ANALYSIS OF GRADUATE THESIS WRITTEN IN 2000-2020 ON 'MOBBING EXPOSURE OF TEACHERS'

Yıl 2021, Sayı: 6, 1218 - 1244, 25.08.2021

Elif Sena Kavlak Sait Yıldırım

https://doi.org/10.47994/usbad.950173

Öz

The aim of this study is to reach a general conclusion about the place of mobbing actions suffered by teachers in the profession, its impact on individuals and the characteristics of the most victimized people. In this context, the thesis written in the last two decades (2000-2020) on mobbing suffered by teachers in our country has been examined by content analysis method through YÖK Tez. In the years that were scanned, 11 thesis studies on the subject were reached. The studies were written between 2005 and 2018. It has been determined that teachers experience various grievances through the behaviors exhibited. As a result of the review, the teachers who are the most victimized in the school environment; male teachers by gender factor, single teachers by marital state, classroom teachers by branch variable, graduate education by level of education, those in the first 5 years of service by seniority, school administration according to hierarchical effect. According to the age factor, it was concluded that the victimizations of the age groups were different from each other.

Anahtar Kelimeler

Teaching, Mobbing, Business Life

‘ÖĞRETMENLERİN MARUZ KALDIĞI MOBBİNG’ İLE İLGİLİ 2000-2020 YILLARINDA YAZILMIŞ LİSANSÜSTÜ TEZLERİN ANALİZİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin maruz kaldığı mobbing (yıldırı) eylemlerinin meslek içerisindeki yeri, kişiler üzerindeki etkisi ve en çok mağdur olan kesimin nitelikleri hakkında genel bir sonuca ulaşmaktır. Bu bağlamda ülkemizde öğretmenlerin maruz kaldığı mobbing üzerine son yirmi yılda (2000-2020) yazılmış tezler YÖK Tez üzerinden içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Taranan yıllar içerisinde konu ile ilgili 11 adet tez çalışmasına ulaşılmıştır. Ulaşılan çalışmalar 2005-2018 yılları arasında yazılmıştır. Öğretmenlerin, sergilenen davranışlar üzerinden çeşitli mağduriyetler yaşadığı tespit edilmiştir. İnceleme sonucunda okul ortamında en fazla mağdur olan öğretmenler; cinsiyet faktörüne göre erkek öğretmenler, medeni hale göre bekar öğretmenler, branş değişkenine göre sınıf öğretmenleri, öğrenim seviyesine göre lisansüstü eğitime sahip olanlar, kıdeme göre ilk 5 hizmet yılında bulunanlar, hiyerarşik etkiye göre okul yönetimi olduğu gözlenmiştir. Yaş faktörüne göre yaş gruplarının mağduriyetlerin birbirinden farklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik, Mobbing, İş Yaşamı

Kaynakça

• Altuntaş, C. (2010). Mobbing Kavramı ve Örnekleri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma. Journal of Yaşar University 5(18), 2995-3015.
• Aydoğan, Z. (2010). Okullarda Öğretmen-Yönetici İlişkilerinde Yıldırma (Mobbing) ve Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 303911.
• Bahçeci, F. (2014). Öğretmen Algılarına Göre Okul Müdürlerinin Etik Liderlik Davranışları, Öğretmenlerin Karşılaştığı Yıldırma Davranışı ve Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 385915.
• Çam, A. (2013). Özel ve Resmi İlkokul ve Ortaokullarda Görevli Öğretmen ve Yöneticilerin Psikolojik Taciz Algısı. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 345644 Çalışoğlu, M. & Tanışır, S. (2018). Sözleşmeli Öğretmenlik Uygulamasının Sözleşmeli Öğretmenler Tarafından Değerlendirilmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 4(1), 105-132.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing. İş Yerinde Duygusal Saldırı ve Mücadele Yöntemleri. İstanbul: Timaş Yayınları.
• Crawford, N. (1997). Bullying at work: A Psychoanalytic Perspective. Journal of Community & Applied Social Psychology 7, 219-225; 42, 361-371.
• Davenport, N., Elliot, G. P. & Schwartz, R. D. (2003). Mobbing: İş Yerinde Duygusal İncinme. (Çev.). Osman Cem Önertoy. İstanbul: Sistem Yayıncılık A.Ş.
• Dinçer, S. (2018). Content Analysis in for Educational Science Research: Meta-Analysis, Meta-Synthesis, and Descriptive Content Analysis. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 7(1), 176-190.
• Erdoğan, Ö. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmen Algılarına Göre Psikolojik Şiddet (Mobbing) ve Örgüt İklimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 306388.
• Ertürk, A. (2005). Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Okul Ortamında Maruz Kaldığı Yıldırma Eylemleri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 159112.
• Ertürk, A. (2011). İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmen ve Yöneticilere Yönelik Duygusal Yıldırma Davranışlarının İncelenmesi: Yıldırma Davranışlarının Meydana Gelmesinde Etkili Olan Faktörler. (Doktora Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 290735.
• Gökçe, T. A. (2006). İş Yerinde Yıldırma: Özel ve Resmi İlköğretim Okulu Öğretmen ve Yöneticileri Üzerine Yapılan Bir Araştırma. (Doktora Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 205196.
• Leymann, H. (1990). Mobbing and Psychological Terror at Workplaces. Violence and Victims 5(2), 119-126.
• Leymann, H. (1996). The Contend and Development of Mobbing at Work. European Journal of Work and Organizational Psychology 5(2), 165- 184.
• Lorenz, E. N. (1991). The General Circulation of The Atmosphere: An Evolving Problem. Journal of Tellus A 43, 8-15.
• Naime, G. (2003). Workplace Bulliying: Escalated Incivility. Ivey Busines Journals 68(2), 1-6.
• Öz, Ş. (2010). Öğretmenlerin İş Yerinde Yıldırma (Mobbing) Algıları. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 263667. Pakdemir, Z. (2010). Denizli İlköğretim Okullarında “Yıldırma Davranışlarına” İlişkin Öğretmen Görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 286652.
• Schuster, B. (1996). Rejection, Exclusion, and Harassment at work and in Schools. European Psychologist 1(4), 293-317.
• Serin, S. (2018). İlkokul Öğretmenlerinin Yıldırma (Mobbing) Davranışlarına Maruz Kalma Düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 498733.
• Vartia, M. (1996) The Source of Bullying Psychological Work Environment and Organizational Climate. European Journal of Work and Organizational Psychology 5, 203-214.
• Yıldırım, T. (2008). İlköğretim Okullarında Öğretmen–Yönetici İlişkilerinde Yıldırma ve Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 214262.
• Yücel, E. (2011). İlköğretim Okullarında Öğretmen Veli İlişkilerinde Veliye Yönelik Mobbing Eylemleri (Antalya İli İlköğretim Okulları Örneği). (Yüksek Lisans Tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi. 280590.
• Zapf, D. (1999). Organisational, Work Group Related and Personal Causes of Mobbing/Bullying at Work. International Journal of Manpower 20, 70-85.