Analysis Of Academic Studies On The Organizational Socialization Of Teachers Conducted In Turkey From 2016 to 2020

Yıl 2022, Sayı: 10, 920 - 945, 23.12.2022

Fatime Aydın , Öznur Tulunay Ateş

https://doi.org/10.47994/usbad.1083069

Öz

In this study, the overall aim was to achieve a comprehensive and holistic analysis of the works and studies related to teachers’ organizational socialization, carried out between 2016 and 2020, and to reveal the similarities and differences in the latter. The research has been completed using a descriptive content analysis method, and the target group was obtained by scanning the databases of YÖK Ulusal Tez Merkezi (National Thesis Center), ULAKBİM, Google Scholar, ERIC, and Dergipark on two different dates. The research sample, consisting of 33 works and publications (including 18 thesis and 15 essays) carried out in Turkey between 2016 and 2020, has been determined using the purposeful sampling method. The results revealed that the works on the organizational socialization of teachers were primarily conducted in 2016, with a majority of single-author works, a focus on teachers in primary and secondary education levels, and a presence of works carried out in collaboration with preschool teachers (when taking into account specialty distribution). Regarding regional disparities, the results also showed a significant majority of works realized in the Marmara region. As per data collection, we can conclude that the scale factor has been the method of choice to gather data, with extensive use of quantitative research, and random sampling. In addition, depictive statistics and ANOVA analysis methods were largely used for the main works. As to the subject area distribution, the number of studies and works referring to the connection between organizational socialization and organizational unresponsiveness is more important. For future works, publications, and topic selections, these findings could thus help in choosing new subjects to treat among the least favored ones or serve as a guide to adopting new perspectives on already handled topics and contribute to literary works and publications.

Anahtar Kelimeler

Socialization, Organizational Socialization, Teacher

Öğretmenlerin Örgütsel Sosyalleşmesine İlişkin 2016-2020 Yılları Arasında Türkiye’de Yapılan Akademik Çalışmaların İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada 2016-2020 yılları arasında öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmelerine ilişkin yapılan çalışmaların kapsamlı ve bütüncül bir şekilde analiz edilmesi, öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmelerine ilişkin yapılan çalışmaların benzerlik ve farklılıklarının ortaya konması amaçlanmıştır. Araştırma içerik analizi türlerinden betimsel içerik analizi yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Çalışmanın evrenine YÖK Ulusal Tez Merkezi, ULAKBİM, Google Akademik, ERIC ve Dergipark veri tabanları 2 farklı tarihte taranarak ulaşılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen araştırmanın örneklemini, 2016-2020 yılları arasında Türkiye’de yapılan ve erişime açık olan toplam 33 (18 tez, 15 makale) çalışma oluşturmaktadır. Araştırmanın sonuçları, öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmesine ilişkin yapılan çalışmaların büyük oranda 2016 yılında yapıldığını, tek yazarlı çalışmaların çoğunlukta olduğunu, çalışmaların ilkokul ve ortaokul eğitim kademelerinde çalışan öğretmenlere yoğunlaştığını, branş dağılımına göre okul öncesi öğretmenlerle çalışıldığını, bölgelere göre dağılımına bakıldığında Marmara Bölgesinde yapılan çalışmaların yoğunlukta olduğu görülmektedir. Ayrıca veri toplama aracı olarak ölçek tercih edildiği, çalışmalarda nicel araştırma yöntemlerinin daha çok kullanıldığı, örneklem belirleme yöntemlerinden basit rastlantısal örneklem belirleme yönteminin tercih edildiği, çalışmalarda çoğunlukla betimsel istatistik ve ANOVA analiz yöntemlerinin kullanıldığı, konu alanı dağılımına bakıldığında örgütsel sosyalleşmenin örgütsel sessizlik ile ilişkisi üzerine yapılan çalışmaların daha fazla sayıda olduğu görülmektedir. Bundan sonra yapılacak çalışmalarda konu alanlarında tercih edilmeyen yeni konu alanları belirlenebilir ya da çalışılmış konu alanlarına farklı bakış açıları getirilerek literatüre katkı sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel sosyalleşme, öğretmen, sosyalleşme

Kaynakça

• *Akgül, R. (2020). Öğretmenlerin algısal mobbing düzeylerinin örgütsel sosyalleşme, örgütsel bağlılık ve örgütsel yalnızlık düzeyleri ile ilişkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Aydın, R, Nartgün, Ş. (2015). Öğretmenlerin, örgütsel sosyalleşme düzeyleri ile birlikte çalışma yeterlilikleri arasındaki ilişki. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (1) , 14-30.
• Balcı, A. (2003). Örgütsel Sosyalleşme. Ankara: Pegem Akademi.
• *Balcı, A., Karabulut, N., Kürçe, S. G., & Ernas, S. (2019). Öğretmenlerin örgütsel ve mesleki sosyalleşmeleri: Ankara ili örneği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 9(1), 305-350.
• *Balcı, A., Öztürk, İ., Polatcan, M., Saylık, A., & Bil, E. (2016). Liselerde örgütsel sosyalleşme ve örgütsel performansla ilişkisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(9), 71-81.
• *Baş, A. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Bellibaş, M. Ş. (2018). Sistematik Derleme Çalışmalarında Betimsel İçerik Analizi. K. Beycioğlu, N. Özer, & Y. Kondakçı içinde, Eğitim Yönetiminde Araştırma (s. 511-531). Ankara: Pegem Akademi.
• *Burunsuzoğlu, E. N. (2019). Örgütsel iletişime ve okul yöneticilerinin örgütsel sosyalleşme stratejilerini kullanma becerilerine yönelik öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• *Cinar, D. B. (2020). Üniversitelerin örgütsel yapı özellikleri ile akademisyenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Calik, M., & Sözbilir, M. (2014). Parameters of content analysis. Egitim ve Bilim, 39(174). 33-38.
• Çalık, C. (2006). Örgütsel sosyalleşme sürecinde eğitimin değişen rolü ve önemi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 1-10.
• *Çanak, M., & Katıtaş, S. (2016). Aday öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme süreçlerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi(7), 111-130.
• Çapar, D. A. (2007) İlköğretim okulu sınıf ve branş öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeyleri (Antalya ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Çelebi, M. A. (2020). Örgütsel Sosyalleşme. Ankara: Gazi Kitapevi.
• *Çelebi, N. (2020). Yaşam boyu öğrenme sürecinde öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Müfredat ve Öğretim Dergisi, 12, 66-81.
• *Çelik, B. (2018). Öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Çelik, V. (2002). Okul Kültürü ve Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• *Çobanoğlu, F. & Öğretir, M. (2016). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(2), 149-166. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/pegegog/issue/22570/241122
• *Çoruk, A., Tutkun, T., & Genç, S. Z. (2016). Öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme düzeylerine ilişkin algıların incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 343-358.
• *Derelioğlu, M. B. G. (2020). Kuşak farkına göre öğretmenlerde örgütsel sosyalleşme: İstanbul ilinde bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Demirer, S. (2014). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme ve özdeşleşme düzeyleri ile birlikte çalışma yeterlilikleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Demirkart, M. (2015). İlköğretim okulu yöneticilerinin örgütsel sosyalleşme düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• *Dönmez, E. (2016). Örgütsel sosyalleşme ile örgütsel sessizlik arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Dirik, M. Z. (2015). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Duran, E., Sezgin, F. & Çoban, O. (2011). Aday sınıf öğretmenlerinin uyum ve sosyalleşme sürecinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (31), 465-478.
• *Erden, T. (2019). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ve örgütsel sosyalleşmenin örgütsel adanmışlığa yordaması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Elci, D. (2008). İlköğretim okullu öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeylerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• *Erdoğan, U., & Dönmez, B. (2019). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. inönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 288-302.
• Erdoğan, U. (2012). İlköğretim okullarının bürokratik yapıları ile öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişki (Malatya ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Garip, N. E. (2009). Okul yöneticilerinin göreve yeni başlayan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme sürecinde sosyalleştirme stratejilerine kullanma düzeylerinin incelenmesi Tekirdağ ili örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trakya Üniversitesi, Edirne.
• *Gencer, M. (2018). Güç merkezi oluşturma oyunlarının örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşme etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• *Gizdem, Ö. U., & Kartal, S. (2016). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşmelerinde informal grupların etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1359-1370.
• *Güneş, Ç., & Uysal, H. H. (2019). The relationship between teacher burnout and organizational socialization among English language teachers. Journal of Language and Linguistic Studies, 15(1), 339-361.
• Hazar, S. (2021). Okul müdürlerinin denetim rolleri ile öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Siirt.
• *Karabacak, G. (2019). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmesi ile iş çevresine uyumu arasındaki ilişki (Zonguldak ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Karadağ, F. T. (2011). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeyleri (Elazığ ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• *Karaer, E. (2020). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri ile okul yöneticilerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Kartal, S. (2003). İlköğretim okulu yönetici ve öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri (Ankara ili örneği) (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• *Kurtulmuş, Ö.F. (2018). Öğretmen görüşlerine göre okullarda örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Kahramanmaraş.
• Koşar, D. , Er, E. , Kılınç, A. Ç. & Koşar, S. (2017). Öğretmen liderliğine ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi: bir içerik analiz çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(7), 29-46. DOI: 10.29129/inujgse.317712
• Kuşdemir, Y. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme sürecinde sosyalleştirme stratejilerini kullanma becerileri (Kırıkkale ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.
• Kuyumcu, N. (2014). Kamuda görev yapan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkide içsel güdülenmenin amaçları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Memduhoğlu, H. B. (2008). Örgütsel sosyalleşme ve Türk eğitim sisteminde örgütsel sosyalleşme süreci. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 137-153.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2019). Nitel Veri Analizi. (S. A. Altun, & A. Ersoy, Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
• *Nartgün, Ş. S., & Demirer, S. (2016). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme ve özdeşleşme düzeyleri ile birlikte çalışma yeterlilikleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 237-269.
• Öğretir, M. (2013). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• *Özbaş, M. & Arslan, MA (2016). Türk dili ve edebiyatı öğretmenleri ve yöneticilerinin türk dili ve edebiyatı öğretmenlerinin mesleki ve örgütsel sosyalleşme süreçlerine ilişkin görüşleri. Uluslararası Eğitim Çalışmaları, 9(3), 81-88.
• *Özdemir, T. Y., & Orhan, M. (2018). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışları ile örgütsel sosyalleşme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 48(48).
• *Özer, K. (2019). Yöneticilerin demokratik tutumlarının öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmesi ile olan ilişkisi (Şırnak ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Özgan, H. (2013). Stajyer öğretmenlerin sosyalleşme sürecinde okul yöneticilerinden beklentileri. Eğitim ve Bilim, 38(168), 17-29.
• *Özkan, Z. (2019). Türkçe ve türk kültürü dersi öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme ve iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Özmantar, Z. K. (2018). Örnekleme Yöntemleri ve Örnekleme Süreci. K. Beycioğlu, N. Özer, & Y. Kondakçı (Ed) içinde, Eğitim Yönetiminde Araştırma (s. 87-110). Ankara: Pegem Akademiz.
• Toprakçı, M. (2021). Öğretmenlerin kültürel sermaye yeterlilikleri ile örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Siirt Üniversitesi, Siirt.
• *Tosten, R., Avci, Y. E., & Sahin, E. (2018). The relations between the organizational happiness and the organizational socialization perceptions of teachers: the sample of physical education and sport. European Journal of Educational Research, 7(1), 151-157.
• *Turan, G.A. (2019). Öğretmen görüşlerine göre örgütsel sosyalleşme ile dönüşümcü liderlik arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• *Umur, Z., & Demirtaş, H. (2016). Aday öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmeleri ile kendini ayarlama becerileri arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 163-182.
• Vural, F. (2015). İlkokul ve ortaokul yönetici ve öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeylerinin incelenmesi (İzmir ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
• Yavuz, M. (2018). Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• *Yetimakman, F. (2018). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin karara katılma durumu ve örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• *Yıldırım, Ç. (2017). Lise öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarının yordayıcısı olarak örgütsel sosyalleşme (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. İstanbul.
• *Yıldız, E. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi (Siverek ilçesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• *Yıldız, K. (2016). Primary School Principals’ Level of Use of Socialization Strategies in the Process of Organizational socialization. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2).