemalist Tek Parti İdeolojisi ve Chp’nin Altı Ok’u Cilt: 3. 3. Bs. İstanbul: Deniz Yayınları.
• Ponteil, F. (1980). Fransa’da 1789 Öncesi Eğitim. (Çev.). Saffet Bilhan. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 13(1), 271-289.
• Sakaoğlu, N. (2003). Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Soboul, Albert (1969). 1789 Fransız İnkılabı Tarihi. (Çev). Şerif Hulusi. İzmir: Cem Yayınevi.
• Tunçay, M. (2012). TürkiyeCumhuriyetinde Tek Parti Yönetiminin Kurulması (1923-1931). 6. Bs. Ankara: Yurt Yayınları.
• Üstel, F. (2011). Makbul Vatandaşın Peşinde, II. Meşrutiyetten Bugüne Vatandaşlık Eğitimi. 5. Bs. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Von Aster, E. (2004). Fransız İhtilalinin Siyasi ve Sosyal Fikirleri. 1. Baskı. (Çev). Şennur Şenel. Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Williams, L. P. (1953). Science, Education and the French Revolution 44(4), 311-330, Published By: The University of Chicago Press on Behalf of the History of Science Society.
• Yeşilkaya, N. G. (1999). Halkevleri: İdeoloji ve Mimarlık. İstanbul: İletişim Yayınları.