EXAMINATION OF PROFESSIONAL PREFERENCES OF WOMEN WORKING IN SOCIAL SERVICE CENTERS WITHIN THE FRAMEWORK OF GENDER ROLES

Yıl 2021, Sayı: 6, 1012 - 1033, 25.08.2021

Tuğba Konaklı Büşra Kervan

https://doi.org/10.47994/usbad.928702

Öz

The main purpose of this study is to examine the views of women working in the specıal care center on their professional preferences in the context of gender roles.This study was designed in qualitative research method and phenomenological design. Easily accessible sampling method of the purposeful sampling methods was used to determine the sample of the study. The datas were obtained through the interview method and the semi-structured interview form included 13 participants in the research sample. Content analysis method was used in the analysis of the data obtained. It was stated in the study stated that when women evaluated their gender within the framework of, work and economic life, social life, the family and marriage life. It was determined gender effect in the professional preferences is gathered under the category of perception of the job of woman. When the datas obtained from the participants came under the sample was evaluated, ıt was stated that participants avoided entering the business areas where men work intensively in their professional choices. Participants stated that participants stated that they were exposed to intimidate in their work life and opportunities such as promotion at work and high salaries were blocked by male employees or managers. It has been found that gender roles have a great influence on women choice of professional, and people in their surroundings guide women within the scope of gender roles when directing women to choice of professional. In this context, suggestions have been developed in order to eliminate the effects of gender on the choice of professional.

Anahtar Kelimeler

Social Care Center, Gender, Choice of Professional, Gender Equality

SOSYAL HİZMET MERKEZLERİNDE ÇALIŞAN KADINLARIN MESLEK TERCİHLERİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÇERÇEVESİNDE İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal hizmet merkezinde çalışan kadınların mesleki tercihlerine ilişkin görüşlerini toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında incelemektir. Araştırma, nitel araştırma modelinde fenomenoloji deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini belirlerken, amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay erişilebilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubuna 13 katılımcı dahil edilerek veriler görüşme yöntemi ile yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, kadınların toplumsal cinsiyet rollerini, iş ve ekonomik yaşam, sosyal yaşam, aile ve evlilik yaşamı çerçevesinde değerlendirdikleri görülmüştür. Toplumsal cinsiyetin meslek tercihindeki etkisinin ise, “kadın işi algısı” alt teması altında toplandığı saptanmıştır. Örneklem kapsamına alınan katılımcılardan elde edilen veriler değerlendirildiğinde, katılımcıların meslek seçimlerinde erkeklerin yoğunlukta çalıştığı iş alanlarına girmekten kaçındıkları görülmüştür. Katılımcılar iş yaşamında yıldırmaya maruz kaldıklarını, iş yerinde terfi alma, yüksek maaş alma gibi imkanların erkek çalışan ya da yöneticiler tarafından engellendiğini aktarmışlardır. Araştırma sonucunda kadınların meslek seçimlerinde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşlerinin önemli rolü olduğu, aile ve sosyal çevrenin de kadınları meslek seçimine yönlendirme yaparken toplumsal cinsiyet rolleri kapsamında yönlendirmeler yaptıkları saptanmıştır. Bu bağlamda, toplumsal cinsiyetin meslek seçimindeki etkilerini gidermek amacıyla öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hizmet Merkezi, Toplumsal Cinsiyet, Meslek Seçimi, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Kaynakça

• Acar, F., Ayata, A. G. & Varoğlu, D. (1999). Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık: Türkiye’de Eğitim Sektörü Örneği, Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık ve Kadın Çalışanlara Karşı Tutumlar. Ankara: Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
• Arditti, J., Godwin, D. & Scanzoni, J. (1991). Perception of the Parenting Behavior and Young Women’s Gender Role Traits and Preferences. Sex Roles 25, 195-211.
• Aziz, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7(1), 231– 274.
• Batga, B. (2014). Toplumsal Cinsiyet Rolleri ile Bu Rollerin İş Yaşam Dengesine Olan Etkisi: Özel Sektörde Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: http://www.openaccess.hacettepe.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11655/22423/Burçak%20Gökdemir-%20yeni.pdf?sequence=3&isAllowed=y
• Bekar, M. (2010). Kadının Sosyalizasyonu. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 13(2), 98- 117.
• Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (1992). Qualitative Research in Education. Boston: Allyn and Bacon.
• Delice, S. (2006). Hemşirelik Mesleği ve Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Mesleğe Etkilerinin Betimlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12575/28067/2021.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Demren, Ç. (2001). Ataerkillik ve Erkeklik Biçimlerinin Karşılıklı İlişkileri ve Etkileşimleri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 100274.
• Dökmen Z. (2015). Toplumsal Cinsiyet, Sosyal Psikolojik Açıklamalar. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Ecevit, Y. (2003). Toplumsal Cinsiyetle Yoksulluk İlişkisi Nasıl Kurulabilir? Bu İlişki Nasıl Çalışılabilir?. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 25, 83- 88.
• Erikli, S. (2020). Çalışma Yaşamında Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığın Görünümü. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2(1), 39-60.
• Eser, Ş. (2010). Toplumsal Cinsiyetin Meslek Seçimindeki Rolü ve Sekreterlik Mesleği Üzerine Bir Uygulama. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 387980.
• Giddens, A. (2000). Sosyoloji. Ankara: Aytaç Yayınevi.
• Gökcan, M. (2018). Meslek Seçiminde Toplumsal Cinsiyetin Rolü: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/610970
• Gökçen, M. & Büyükgöze-Kavas, A. (2018). Meslek seçiminde toplumsal Cinsiyetin Rolü: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi 1(1), 48-67.
• Gözener, E. (2012). Ülkemizdeki Kadın İşgücü İstihdamının Dünya ve Avrupa Ülkeleriyle Karşılaştırılması: İstihdam Edilmiş Kadın İşgücüne İlişkin Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi Yayınları: İstanbul.
• Günay, G. & Bener, Ö. (2011). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri Çerçevesinde Aile İçi Yaşamı Algılama Biçimleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (TSA) 15(3), 157-171.
• Hsieh, H. F. & Shannon, S. E. (2005). Three Approaches to Qualitative Content Analysis. Qualitative Health Research 15(9), 1277-1288.
• İslamoğlu, H. (2009). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Kırağ, N. (2015). Hemşirelik Mesleğinin Seçiminde İlişkili Olan Faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi 8(4), 226-231.
• Küçükbaşol, F. (2014). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Sağlanmasında Geçici Özel Önlem Uygulamaları: Türkiye’de Şartlı Eğitim Yardımları Örneği. (Uzmanlık Tezi). Erişim Adresi: https://ailevecalisma.gov.tr/media/2516/fatmakucukbasol.pdf
• Kümbetoğlu, B. (2005). Sosyolojide ve Antropolojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative Research: A Guide to Design and Implementation. CA: Jossey-Bass.
• Morse, J. M. & Field, P. A. (1995). Qualitative research methods for health Professionals (2nd ed.). California: Thousand Oaks.
• Moya, M., Expósito, F. & Ruiz, J. (2000). Close Relationships, Gender and Career Salience. Sex Roles 42, 825-846. Oaks, CA: Sage.
• Öngen, B. & Aytaç, S. (2013). Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları ve Yaşam Değerleri İlişkisi. Sosyoloji Konferansları 48, 1-18.
• Özkaplan, N. (2013). Kadın Akademisyenler: Cam Tavanlar Hala Çok Kalın. Kadın Araştırmaları Dergisi 1(12), 1-23.
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative Evaluation Methods. (2nd ed.). Thousand Oaks. CA: Sage.
• Şentürk, B., Ayyıldız Ünnü, N. A. & Kesken, J. (2017). İş Yaşamında Toplumsal Cinsiyetin Etkisi. UİİİD-IJEAS (16. UİK Özel Sayısı), 865-878.
• Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, Bireysel Değerler ve Meslek Seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 18, 93-103.
• Vaismoradi, M., Jones, J., Turunen, H. & Snelgrove, S. (2016). Theme Development in Qualitative Content Analysis and Thematic Analysis. Journal of Nursing Education and Practice 6(5), 100-110.
• Yıldırım A. & Şimşek H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (2. bs.). Ankara: Seçkin yayıncılık.