Erkeklik Söylemi Bağlamında Erkek Giyim Markalarına Yönelik Bir İnceleme

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 5, 283 - 308, 01.10.2021

Nebile Eroğul

Öz

Kadınlık ve erkekliğin tarihsel süreçte farklı giyim alışkanlıkları ile temsil edildiği gerçeğinden hareketle bu araştırmada, genelde toplumsal cinsiyet kavramına özelde ise erkekliğe, giyinme olgusu açısından bakmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda Türkiye’de bazı erkek giyim markalarının erkeklik söylemlerini ortaya çıkarmak için, markaların internet sitelerinden veriler toplanmıştır. Ulaşılan veriler içerik analiz yöntemi ile incelenmiş, erkeklik söylemi bağlamında ‘hegemonik erkeklik’ ve ‘farklı erkeklikler’ olmak üzere iki temaya ulaşılmıştır. Araştırmada hegemonik erkeklik yanında farklı erkeklik temsillerinin izi sürülmüş, ele alınan 15 erkek giyim markasından biri dışında farklı erkekliklere dair veriye rastlanmamıştır. Farklı erkeklikler temasında yer alan bu markanın ise ‘etnografik referanslı’ ve ‘çok kültürlülüğü kucaklayan’ kategorileri ile hegemonik erkeklik dışında kalan Connell’in marjinal erkeklik söylemine kapı araladığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca araştırmanın bulguları arasında ‘hegemonik erkeklik’ temasında ‘tarz sahibi’ (11 marka), ‘konfor ve rahatlık düşkünü’ (5 marka), ‘şehirli imajı temsili’ (5 marka) ve ‘başarı temsili’ (4 marka) olmak üzere dört kategori oluşturulmuştur. Marka 12 hariç diğer markaların söylemleriyle hegemonik erkekliği vurguladığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

toplumsal cinsiyet, hegemonik erkeklik, erkeklik söylemi, erkeklik çalışmaları, farklı erkeklikler

A Review on Menswear Brands in the Context of Masculinity Discourse

Öz

Considering the fact that femininity and masculinity have been represented by different clothing habits in the historical process; this study aimed to view gender concept in general terms and masculinity in special terms from the perspective of the clothing phenomenon. In this context in order to reveal the masculinity discourse of specific menswear brands in Turkey, data was collected from web sites of the brands via the document review method. The data acquired was examined via the content analysis method and two themes were reached in the context of masculinity discourse; ‘hegemonic masculinity’ and ‘different masculinities’. In the study besides hegemonic masculinity, different masculinity representations were tracked down and no data regarding different masculinities was encountered, except one out of the 15 menswear brands examined. As a consequence this brand included in the different masculinities theme, was observed to open the door to Connell’s marginal masculinity discourse, which remains outside hegemonic masculinity with ‘etnographic-reference’ and ‘multiculturalism-embracing’ categories. Also among the findings of the study, four categories were created in the ‘hegemonic masculinity’ theme as ‘stylish’ ,‘self-indulgent’, ‘urban image representation’ and ‘success representation’. Except the brand 12, other brands with their discourses were observed to stress hegemonic masculinity.

Anahtar Kelimeler

gender, masculinity studies, hegemonic masculinity, masculinity discourse, different masculinities

Kaynakça

• Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma; yöntem, teknik ve ilkeler, Ankara: Pegem Yayınları.
• Bauman, Z. (1997). Modernite ve holocaust, (S. Sertabiboğlu, Çev.), İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Berg, L. B. ve Lune, H. (2017). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (Z. E. Özcan, Çev.). Konya: Eğitim.
• Bourdieu, P. (1989). Social space and symbolic power. Sociological Theory, 7(1), 14-25.
• Bourdieu, P. (1990). Masculine domination, (B. Yılmaz, Çev.). (5. Basım.). 2019, İstanbul: Bağlam.
• Cengiz, K, Tol, U. ve Küçükural, Ö. (2004). Hegomonik erkekliğin peşinden. Toplum ve Bilim, 101, Güz, 50-70.
• Crane, D. (2000). Moda ve gündemleri: giyimde sınıf ve toplumsal cinsiyet. (Ö. Çelik, Çev.). İstanbul: Ayrıntı.
• Cochran, W.G. (2007). Sampling techniques. New York: John Wiley & Sons.
• Connell, R.W. (1987). Gender and power: society, the person and sexual politics. Stanford: Stanford University Press. Connell, R.W. (1995). Masculinities. Cambridge: Polity Press.
• Connell, R. W. (1998). Cashing out the patriarchal dividends: An interview with R. W. Connell, by L. Ouzgane ve D. Coleman, Jouvert: A Journal of Postcolonial Studies, 2(1).
• Connell, R. W. (2002). On hegemonic masculinity and violence: Response to Jefferson and Hall, Theoretical Criminology, 6(1), 89-99.
• Connell, R. W. (2005). Masculinities, Second Edition, California: University of California Press.
• Connell, R.W. (2019). Erkeklikler. (N. Konukçu, Çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Emirhan, K. (2015). Giyim alışkanlıklarında toplumsal cinsiyetsizliğe doğru. I. Dil, Kültür ve Edebiyat Çalıştayı, 98-114.
• Foucault, M. (1986). Cinselliğin tarihi-1. (H. Tufan, Çev.), İstanbul: Afa Yayınları.
• Foucault, M. (2000). Özne ve iktidar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Giddens, A. (2020). Sosyoloji, (G. Altaylar, Çev.). (5. Basım.) İstanbul: Say.
• Goldberg, H. (2018). Erkek olmanın tehlikeleri. (S. Budak, Çev.). İstanbul: Totem.
• Harvey, J. (2012). Siyah giyinen adamlar. (E. Yücesoy, Çev.). İstanbul: Yapı kredi yayınları.
• Hearn, J. (2004). From hegemonic masculinity to the hegemony of men, Feminist Theory, 5(1), 49-72.
• Howson, R. (2006). Challenging hegemonic masculinity. New York: Routledge.
• Howson, R. (2009). Deconstructing hegemonic masculinity: contradiction, hegemony and dislocation. Nordic Journal for Masculinity Studies 4, 1, 6-25.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Laclau, E. ve Mouffe, C. (1992). Hegemonya ve sosyalist strateji: Radikal demokrasi siyasetine doğru. (A. Kardam ve D. Şahiner, Çev.). İstanbul: Birikim.
• Messerschmidt, J. W. (2019). Hegomonik erkeklik: Formülasyon, yeniden formülasyon ve genişleme. (Eleştirel Erkeklik İncelemeleri İnisiyatifi, Çev). İstanbul: Özyeğin Üniversitesi Yayınları.
• Oakley, A. (1980). Sex, gender and society. London: Temple Smith.
• Patton, M. Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation. USA: Sage.
• Pilcher, J. (2020) Cinsiyet ve cinsiyet eşitsizlikleri üzerine açıklamalar. Anthony Giddens(Der.), içinde Sosyoloji (109-119). (G. Altaylar, Çev.). İstanbul: Say.
• Sağır, A. (2017). Batı Karadeniz’de bir kültür unsuru olarak köçeklik, Sosyoloji Dergisi, 36, 171-203.
• Sancar, S. (2014). Erkeklik. Yıldız Ecevit ve Nadide Karnıer(Der.), içinde Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları (168-193). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sancar, S. (2020a). Erkeklik: İmkansız iktidar. (5. Basım.). İstanbul: Metis.
• Sancar, S. (2020b) Türk modernleşmesinin cinsiyeti. (5. Baskı.). İstanbul: İletişim.
• Sıgın, A. ve Canatan, A. (2018). Connell’ın “erkeklikler” teorisinde işbirlikçi erkek, madun erkek ve marjinal erkek: hegomonik erkekliğin kavramsal hegemonyası. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(32), 163-175.
• Stone, P. J, Dunphy, D. C, Marshall, S. S, Ogilvie, D.M. (1966). The general ınquirer: a computer approach to content analysis, Massachusetts: The M.I.T. Press.
• Şahin, (M). 2018. Türkiye’de erkekliğin dönüşümü: eğitim, kültür, etkileşim. Ankara: Siyasal yayınevi.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
• Uçan, G. (2014). Post-modern erkek(lik). H. Kuruoğlu ve B. Aydın(Der.), içinde Toplumsal cinsiyet ve medya (17-29).
• Ankara: Detay Yayıncılık. Vandello, J. A, Bosson, J. K, Cohen, D, Burnaford, R. M. ve Weaver, J. R. (2008). Precarious manhood. Journal of Personality & Social Psychology, 95, 1325-1339.
• Vandello, J. A. ve Bosson, J. K. (2013). Manhood, womanhood, and the importance of context: A reply to comments. Psychology of Men & Masculinity, 14, 125-128.
• Vogt, W. P, Gardner, D. C. ve Haeffele, L. M. (2012). When to use what research design. New York: Guilford Press.
• Walby, S. (2021). Patriyarka kuramı. (H. Osmanağaoğlu, Çev.). (2. Basım). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Yetiş, E.Ö. (2020). Erkeklerle şiddeti konuşmak: Toplumsal cinsiyet temelli şiddeti anlama ve önlemede erkek katılımını psikososyal yaklaşımın sunduğu imkânlar üzerinden düşünmek. Fe Dergi, 12(2), 187-200.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.