GÜRCİSTAN'DA ENERJİ REKABETİ: ABD, AB VE RUSYA

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 35 - 49, 31.12.2018

Büşra Bayramoğlu

Öz

 

21.
yüzyılda, devletlerarasındaki güç mücadelesinin konusu, enerjiye ulaşım ve
enerji nakil hatları üzerinde hâkimiyet kurabilmektir. Bu noktada, Gürcistan da,
Orta Asya ve Hazar enerji kaynaklarına yakınlığı ve bu kaynakların Avrupa’ya
taşınması noktasında önemli jeopolitik konuma sahiptir. Bu bağlamda, gerek
bölge güçlerinin gerek küresel güçlerin ilgisini çekmektedir.

Bu
çalışmada, Gürcistan’da önemli kırılma tarihleri olan 2003 Gül Devrimi’nden
başlayarak 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı’na kadarki süreçte, enerji sektöründeki
büyük güçlerin rekabeti ele alınmaktadır. Bir taraftan, ABD ve Avrupa ülkeleri,
Hazar enerji kaynaklarının dünya pazarlarına nakli konusunda, Doğu-Batı Enerji Koridorunu
desteklemektedir. Diğer taraftan Rusya ise, ‘yakın çevre’ olarak tanımladığı
eski Sovyet cumhuriyetlerinden biri olan Gürcistan’da, Kuzey-Güney hattı
boyunca nüfuzunu artırmak istemektedir.

Bu
noktadan hareketle, bu çalışma, Gürcistan’da elektrik, petrol ve doğal gaz
sektörlerinde, büyük güçlerin enerji şirketleri eliyle yürüttüğü mücadeleyi incelemeye
çalışacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kafkasya, Gürcistan, Enerji, ABD, Rusya, AB

Kaynakça

• Arı, Tayyar ve Pirinççi, Ferhat, (2010): "11 Eylülün Gölgesinde Orta Asya’ya Yönelik Amerikan Politikası", Orta Asya ve Kafkasya Rekabetten İşbirliğine, Bursa, MKM Yayıncılık
• Bilgin, Mert, (2010): "Orta Asya ve Kafkasya 'da Enerji Stratejileri: Rekabet, İşbirliği ve Bölgesel Sorunlar", Der. Tayyar Arı, Orta Asya ve Kafkasya Rekabetten İşbirliğine, Bursa, MKM Yayıncılık, s. 174.
• Brzezinski, Zbigniew, (2005): Büyük Satranç Tahtası: Amerika’nın Küresel Üstünlüğü ve Bunun Jeostratejik Gereklilikleri, çev: Yelda Türedi, İstanbul, İnkılap
• Cornell, Svante E, (2001): Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus, Londra, Taylor and FrancisÇelikpala, Mithat (2012): "Bağımsız Gürcistan’ın 20 Yılı: Başarısız Devlet Mi, Demokratik Model Ülke Mi?", Der. Mustafa Aydın, Kafkaslar Değişim Dönüşüm (Avrasya Üçlemesi III), Ankara, Nobel, s. 97.
• De Wall, Thomas, (2011): Georgia’s Choices: Charting a Future in Uncertain Times, Massachusetts, Carnegie Endowment, s.9.
• Pamir, Necdet, (2011): "Güney Kafkasya ve Enerji", Der. Cavid Veliev ve Araz Aslanlı, Güney Kafkasya: Toprak Bütünlüğü, Jeopolitik Mücadeleler ve Enerji, Ankara, Berikan, s.342.
• Tanrısever, Oktay, (2012): "Rusya’nın Kafkasya Politikası: Sovyet-Sonrası Geri Çekilme Söyleminden Emperyal Müdahaleciliğe", Der. Mustafa Aydın, Kafkaslar Değişim Dönüşüm: Avrasya Üçlemesi III, Ankara, Nobel, s.173.
• Yılmaz, Şuhnaz, (2012): "ABD’nin Kafkasya Politikaları", Der. Mustafa Aydın, Kafkaslar Değişim Dönüşüm: Avrasya Üçlemesi III, , Ankara, Nobel, s.166.
• Bilgin, Mert, (2009): "Yeni Asya’nın Enerji Paradigmasında Orta Asya ve Kafkaslar: Rusya, AB, ABD, Çin, İran ve Türkiye arasındaki açmazlar ve stratejik açılımlar", http://www.stratejikongoru.org/pdf/yeniasyaninenerjiparadigmasi.pdf, (4 Aralık 2018).
• Cornell, Svante E., (2009): "Pipeline Power the War in Georgia and the Future of the Caucasian Energy Corridor", Georgetown Journal of International Affairs, s.131.
• Cornell, Svante E, Starr, S. Frederick, Tsereteli, Mamuka, (2015): "Western Strategy for The South Caucasus", Central Asia Caucasus Institute Silk Road Studies Program, s. 14.
• Chipashvili, David, (2007): "After the Rose Revolution: Trends of Economic Development and It’s Impact on Georgia", Association Green Alternative/ CEE Bankwatch Network,(2 Aralık 2018), s.9.
• Gujaraidze, Nino, Barbakadze, Merab, Gujaraidze, Kety, Mchedlishvili, Rusudan, Kakhaberi, Kakhaber, (2007): "Aggressive State Property Privatization Policy or Georgian-Style Privatization", Open Society Institute, http://www.greenalt.org/webmill/data/file/publications/Privatizeba-Eng4.pdf, (20 Kasım 2018), s. 5.
• Jervalidze, Liana, (2006): "Georgia: Russian Foreign Energy Policy and Implications for Georgia’s Energy Security", Global Market Briefing, s.6.
• Jervalidze, Liana, (2008): "Georgia’s State Energy Policy in the Natural Gas Sector", Transparency ınternational Agency, s. 5.
• Jervalidze, Liana, (2010): "The Energy Sector and Georgia’s Function as a Transit State after the Russian-Georgian Armed Conflict in August", http://www.transparency.ge/en/content/stub-12, s. 3.
• Kauzlarich, Richard D., (2001): "Time for Change? US Policy in the Transcaucasus", The Century Foundation, Washington, s.6.
• Khelashvili, George, (2010): "Obama and Georgia: A Year-Long Awkward Silence", Caucasus Analytical Digest, s. 8-10.
• Narmania, David, (2009): "Economic Policy in Georgia: Liberalization, Economic Crisis and Changes", Turkish Policy Quarterly, s. 117.
• Nedea, Bogdan, (2013): "Georgia, Piece of the Puzzle or Weak Link of the Southern Corridor?", Centre for Conflict Prevention and Early Warning, Cilt 6, s. 2.
• Papava, Vladimer, (2012): "Economic Component of the Russian-Georgian Conflict", The Caucasus & Globalization, Cilt 6, No 1, s.64.
• Tsygankov, Andrei P., (2006): "If not by Tanks, then by Banks? The Role of Soft Power in Putin’s Foreign Policy", Europe-Asia Studies, Cilt 58 (7), s. 1079-1099.
• "Antonio Marquina on the Deceit of Globalization, Energy Security and Challenges to European Foreign Policy", Theory Talks, 13 Ocak 2009, http://www.theory-talks.org/2009/01/theory-talk-25.html, (3 Aralık 2018).
• Ateş, Zafer, "Doğu-Batı Enerji Koridoru: 2 Tamam 1 Eksik", http://www.mfa.gov.tr/dogu-bati-enerji-koridoru_-2-tamam-1-eksik.tr.mfa, (30 Kasım 2018).
• "Azerbaijan, Romania Continue to Work on Implementation of LNG Project", 20 Şubat 2018, https://www.azernews.az/oil_and_gas/127457.html, (1 Aralık 2018).
• "Armenia, Iran, Georgia, Russia Agree to Work on Interlinked Power Transmission System, Civilge, 24 Aralık 2015, https://old.civil.ge/eng/article.php?id=28879, (3 Aralık 2018).
• Basilaia, Lika, (2003): "Georgian Energy Passes to Russia", https://iwpr.net/global-voices/georgian-energy-passes-russia, (3 Aralık 2018).
• "Blake Puts Georgia on the Oil and Gas Exploration Map-Underdeveloped Asset Package Including Production", https://pressreleases.responsesource.com/news/65644/blake-puts-georgia-on-the-oil-and-gas-exploration-map/, (5 Aralık 2018).
• Energy Community, https://www.energy-community.org/regionalinitiatives/infrastructure/PLIMA/Oil1.html, (2 Aralık 2018).
• Fukuyama, Francis, (2016): "US Against the World? Trump’s America and the New Global Order", https://www.ft.com/content/6a43cf54-a75d-11e6-8b69-02899e8bd9d1, (11 Aralık 2018).
• Georgian Oil and Gas Corporation, http://www.gogc.ge/en/page/georgian-oil-and-gas-corporation-gogc-and-china-tianchen-engineering-corporation-tcc-start-studying-the-possibility-of-financing-energy-projects, (5 Aralık 2018).
• Georgian Oil and Gas Corporation, http://www.gogc.ge/en/oil-production, (7 Aralık 2018).
• Georgian Oil and Gas Corporation, http://www.gogc.ge/en/investor, (6 Aralık 2018).
• Kucera, Joshua, (2008): "Georgia: Some Members of the US Congress Question Bush Administration Policy Toward Tbilisi" Eurasia Insight, https://eurasianet.org/georgia-some-members-of-us-congress-question-bush-administration-policy-toward-tbilisi
• IEA, 2015, https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/IDR_EasternEuropeCaucasus_2015.pdf, s.142.
• INOGATE, http://www.inogate.org/pages/1?lang=en, (25 Kasım 2018).
• Invest in Georgia, https://www.investingeorgia.org/en/keysectors/energy/success-stories/anadolu-group, (4 Aralık 2018).
• OECD/IEA, "Eastern Europe, Caucasus and Central Asia", https://www.iea.org/publications/freepublications/publication/IDR_EasternEuropeCaucasus_2015.pdf, s.131.
• Paresashvili, Nino, Abashishvili, Avtandil, (2013): "Policy Implementation of the Eastern Partnership in Georgia", https://www.mruni.eu/upload/iblock/801/VPA-13-12-4-09.pdf, s. 642, (2 Aralık 2018).
• Prague Summit, 2009, https://www.avrupa.info.tr/fileadmin/Content/Files/2009.05.08.Final-declaration.pdf, (28 Kasım 2018).
• Sepashvili, Giorgi, (2003). "Georgia-Gazprom Deal Signed", Civilge, https://old.civil.ge/eng/article.php?id=4642, (2 Kasım 2018).
• Spector, Regine A., (2002): "The North-South Transport Corridor", https://www.brookings.edu/articles/the-north-south-transport-corridor/, (29 Kasım 2018).
• Transparency International Georgia, (2015): "Fuel Market in Georgia", https://www.transparency.ge/sites/default/files/post_attachments/fuel_market_in_georgia_-_eng.pdf, s. 21, (6 Aralık 2018).