Türkiye’de Günah Vergileri ve Özel Tüketim Vergileri Uygulaması

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 1, 41 - 52, 17.12.2021

Kübra Özbek

Öz

Vergiler, devletler için kamu hizmetlerinin finansmanında kullanılacak en önemli gelir kaynaklarından birisidir. Bir harcama vergisi olan Özel Tüketim Vergisi(ÖTV), vergi türleri arasında önemli bir paya sahiptir. Özel Tüketim Vergilerinin hazineye gelir sağlama olan mali amacı dışında mali olmayan amaçları da vardır. Toplum bireylerinin sağlığını korumak, huzurlu ve güvenli bir ortam sağlamak amacıyla devlet, otoritesini kullanarak genel olarak erdemsiz mallar üzerinden vergi alır. Bu mallardan alınan vergiler ile tüketimin azalması hedeflenir ve sosyal refah sağlanmaya çalışılır. Literatüre günah vergisi olarak geçen, alkol ve tütün mamulleri gibi bir takım mal ve hizmetler üzerinden alınan vergiler Türkiye’de ÖTV kapsamında değerlendirilmektedir. Bu çalışmada, Özel Tüketim Vergilerinin III sayılı cetvelinde yer alan alkollü içkilere uygulanan vergi tutarları ve kaçakçılık verileri ele alınarak alkollü içkilerin tüketim miktarları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Vergiler, Günah Vergisi, Özel Tüketim Vergisi

Kaynakça

• Aktan, C. C. (2009). Arz Yönlü İktisat Teorisi ve Haldun- Laffer Eğrisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 1 (2).
• Aktuğ, M., & Polat, S. (2016). Günah Vergileri: ABD ve Türkiye'deki Mevcut Durumun Karşılaştırılması. I. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu . Bilgin, H. K. (2018). Laffer Eğrisi için Uygulamalı Bir Analiz: Türkiye. ARHUSS, 1 (2), 84-99.
• Buyrukoğlu, S., Bozdoğan, D., & Köktaş, A. M. (2016). Paternalist Devlet Anlayışının Bir Gereği Olarak Günah Vergileri: Türkiye Örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (3), 15-31.
• Canbay, T. (2017). Bir Günah Vergisi Olarak Türkiye’de Sigaranın Vergilendirilmesinin Vergi Kaybı Açısından Değerlendirilmesi. International Journal of New Trends in Social Sciences , 1 (1), 01-10.
• Emniyet Genel Müdürlüğü. (2019). Yayınlarımız. Emniyet Genel Müdürlüğü KOM Daire Başkanlığı Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele 2019 Raporu: https://www.egm.gov.tr/kurumlar/egm.gov.tr/IcSite/kom/YAYINLARIMIZ/T%C3%9CRK%C3%87E/2019-RAPORU-TR.pdf adresinden alınmıştır.
• Eroğlu, A., & Egeli, H. (2018). Günah Vergilerinin Şiddet Olayları Üzerindeki Etkisi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5 (1), 69-80.
• Gelir İdaresi Başkanlığı . (tarih yok). Yararlı Bilgiler. Gelir İdaresi Başkanlığı : https://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/mevzuatek/otv_oranlari_tum/ozeltuketimoranlari-OpenPage.htm?page=kwfewfk33 adresinden alınmıştır.
• Gifford, A. (1997). Whiskey, Margarine, and Newspapers: A Tale of Three Taxes. Taxing Choice .
• Hayrullahoğlu, B. (2015). Türkiye'de Tütün Mamülleri ve Alkollü İçkilerde Özel Tüketim Vergisinin Başarısı. Journal of Life Economics , 89-112.
• Karabulut, T. (2006). Laffer Etkisinin Türkiye Uygulaması 1980-2003. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (16), 367-377.
• Kavaklı Demir, E., & Çelikay, F. (2020). Paternalist Anlayış Perspektifinden Erdemsiz Mallar ve Kamu Müdahalesi: Amprik Bir Değerlendirme. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20 (39), 53-69.
• Koç, N., & Koç, Ö. E. (2020). Alkol Tüketimi İle Alkol Üzerinden Alınan Özel Tüketim Vergisi İlişkisinin İncelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 18 (3), 212-226.
• Kotakorpi, K., & Haavio, M. (2011). The Political Economy Of Sin Taxes. European Economic Review , 575-594.
• Lorenzi, P. (2004). Sin Taxes. Society, 41 (3), 59-65.
• Orkunoğlu, I. F., & Yereli, A. B. (2018). Mükelleflerin Vergiye Direnme Yöntemleri ve Türkiye’de Günah Vergilerindeki Artışların Değerlendirilmesi. Sosyoekonomi, 26 (35), 169-193.
• ÖNKAN, Ö. (2018). Günah Vergileri Açısından Avrupa Birliği Ülkelerinin Gıda Ürünlerinde İndirilmiş Katma Değer Vergisi Oranlarının Değerlendirilmesi. Journal of Current Researches on Business and Economics, 8 (2), 149-166.
• Özkan, E. (2017). Alkol ve Tütün Ürünlerinde Uygulanan Özel Tüketim Vergileri ve Tüketim İlişkisi Çerçevesinde Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Özkan, E., & Çetin, M. (2018). Türkiye'de Vergi-Tüketim İlişkisi: Alkol ve Tütün Ürünlerine Yönelik Bir Saha Araştırması. Balıkesir University The Journal of Social Sciences Institute, 21 (40), 271-287.
• Öztürk, Y. (2017). XIX. Yüzyıl Arşiv Belgelerine Göre Osmanlı Devleti'nde İçki ve Yasakları. Yüksek Lisans Tezi , Ordu.
• Rabin, M., & O’Donoghue, T. (2003). Studying Optimal Paternalism, Illustrated by a Model of Sin Taxes. American Economic Review, 93 (2), 186-191.
• Rabin, M., & O'Donoghue, T. (2006). Optimal Sin Taxes. Journal of Public Economics 90 , 1825–1849.
• Sandalcı, İ., & Sandalcı, U. (2018). Türkiye’de Günah Vergileri Kapsamında Özel Tüketim Vergisi Uygulaması. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4 (4), 1-14.
• Snowdon, C. (2012). The Wages of Sin Taxes. Adam Smith Institute .
• Susam, N. (2019). Kamu Maliyesi. İstanbul: Beta.
• T.C. Ticaret Bakanlığı. (2020, 05 12). Yıllara Göre Ticari Eşya ve Uyuşturucu Yakalamaları. 06 08, 2021 tarihinde Ticaret Bakanlığı Gümrük İstatistikleri: file:///C:/Users/ACER/Desktop/seminer/7-Yillara%20Gore%20Ticari%20Esya%20ve%20Uyusturucu%20Yakalamalari.pdf adresinden alındı.
• Taylar, Y. (2012). Vergi Teorisi Açısından Özel Tüketim Vergileri ve Türk Özel Tüketim Vergisi Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 435-467.
• Thornton, M. Harm Reduction and Sin Taxes : Why Gary Becker Is Wrong. The Dynamics of Intervention: Regulation and Redistribution in the Mixed Economy Advances in Austrian Economics, 8, 357-376.
• Turhan, S. (1998). Vergi Teorisi ve Politikası. İstanbul.
• Tütün ve Alkol Daire Başkanlığı. (tarih yok). T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı: https://www.tarimorman.gov.tr/TADB/Menu/23/Alkol-Ve-Alkollu-Ickiler-Daire-Baskanligi adresinden alınmıştır.
• Yurdakul, A., & Turan, D. (2009). Zararlı Alışkanlığı Önlemeye Yönelik Bir Araç Olarak Günah Vergileri ve Etkinliği. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 1 (2).