Yalova İlinde Suç Türlerinin Mekâna ve Zamana Dağılımı ile Suça Etki Eden Faktörler Konusunda Coğrafi Bir Araştırma (2009-2023)

Yıl 2025, Sayı: 19, 745 - 776, 30.09.2025

Aslı Çolak , Mehmet Akif Ceylan

https://doi.org/10.47994/usbad.1713835

Öz

Bu çalışma, 2009-2023 döneminde Yalova ilindeki suç türlerinin ilçe düzeyinde ve yıllara göre dağılımını incelemeyi ve suçun oluşumuna etki eden coğrafi, demografik ve sosyo-ekonomik faktörleri analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nicel verilerin betimsel analizi ve betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmış; Türkiye İstatistik Kurumu ile Adli Sicil İstatistik Genel Müdürlüğü’nden elde edilen 2009-2023 arası nüfus ve resmî suç verileri esas alınmıştır. Yalova iline ait suç istatistikleri altı ana kategoriye ayrılarak (kişilere karşı, mala karşı, topluma karşı, devlete karşı, uluslararası ve diğer suçlar) analiz edilmiştir. Ayrıca 1.000 kişi başına düşen suç oranları hesaplanarak ilçeler bazında mekânsal ve yıllar bazında zamansal karşılaştırmalar yapılmıştır. Suçların sadece nüfus artışıyla değil; göç, şehirleşme, işsizlik, eğitim düzeyi, mevsimsel değişkenler ve doğal-beşerî afetlerle de yakından ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Araştırma bulguları, Yalova’da suç oranlarının nüfus artış hızından daha yüksek bir ivmeyle yükseldiğini, bazı ilçelerde suç yoğunluğunun diğerlerine kıyasla belirgin derecede fazla olduğunu ve özellikle yaz aylarında bazı suç türlerinde artış yaşandığını göstermektedir. Bu sonuçlar doğrultusunda, coğrafi suç analizlerinin yerel güvenlik politikalarının geliştirilmesine ve suçun önlenmesine yönelik stratejilerin oluşturulmasına katkı sunabileceği ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yalova , Suç Coğrafyası , Suç Türleri , Suçun Mekâna Dağılışı , Suçun Zamana Dağılışı , Suça Etki Eden Faktörler

A Geographical Study on the Spatial And Temporal Distribution of Crime Types and the Factors Influencing Crime in Yalova Province (2009-2023)

Öz

This study aims to examine the spatial distribution of crime types across districts and their temporal trends in Yalova province between 2009 and 2023. It further seeks to analyze the geographical, demographic, and socio-economic factors influencing the occurrence of crime. The research is based on official population and crime data obtained from the Turkish Statistical Institute and the General Directorate of Judicial Records and Statistics. Using descriptive statistical and content analysis methods, crime data were categorized into six main groups: crimes against persons, property, society, the state, international crimes, and other offenses. Crime rates per 1,000 inhabitants were calculated to enable spatial comparisons across districts and temporal comparisons across years. The findings indicate that crime is not solely linked to population growth but is also significantly influenced by factors such as migration, urbanization, unemployment, educational attainment, seasonal dynamics, and natural or human-induced disasters. The study reveals that crime rates in Yalova have increased at a pace surpassing population growth, with certain districts exhibiting notably higher concentrations and specific crime types peaking during the summer months. These results underscore the potential of geographic crime analysis to inform local security policies and contribute to the development of targeted crime prevention strategies

Anahtar Kelimeler

Yalova , Crime Geography , Crime Types , Spatial Distribution of Crime , Temporal Distribution of Crime , Factors Influencing Crime

Kaynakça

• Adli Sicil İstatistik Genel Müdürlüğü (2024). Suç İstatistikleri Raporu. Ankara.
• Agnew, R. (1992). Foundation for a General Strain Theory of Crime and Delinquency. Criminology, 30(1), 47-87. https://2024.sci-hub.se/6196/e6bdf1d2b454f2a8e4214ac8e0a9c411/agnew1992.pdf
• Akça, F. (2013). Ödemiş Şehrinde Suçların Coğrafi Analizi (Yayın No. 368347) (Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi) YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Anderson, C. A., Anderson, K. B., Dorr, N., DeNeve, K. M., Flanagan, M. (2000). Temperature and Aggression. Advances in Experimental Social Psychology, 32, 63–133.
• https://www.researchgate.net/publication/247316910_Temperature_and_aggression Artuk, M.E. & Alşahin, M.E. (2018). Kriminoloji. Adalet Yayınevi (2. Baskı). Ankara.
• Başaran, E. (2022). Türkiye’de Suç Coğrafyası Araştırmaları: Bir Literatür Değerlendirmesi. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(42), 625-667. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1967761
• Baydemir, R. (2023). Beşerî Afetler. İçinde: Afet Ansiklopedisi (s.136–139). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. https://www.academia.edu/124445097/be%c5%9eer%c3%8e_afetler
• Bostan, H. (2021). Yalova İlinin Demografik Analizi: Sosyo-Ekonomik ve Mekânsal Gelişimi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı.
• Brantingham, P. J., & Brantingham, P. L. (1981). Introduction: The dimensions of crime. In P. J. Brantingham & P. L.
• Brantingham (Eds.), Environmental Criminology (ss. 7–26). Prospect Heights, IL: Waveland Press. https://samples.jbpub.com/9780763755751/55751_ch03_097_148.pdf
• Ceylan, M.A. (2003). Marmara Depreminin 17 Ağustos 1999 Yalova Şehrine Etkileri. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Ankara.
• Cicerali, L. K., & Cicerali, E. E. (2018). Şehir Ve Güvenlik Yaklaşımlarında Çevresel Kriminolojiye Tarihsel Bir Bakış. İdealkent – Kent Araştırmaları Dergisi, 9(23), 95–112. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/461118
• Kızmaz, Z. (2003). Ekonomik Yapı ve Suç: Bazı Araştırma Bulguları Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(2), 279-304. https://dergipark.org.tr/tr/pub/firatsbed
• Kurt, S., & Haybat, H. (2014). Population distribution by geomorphological units in Yalova. Turkish Studies: International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(1), 327–336. https://www.researchgate.net/publication/265543442_populatıon_dıstrıbutıon_by_geomorphologıcal_unıts_ın_yalova
• Taflan, O. (2022). Suç Coğrafyası Açısından Nilüfer (Bursa). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Coğrafya Anabilim Dalı.
• TÜİK. (2024). Adli istatistikler 2023. Türkiye İstatistik Kurumu.
• Yıltırak, M. L. (2010). Balıkesir İli Kırsalında Kişilere ve Mal Varlığına Karşı İşlenen Suçlar (2004–2008): Coğrafi Bir Yaklaşım. (Yayın No.727511) (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi). YÖK Ulusal Tez Merkezi.