“ÇEHÂR YÂR-I GUZIN” IN CLASSICAL LITERATURE AND “ÇEHÂR YÂR-I GUZIN” IN A 17TH CENTURY TRANSLATION OF IHYÂ

Yıl 2021, Sayı: 6, 1086 - 1126, 25.08.2021

Yasin Karakuş

https://doi.org/10.47994/usbad.943277

Cited By: 1

Öz

In classical literature, many poetic and prose works have been written about Abu Bakr, Umar, Osman and Ali, who are called as “Çehâr Yâr-ı Güzîn” and who became both the friend and caliph of the Prophet. Some of these works have been detached and some have been in sections within the works. The subject of study, "Çehâr Yâr-ı Güzîn", "Yenâbîü'l-Yakîn fî İhyâ'i 'Ulûmi'd-Dîn" was written in Ottoman Turkish at the beginning of the XVII century and is one of the most important works of Imam Gazzali. It is included in the work, which is a translation of u “Ihyâ’u Ulûmi'd-Dîn”. The author made his translation in chapters in accordance with the original of Ihyâ, and after the second chapter, he wrote a separate prose-poetic "Çehâr Yâr-ı Güzîn". Here, the author, who handles each of them under separate titles, both included historical information about them and presented sections from their lives. In addition, he adorned his expression with poems where he saw fit. In study, "Yenâbî‘ü'l-Yakîn fî İhyâ'i‘ Ulûmi'd-Dîn "was briefly introduced, the information in the work about the four caliphs was analyzed and the chapter was transcribed. With this study, it is aimed to introduce "Çehâr Yâr-ı Güzîn", which is an independent section in "Yenâbî‘ü'l-Yakîn fî İhyâ'i‘ Ulûmi'd-Dîn ", which is a translation of Ihyâ, to the world of science.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish Literature, Yenâbî‘ü’l-Yakîn fî İhyâ’i ‘Ulûmi’d-Dîn, translate, Çehâr Yâr-ı Güzîn

KLASİK EDEBİYATTA “ÇEHÂR YÂR-I GÜZÎN” VE 17. YÜZYILA AİT BİR İHYÂ TERCÜMESİNDE YER ALAN “ÇEHÂR YÂR-I GÜZÎN”

Öz

“Çehâr Yâr-ı Güzîn” olarak adlandırılan ve Hz. Peygamber'in hem dostu hem de ondan sonra halifesi olan Hz. Ebû Bekir, Hz. Ömer, Hz. Osmân ve Hz. Ali hakkında klasik edebiyatta manzum ve mensur pek çok eser yazılmıştır. Bu eserlerden bazıları müstakil bazıları da eserler içinde bölüm halinde olmuştur. Çalışmanın konusu olan “Çehâr Yâr-ı Güzîn” Yenâbî‘ü’l-Yakîn fî İhyâ’i ‘Ulûmi’d-Dîn adında XVII. yüzyılın başlarında Osmanlı Türkçesi ile yazılan ve İmam Gazzalî’nin en önemli eserlerinden biri olan İhyâ’u ‘Ulûmi’d-Dîn’in bir tercümesi olan eserde yer almaktadır. Müellif tercümesini İhyâ’nın aslına uygun olarak bölümler halinde yapmış, ikinci bölümden sonra müstakil olarak mensur-manzum karışık bir “Çehâr Yâr-ı Güzîn” kaleme almıştır. Burada her birini ayrı başlıklar altında ele alan müellif, onlar hakkında hem tarihi bilgilere yer vermiş hem de hayatlarından kesitler sunmuştur. Ayrıca kendince uygun gördüğü yerlerde anlatımını şiirlerle de süslemiştir. Çalışmada Yenâbî‘ü’l-Yakîn fî İhyâ’i ‘Ulûmi’d-Dîn kısaca tanıtılmış, dört halife ile ilgili eserdeki bilgiler tahlil edilmiş ve bölümün transkripsiyonu verilmiştir. Bu çalışma ile bir İhyâ tercümesi olan Yenâbî‘ü’l-Yakîn fî İhyâ’i ‘Ulûmi’d-Dîn içinde müstakil bölüm olan “Çehâr Yâr-ı Güzîn”in ilim âlemine tanıtımı amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Edebiyatı, Yenâbî‘ü’l-Yakîn fî İhyâ’i ‘Ulûmi’d-Dîn, tercüme, Çehâr Yâr-ı Güzîn

Kaynakça

• Ceyhan, Â. & Koyuncu, F. (2017). Dört Halifeye Dair Menkıbeler ve Râfizî’ye Nasihatler. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi 41(1), 1-43.
• Çavuşoğlu, A. (2005). İslamî Türk Edebiyatının İlk Ürünlerinde Hulefâ-yı Râşidîn. İstem 3(6), 237-244.
• Fayda, M. (1998). Hulefâ-yi Râşidin. (Cilt. 28, s. 324-325). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Kandemir, M. (2010). Şemail. (Cilt. 38, s. 497-500). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Karakuş, Y. (2020). Sultan I. Ahmed Dönemine Ait Bir İhyâ Tercümesi: Yenâbî‘ü’l-Yakîn Fî İhyâ’i ‘Ulûmi’d-Dîn (İnceleme-Metin). (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kurt, A. (2015). Türk Edebiyatında Çehâr-Yâr-ı Güzîn: Abdî'nin Feżâil-i Hulefâ-i Râşidîn ve Hasâil-i Çehâr-Yâr-i Güzîn Adlı Mesnevisi Üzerine Bir İnceleme. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3, 107-126.
• Öztürk, A. (2019). Türk Edebiyatında Dört Büyük Sahâbeye Hürmet Geleneği. Derin Tarih Dört Halife Devri Özel sayısı 14, 8-11.