Yakup Kadri Karaosmanoğlu's Works Cultural Changes

Yıl 2022, Sayı: 10, 966 - 974, 23.12.2022

İbrahim Halil Öztürk , Ali Güler

https://doi.org/10.47994/usbad.1199322

Öz

In this article, which focuses on the cultural changes in the works of Yakup Kadri Karaosmanoğlu, firstly the definitions and relations of the concepts of culture and civilization were mentioned, and then, in order to determine the main lines of our author's understanding of culture, his family, the environment he grew up in, the literary community he belonged to, the period in which he lived, his nutritional resources and his library were examined. The cultural resources of Yakup Kadri, who added temporary artistic experiments and understandings such as Nev-Greekism to his readings from Eastern, Western and Turkish literature, and witnessed directly or indirectly the various wars of the Turks until the War of Independence, were shaped in such an atmosphere. The understanding of culture and civilization has been evaluated in the context of Yakup Kadri's novels Rahmet (story), Erenlerin Vineyard (essay - prose poetry), Bir Exile, Judgment Night, Sodom and Gomorrah and Ankara, which carries his reading to a different dimension with his writing essays. As a result of the evaluation, the admiration for the Western civilization, which he admired since his childhood and grew up under the influence of its culture, and this so-called civilization; It has been seen that the writer went down to the lowest level and gained a realistic identity with events such as living in Europe, the Balkan Wars, the First World War, and the War of Independence.

Anahtar Kelimeler

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından, Hüküm Gecesi, Bir Sürgün, Sodom and Gomore, Culture, Civilization, Ankara

Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun Eserlerinde Kültürel Değişimler

Öz

Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun eserlerindeki kültürel değişimlere odaklanan bu yazıda önce kültür ve medeniyet kavramlarının tanımlarına ve ilişkilerine değinilmiş, devamında yazarın kültür anlayışının ana çizgilerini belirlemek için aileye, yetiştiği çevreye, ait olduğu edebi topluluğa, yaşadığı dönem ve beslenme kaynakları ile kütüphanesine bakılmıştır. Doğu, Batı ve Türk Edebiyatından yaptığı okumalara, Nev-Yunanilik gibi geçici sanat denemelerini ve anlayışlarını da ekleyen, Türklerin Kurtuluş Savaşı’na kadar süren türlü savaşlarına doğrudan veya dolaylı tanıklık eden Yakup Kadri’nin kültür kaynakları böyle bir atmosfer içinde şekillenmiştir. Okumalarını yazma denemeleri ile farklı bir boyuta taşıyan Yakup Kadri’nin Rahmet (hikâye), Erenlerin Bağından (deneme – mensur şiir), Bir Sürgün, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore ve Ankara romanları bağlamında kültür ve medeniyet anlayışı değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonucunda, çocukluk yıllarından itibaren hayranı olduğu ve kültürü etkisinde yetiştiği Batı medeniyeti ve görece bu sözde medeniyete duyulan hayranlığın; Avrupa’da yaşaması, Balkan Savaşları, Birinci Dünya Savaşı, Kurtuluş Savaşı gibi olaylarla yazarın nazarında en aşağı bir seviyeye indiği, realist bir kimlik kazandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Kültür, Medeniyet, Erenlerin Bağından, Bir Sürgün, Hüküm Gecesi, Sodom ve Gomore, Ankara

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (1987). Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Ankara: Kültür Bak. Yayınları.
• Baydar, M. (1960), Edebiyatçılarımız Ne Diyor. İstanbul: İletişim Yayınları
• Canan, İ. (1984). Medeniyet, Kültür ve Teknik. İstanbul: Cihan Yayınları.
• Kaplan, M. (1982). Kültür ve Dil. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1980). Anamın Kitabı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1998). Bir Sürgün. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1999). Hüküm Gecesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2000). Sodom ve Gomore. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2000a). Ankara. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tural, S. (1988). Kültürel Kimlik Üzerine Düşünceler. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Türkdoğan, O. (1976). Ziya Gökalp’te Sosyal Değişme. Erzurum: A.Ü. Yayınları.
• Uyguner, M. (1993). Yakup Kadri Karaosmanoğlu. İstanbul: Bilgi Yayınevi.