Eğitim Denetiminde Yürürlükte Olan Etik ile İlgili Mevzuatın Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Sayı: 6 (Ek), 35 - 51

Adem Beyhan İlhami Sarıçam

Öz

ÖZ
Eğitim her zaman yükselen bir değerdir. Eğitim yönetiminin bu yükselen değer içerisinde önemli bir yer tuttuğu bilinmektedir. Eğitim yönetimi süreçlerinin alt sistemlerinden birisi ve en önemlisinin denetim sistemi olduğu görülmektedir. Denetim, bir kontrol süreci olup, örgütlerin mevcut durumunun fotoğrafını çekerken, aynı zamanda kendini yenilemesi için de öneriler geliştirebilir. Denetim işini yapan müfettişler, kurumlarda çalışırken yasa ve yönetmeliklerin yanında bir takım etik değerlere de uyması beklenir. Etik, iyi-kötü, doğru-yanlış, erdem-kusur davranışları değerlendirmesi yanında takınılan ahlaki tutumların ardında yatan yargıları ele almaktadır. Türkiye de etik ile ilgili temel ilkeler, değerler ve politikalar kendi doğal sürecinde devam ederken, son yıllarda sistematik hale gelmeye başladığı söylenebilir. Etik konusunun kamu sektöründe ve meslek grupların da güçlü bir şekilde gündeme gelmesinin temel sebebi 25/5/2004 tarih ve 5176 sayılı kanunla kurulan “Kamu Görevlileri Etik Kurulu” nun kurulmuş olmasıdır. Bu yasal düzenlemeye bağlı olarak “Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi” oluşturulması ve kamu çalışanları göreve başlarken imzalanması önemli bir adımdır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın yasalara uygun olarak yaptığı düzenlemelerle denetim sisteminde etik kodları, kuralları, ilkeleri, değerleri, standartları oluşturmaya çalıştığı görülmektedir. Milli Eğitim Bakanlığında kurgulanan bakanlık müfettişi ve illerde çalışan eğitim müfettişi şeklindeki ikili denetim sisteminin etik ilke, kural, değer ve standartlar açısından birbirine yakın durumlar olduğu gibi farklı durumlarda olduğu görülmektedir. Burada aynı işi ve aynı görevi yapan aynı meslek grubunda ikili yapı kurulması ve etik gibi tartışmasız bir alanda dahi farklılıklar oluşturulması da başlı başına bir etik sorun olarak görülebilir.

Anahtar Kelimeler

Etik, etik ilkeler, meslek etiği, eğitim denetimi, eğitim denetimde etik

Etik Beyan

Çalışma "Derleme" niteliğinde olduğundan Etik Kurul izni gerekmemektedir.

Ethical Principles in Educational Supervision and Differences in Practice

Öz

Education is always a rising value. It is known that education management has an important place in this rising value. It is seen that one of the subsystems of education management processes and the most important one is the supervision system. Inspection is a control process and while taking a picture of the current situation of organizations, it can also develop suggestions for their self-renewal. Inspectors who perform inspection work are expected to comply with a number of ethical values in addition to laws and regulations while working in institutions. Ethics deals with the judgments behind moral attitudes, as well as evaluating good-bad, right-wrong, virtue-fault behaviors. While the basic principles, values and policies related to ethics continue in their natural process in Turkey, it can be said that they have started to become systematic in recent years. The main reason why the issue of ethics has come to the agenda strongly in the public sector and professional groups is the establishment of the “Public Officials Ethics Board” established with the law dated 25/5/2004 and numbered 5176. The establishment of the “Public Officials Ethics Agreement” based on this legal regulation and its signing by public employees when they start their duties is an important step. It is seen that the Ministry of National Education is trying to establish ethical codes, rules, principles, values and standards in the inspection system with the regulations it has made in accordance with the laws. It is seen that the dual supervision system in the Ministry of National Education, consisting of a ministry supervisor and an educational supervisor working in the provinces, is similar to each other in terms of ethical principles, rules, values and standards, as well as different situations. Here, the establishment of a dual structure within the same professional group performing the same job and the same task, and the creation of differences even in an indisputable area such as ethics, can be seen as an ethical problem in itself.

Anahtar Kelimeler

Ethics, ethical principles, professional ethics, educational inspection, ethics in educational inspection.

Kaynakça

• Akarsu, B. (1998). Felsefe terimleri sözlüğü. İnkılâp Yayınevi. Atabek, M. (2003). Denetim etiği. Çağdaş Eğitim Dergisi, 304, 6-9. Aydın, İ. (2003). Eğitim ve öğretimde etik. Pegem Akademi Yayıncılık. Aydın, İ. (2005). Öğretimde denetim. Pegem Akademi Yayıncılık. Aydın, İ. P. (2002). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik. Pegem Akademi Yayıncılık. Aydın, M. (2000). Çağdaş eğitim denetimi. Hatipoğlu Yayınevi. Balcı, A. (2005). Açıklamalı eğitim yönetimi terimleri sözlüğü. Tekağaç Basım Yayım Dağıtım. Barkow, J. H (2002). Davranış kuralları ve evrimin davranışı. . J. P. Changeux (Ed.) Etiğin Doğal Temelleri İçinde (79-94), (Çeviren: Nermin Acar). Doruk Yayımcılık.