Opinions and Perceptions of Justice of Health Workers About The Additional Payment System Coming with The White Reform

Yıl 2024, Sayı: 15, 295 - 315, 25.08.2024

Alp Caner Akay , Ebrar Ilıman Yaltagil

https://doi.org/10.47994/usbad.1483491

Öz

One of the most discussed and debated problems in the field of health services is the inability to establish a fair and balanced payment system. The purpose of the performance system should not be to make a professional ranking from successful to unsuccessful among health professional groups; people who work devotedly in health services should be rewarded with a fair remuneration system, their willingness to work should be increased and it should be calculated by setting fair criteria. In this context, the study was conducted to examine the opinions of healthcare professionals about the additional payment system introduced with the white reform and their perceptions of fairness. This study is not a study to criticise the system or health professional groups; the study is up-to-date and original because it aims to make the system more effective, efficient and fair, and to provide professional health managers with data from the field. The research was conducted by face-to-face and online survey technique with the data obtained from people who voluntarily agreed to participate in the study. The population of the research is the healthcare professionals working in a Training and Research Hospital and subject to additional payment. The sample is 323 health workers who accepted to participate in the study. The questionnaire includes judgement statements adapted by the researchers by using the scale developed by Çakır and Sakaoğlu (2014). In the last section, analyses determining the knowledge and opinions of health workers regarding the white reform are included. As a result of the research, healthcare professionals stated that the system does not show fair distribution and is not effective. It is seen that health professionals other than physicians are much more negative about fair distribution.

Anahtar Kelimeler

Health Management, Additional Payment, White Reform, Justice

Sağlık Çalışanlarının Beyaz Reform ile Gelen Ek Ödeme Sistemi Hakkında Görüşleri ve Adalet Algıları

Öz

Sağlık hizmetlerinin sahadaki en çok konuşulan ve tartışılan sorunlarından birisi, adil ve dengeli bir ödeme sisteminin oluşturulamamasıdır. Performans sisteminin amacı ise sağlık meslek grupları arasında başarılıdan başarısıza doğru bir mesleki sıralama yapmak olmamalı; sağlık hizmetleri bünyesinde özveri ile çalışan kişilerin adil bir ücretlendirme sistemi ile ödüllendirilmesi, çalışma isteklerinin artırılması ve adaletli kriterler ortaya konarak hesaplanması olmalıdır. Bu bağlamda araştırma, sağlık çalışanlarının beyaz reform ile gelen ek ödeme sistemi hakkında görüşlerini ve adalet algılarını incelemek amacıyla yapılmıştır. Bu çalışma sistemi veya sağlık meslek gruplarını eleştirmeye yönelik bir çalışma değildir; çalışma sistemin daha etkin, verimli ve adil olmasını amaçlaması, profesyonel sağlık yöneticilerine sahadan veriler sunması sebebi ile güncel ve özgündür. Araştırma yüz yüze ve çevrimiçi anket tekniği ile gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden kişilerden alınan veriler ile yapılmıştır. Araştırmanın evreni bir Eğitim Araştırma Hastanesinde çalışan ve ek ödemeye tabi olan sağlık çalışanlarıdır. Örneklem ise araştırmaya katılmayı kabul eden 323 sağlık çalışanıdır. Ankette Çakır ve Sakaoğlu (2014) tarafından geliştirilen ölçekten faydalanılarak araştırmacılar tarafından uyarlanan yargı ifadeleri yer almaktadır. Son bölümünde ise sağlık çalışanlarının beyaz reform ile ilgili bilgilerini ve görüşlerini belirleyen analizlere yer verilmiştir. Araştırma sonucunda sağlık çalışanları sistemin adil dağılım göstermediğini ve etkin olmadığını belirtmiştir. Hekimler dışındaki sağlık çalışanlarının ise adil dağılım konusunda çok daha olumsuz oldukları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık yönetimi, Ek ödeme, Beyaz reform, Adalet

Kaynakça

• Akçakanat, T., & Çarıkçı, İ. (2016). Sağlık kurumlarında performansa dayalı ödeme sistemi: Üniversite hastanelerinde çalışan öğretim üyeleri üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 865-892.
• Aydın, S., & Demir, M. (2007). Sağlıkta performans yönetimi performansa dayalı ek ödeme sistemi. T.C. Sağlık Bakanlığı, Sağlıkta Dönüşüm Serisi-2 Yayınları
• Benligiray, S. (2007). Ücret Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Ceylan, Z. (2009). Performansa dayalı ücretlendirme modelleri ve türkiye açısından bir değerlendirme, Sayıştay Dergisi, Temmuz-Aralık Sayısı 74-75.
• Colquitt, J. A., Conlon, D. E., Wesson, M. J., Porter, C. O. L. H., & Ng, K. Y. (2001). Justice at the millennium: A meta-analytic review of 25 years of organizational justice research. Journal of Applied Psychology, 86(3), 425–445. https://doi.org/10.1037/0021-9010.86.3.425
• Çakır, Ö., & Sakaoğlu, H. H. (2014). Sağlık çalışanlarının performansa dayalı ek ödeme sisteminde ücret adaleti algısı: Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi örneği. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(1), 1-21.
• Çankaya, M. (2017). Hastane çalışanlarının performansa dayalı ek ödeme sistemine ilişkin görüşleri Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde bir araştırma. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 4(4), 272-282.
• Demirel, G. (2020). Sağlık Hizmetlerinde Geri Ödeme Yöntemleri. Selçuk Sağlık Dergisi, 1(2), 97-117. Erkan, A. (2011). Performansa dayalı ödeme: Sağlık Bakanlığı uygulaması. Maliye Dergisi, 160(1), 423-438. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/08/20220812-9.htm
• Karaca, M., & Demirtaş, Ö. (2024). Sağlık personelinin performans değerlendirmesine yönelik bir model önerisi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 14(1), 16-35.
• Kestane, D. (2003). Performansa dayalı ücret sistemi ve kamu kesiminde uygulanabilirliği, Maliye Dergisi, 142(1), 126-144.
• Korku, C., & Kaya, S. (2019). Performansa dayalı ek ödeme sisteminin hastane hizmet kalitesine etkisi: Hastane yöneticileri ve sağlık personelinin değerlendirmeleri. Verimlilik Dergisi, (3), 83-113.
• Mengstie, M. M. (2020). Perceived organizational justice and turnover intention among hospital healthcare workers. BMC psychology, 8(1), 19-30. https://doi.org/10.1186/s40359-020-0387-8
• Mhazo, A. T., & Maponga, C. C. (2022). The political economy of health financing reforms in Zimbabwe: a scoping review. International journal for equity in health, 21(1), 42-56. https://doi.org/10.1186/s12939-022-01646-z
• Özer, A. & İleri, Y. Y. (2016). Sağlıkta geri ödeme sistemleri ve global bütçe. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 78-92, Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/cider/issue/29530/316968 Öztunç, İ., & Cural, M. (2017). Performansa dayalı ek ödeme sisteminin kamu sağlık hizmetleri memnuniyeti üzerine etkileri. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(13), 880-891.
• Rokhman W. (2011). Organizational justice as a mediator for transformational leadership and work outcomes. Jurnal Fakultas Hukum UII., 15(2), 197–211.
• Sayan, İ. Ö., & Şahan, Y. (2011). Sağlık Bakanlığı’nda performans değerlendirme ve ek ödeme sistemi. Memleket Siyaset Yönetim, 6(16), 33-70.
• Somuncuoğlu, S. vd. (2012). Sağlık Kurumları Yönetimi-I, (Editör) Mehtap Tatar, Anadolu Üniversitesi, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No:2631, Açıköğretim Fakültesi Yayını No:1599.
• Şengül, H., & Bulut, A. (2019). Sağlık hizmetlerinde ödeme mekanizmaları ve teşhis ile ilişkili gruplar. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(2), 196-209.
• Tıraş, H. H. (2013). Sağlık ekonomisi: Teorik bir inceleme, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 125-151.
• Yüksel, İ. (2022). Kamu hastanelerinde performansa dayalı ek ödeme model önerisi: Bir üniversite hastanesi örnek uygulama. Business Economics and Management Research Journal, 5(3), 169-191.
• Yüksel, İ., & Sayın K. Ş. (2018). Kamu hastanelerinde performansa dayalı ek ödeme model önerisi ve örnek bir uygulama. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1-17.
• Yorulmaz, M. D. E. D. Y., Demirkıran, M., Yardan, E. D., & Yorulmaz, M. (2013). İl Sağlık Müdürlüğü Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılamalarının İletişim Doyumlarına Olan Etkisi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(2), 322-334.
• Zahednezhad, H., Hoseini, M. A., Ebadi, A., Farokhnezhad Afshar, P., & Ghanei Gheshlagh, R. (2021). Investigating the relationship between organizational justice, job satisfaction, and intention to leave the nursing profession:A cross‐sectional study. Journal of Advanced Nursing, 77(4), 1741-1750.