TEKSTİL SEKTÖRÜNDE GERİ DÖNÜŞÜM OLANAKLARI VE UŞAK İLİ’NDE GÜNCEL DURUM

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 91 - 102, 30.12.2019

Hakan Macit , Ayşe Ebru Tayyar , Ayşe Şevkan Macit , Gonca Alan

Öz

Günümüzde
gelişen teknoloji, değişen tüketim alışkanlıkları ile endüstrinin her alanında
ürün çeşitliliğini beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte hızlı tüketim
olgusu üretim süreçlerindeki döngüleri tetikleyerek hammadde kullanımını ve bu
süreçlerde açığa çıkan atıkları artırmaktadır. Araştırmacılar atık
değerlendirme yöntemlerini hem sektörel hem de teknolojik açılardan ele
almaktadır. Bu çalışmada özellikle tekstil atıklarının yeniden
değerlendirilmesi ile ilgili yaklaşımlar ve yöntemler incelenmiştir. Farklı
tekstil üretim teknolojilerinde uygulanan geri dönüşüm yöntemleri ve elde
edilen ürünler hakkında literatürde yer alan güncel çalışmalarla ilgili bilgi
sunulmuştur. Aynı zamanda Uşak ili özelinde tekstilde geri dönüşüm
olanaklarının mevcut durumu hakkında güncel veriler değerlendirilmiştir.
Tekstil atıklarının hammadde olarak kullanılmasıyla üretilecek yenilikçi ve
katma değeri yüksek ürünler sayesinde çevresel ve ekonomik anlamda kazanç
sağlanacağı söylenebilmektedir. Uşak geri dönüşüm alanında öncü bir il
olmasıyla dikkat çekmektedir. Bu konuda yapılacak çalışmalar için belirlenmiş
yol haritaları ile sektörel kalkınma sağlanabilecektir. Yapılan
değerlendirmelerin ileriye ışık tutmasıyla; Uşak ilinde olduğu gibi ülke
çapında da sektörün gelişmesi öngörülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geri dönüşüm, atık, tekstil sektörü, battaniye, Uşak

Kaynakça

• 1. Zafer Kalkınma Ajansı, 2019, Uşak İli Tekstil Geri Dönüşüm Sektör Raporu.
• 2. Sandin, G., & Peters, G. M. (2018). Environmental impact of textile reuse and recycling - A review. Journal of Cleaner Production, 184, 353-365.
• 3. Altun, Ş., 2016, Tekstil Üretim ve Kullanım Atıklarının, Geri Kazanımı, Çevresel ve Ekonomik Etkileri, Uşak Ticaret ve Sanayi Odası Raporu-2016.
• 4. Türemen, M., Demir, A., Özdoğan, E., 2018, Tekstil Endüstrisi İçin Geri Dönüşüm ve Önemi, Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi.
• 5. Geri Dönüşüm ile Hem Para Kazanılıyor Hem Çevre!, http://www.endustriotomasyon.com/tr/icerik/sayfa/geri-donusum-ile-hem-para-kazaniliyor-hem-cevre, Erişim Tarihi: 25.10.2019.
• 6. TÜDAM, 2016, Geri Dönüşüm Sektörü Teşvik Raporu, Değerlendirilebilir Atık Malzemeler Sanayicileri Derneği.
• 7. Yıldız Töre, G., Kaykıoğlu, G., Gürkan, R., 2006, Membran Teknolojisi İle Geri Kazanılmış Tekstil Atıksularının Ürün Kalitesine Olan Etkisinin Değerlendirilmesi- Mem-Tek, Namık Kemal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi Bap Proje Kapanış Raporu.
• 8. T.C. Ekonomi Bakanlığı, Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü, Uşak İl Raporu, Nisan 2017.
• 9. Öztürkcan, H. B., 2015, Uşak Rejenere (Yeniden Üretilmiş) Tekstil Sektörü Değer Zinciri Analizi, Zafer Kalkınma Ajansı, Abigem Uşak.
• 10. Inoue, M., & Yamamoto, S. (2004). Performance and durability of woven fabrics including recycled polyester fibers. Journal of Textile Engineering, 50(2), 25-30.
• 11. Üstün Çetin, S.,2010”İnşaat alanında Kullanılan Dokusuz yüzeylerde r-PET Performansı”, Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Uşak.
• 12. Tayyar, A. E., & Üstün, S. (2010). Geri Kazanılmış Pet'in Kullanımı. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 16(1), 53-62.
• 13. Yavaşcaoğlu, A., Tekstil Katı Atıkları, Katı Atık Oluşumunun Azaltılması ve Geri Kazanımı, Mesleki Bilimler Dergisi (MBD), 1(2), 137-148.
• 14. Altun, S., 2012, “Prediction of Textile Waste Profile and Recycling Opportunities in Turkey” , Fibres & Textiles in Eastern Europe, 20, 5 (94): 16-20.
• 15. Rajamanickam, S., & Vasudevan, K. (2014). Study of antibacterial activity of chitosan on lyocell and recycled polyester yarns. International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology, 3(2), 9480-9486.
• 16. Gun, A. D., Akturk, H. N., Macit, A. S., & Alan, G. (2014). Dimensional and physical properties of socks made from reclaimed fibre. The Journal of The Textile Institute, 105(10), 1108-1117.
• 17. Gun, A. D., Alan, G., & Macit, A. S. (2016). Thermal properties of socks made from reclaimed fibre. The Journal of The Textile Institute, 107(9), 1112-1121.
• 18. Yelkovan, S., 2015, “Pamuk ve Geri Dönüşüm Pamuk Liflerinden Eğrilen İpliklerin Özelliklerinin İncelenmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ISPARTA.
• 19. Awais, M., Tausif, M., Ahmad, F., Jabbar, A., & Ahmad, S. (2015). Inclusion of recycled PPTA fibre in development of cut-resistant gloves. The Journal of The Textile Institute, 106(4), 354-358.
• 20. Khan, H., Jamshaid, H., Mishra, R., Militky, J., & Sramek, R. Development of cost effective cut resistant gloves by using virgin and recycled PPTA. NOVELTIES IN FIBROUS MATERIAL SCIENCE, 273.
• 21. Telli, A., 2016” Geri Dönüşüm Pamuk, r-PET ve Karışımlarının Denim Kumaş Üretiminde Kullanılması”,Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, ADANA.
• 22. Wanassi, B., Azzouz, B., & Hassen, M. B. (2016). Value-added waste cotton yarn: Optimization of recycling process and spinning of reclaimed fibers. Industrial crops and products, 87, 27-32.
• 23. Vadicherla, T., & Saravanan, D. (2017). Effect of blend ratio on the quality characteristics of recycled polyester/cotton blended ring spun yarn. Fibres & Textiles in Eastern Europe.
• 24. Can, Ö., & Ayvaz, K. M. (2017). Tekstil ve Modada Sürdürülebilirlik. Tekstil, 1(3), 110-119.
• 25. DÖNMEZ, E. T., & TÜRKER, E. (2017). Tekstil Atıkları İçeren Yüzeylerin Sahip Olduğu Elektromanyetik Kalkanlama, Ses ve Isı İzolasyonu Özellikleriyle İlgili Literatür İncelemesi. Tekstil ve Mühendis, 24(106), 124-135.
• 26. Rathinamoorthy, R. (2018). Sustainable apparel production from recycled fabric waste. In Sustainable Innovations in Recycled Textiles (pp. 19-52). Springer, Singapore.
• 27. Atakan, R., Sezer, S., & Karakas, H. (2018). Development of nonwoven automotive carpets made of recycled PET fibers with improved abrasion resistance. Journal of Industrial Textiles, 1528083718798637.
• 28. Sarıoğlu, E. (2019). An investigation on performance optimization of r-PET/cotton and v-PET/cotton knitted fabric. International Journal of Clothing Science and Technology, 31(3), 439-452.
• 29. Chauhan, V. K., Singh, J. P., & Debnath, S. (2019). Tensile behavior of virgin and recycled polyester nonwoven filter fabrics. Journal of Industrial Textiles, 1528083719833976.
• 30. Wazna, M. E., Gounni, A., Bouari, A. E., Alami, M. E., & Cherkaoui, O. (2019). Development, characterization and thermal performance of insulating nonwoven fabrics made from textile waste. Journal of Industrial Textiles, 48(7), 1167-1183.
• 31. Demiroz Gun, A., & Oner, E. (2019). Investigation of the quality properties of open-end spun recycled yarns made from blends of recycled fabric scrap wastes and virgin polyester fibre. The Journal of The Textile Institute, 1-11.
• 32. Aral,N., 2009, “Tekstil Atıklarından Oluşturulan Kompozitlerin Performans Özelliklerinin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• 33. AHRABİ, A., Bilici, İ., & Bilgesü, A. Y., 2012, Pet Atıkları Kullanılarak Kompozit Malzeme Üretiminin Araştırılması, Gazi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(3).
• 34. İlik, Z.,2018,” Bioliflerden Üretilmiş Atık Tekstil Kumaşların, Kompozit Malzemelerde Takviye Elamanı Olarak Kullanılabilirliğinin Araştırılması”,Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Şanlıurfa.