Allah'a Yaklaşmada İsabetli Olan ve Olmayan Yollar Ways Approaching God with Target and Non-Target/ Excesses

Yıl 2013, Cilt: 20 Sayı: 20, 81 - 112, 01.12.2013

Emine Öğük

Öz

Sınırlı ve eksik bir yaratılışa sahip olan insan, kusurlarını tamamlama ihtiyacı içindedir. Bu his kendisini daha güçlü ve mükemmel bir varlık arayışına sürükler. Beşer olarak sahip olunan özelliklerin fevkinde üstün bir varlık arayışı, insanlık tarihi boyunca devam edegelmiştir. Ancak yüce varlık olan yaratıcıya ulaştırdığına inanılan pek çok yol vardır. Bu noktada sözkonusu yollardan hangisini takip etmek gerektiği sorusu devreye girer. Makalemiz bu soruya cevap oluşturmak amacıyla planlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Allah, insan, iletişim, yaklaşma, uzaklaşma

Kaynakça

• Abdülkahir el-Bağdadî, el-Fark beyne'l-fırak: Mezhepler Arasındaki Farklar (trc. Ethem Ruhi Fığlalı), Ankara 1991.
• Ahmed İbn Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybani Ahmed b. Hanbel, Müsned (thk. Sıdki Muhammed Cemil Attar), Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1991, I-X.
• Akyüz, Vecdi, İbadet İlkeleri, İstanbul: İlke Yay., 2002.
• Ali el-Kârî, İbtâlü'l-kavl bi-vahdeti'l-vücûd (nşr. Ahmed b. İbrahim), Dimyat 2006.
• Aydın, Mehmet, "Hristiyanlıkta Teslis Doktrini ve Hristiyan İtizalleri", İslam İlimleri Ens- titüsü Dergisi, V, Ankara 1982, s. 141-156.
• Beyâzîzâde Ahmed Efendi, Kemâlüddin Ahmed b. Hasan b. Sennânüddîn, Usûlü'l-münîfe li'l-İmam Ebî Hanîfe (nşr. İlyas Çelebi), İstanbul 1416/1996.
• Buharî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail Buharî, Sahih-i Buharî, İstanbul: Dârü't- tıbâati'l-âmire, 1315, "Rekâik", "Fiten", “Savm”, “İman”.
• Çolak, Abdullah, "Allah'a Karşı Derin Sevgi ve Saygının Bir Tezahürü Olarak Namazda Huşû", Bilimname, XVI, 2009/1, s. 183-206.
• Daryal, Ali Murat, Kurban Kesmenin Psikolojik Temelleri, İstanbul: MÜİF Vakfı Yay., 1994.
• Demirli, Ekrem, "İbnü'l-Arabî ve Takipçilerinin Tanrı Anlayışı: Tenzih ve Teşbih Hü- kümlerinin Birleştirilmesi", İslam Araştırmaları Dergisi, sy. 19, 2008, s. 25-44.
• ---------, "Vahdet-i Vücud", DİA, İstanbul 2012, XLII, 431-435.
• Doğrul, Ömer Rıza, Kur'an ve İslam Üzerine, Ağaç Yayınları, İstanbul 2006.
• Ebû Davud, Süleyman b. Eş’as b. İshak el-Ezdi Ebû Davud es-Sicistani, Kitâbü’s-Sünen (thk. Muhammed Avvame), Cidde: Dârü’l-Kıble li’s-Sekâfeti İslâmiyye, 1998/1419, "Salat".
• Elmalılı M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili (sad. İsmail Karaçam vd.), Azim Dağıtım, İstanbul ts., IV.
• Fahreddin er-Râzî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer b. Hasan, İslam İnancının Ana Konuları: Meâlimü Usûlüddîn (trc. Nadim Macit), Erzurum 1996.
• ---------, Mefâtühü'l-Gayb, Beyrut-Lübnan, 1426/2005, V.
• Fazlıoğlu, İhsan, Işk İmiş Her Ne Var Âlemde, İstanbul 2011.
• Gazzâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed b. Muhammed el-Gazzâlî, Hakikat Bil- gisine Yükseliş: Meâricü'l-kuds (trc. Serkan Özburun), İstanbul 1995.
• Gezgin Ali Galip, "Kur'an Meallerinde Takva Kelimesinin Türkçeye Tercümesi Sorunu", Kur'an Mealleri Sempozyumu, II, Ankara 2007, s. 295-315.
• Güç, Ahmet, Çeşitli Dinlerde ve İslâm'da Kurban, Bursa 2003.
• Güngör, Erol, İslam Tasavvufunun Meseleleri, İstanbul 2004.
• Hamidullah, Muhammed, İslama Giriş (trc. Cemal Aydın), Ankara 2010.
• ---------, İslâm Peygamberi (trc. Salih Tuğ), İstanbul 1993/1414, I-II.
• İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid er-Rebei el-Kazvinî, Sünenu İbn Mace (thk. Halil Me'mun Şiha), Beyrut: Dârü’l-Ma'rife, 1996/1416, "Fiten", “Edeb”, “Dua”, "Menâsik".
• İbn Manzûr, Ebü'l-Fazl Cemaleddin Muhammed b. Mükrim b. Manzûr, Lisânü'l-‘Arab, Beyrut 2000.
• İbn Miskeveyh, "Risâle fi'l-lezzât ve'l-âlâm" (nşr. Abdurrahman Bedevî), Dirasât ve'n- nusûs fi'l-felsefe ve'l-ulûm inde'l-Arab içinde, Beyrut 1981.
• İbn Teymiyye, Ebü'l-Abbas Ahmed, el-İstiğâse fi'r-red ale'l-Bekrî (nşr. Abdullah b. Düceyn es-Sühelî), Mektebetü Dâri'l-Minhâc, Riyad 1425.
• ---------, Muhtasar-ı Minhâcü's-sünne (nşr. Abdullah el-Gunyemân), Dâr-ı İbnü'l-Cevzî, Beyrut 1433.
• ---------, Der'ü Teâruzi’l Akl ve’n-Nakl (nşr. Abdullatif Abdurrahman), Beyrut 1997, II.
• ---------, en-Nübüvvât, Medine 1403.
• İbnü'l-Cevzî, Ebü'l-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Muhammed, Telbîsü İblîs, Kahire 1347/1928.
• İrfan Abdülhamid, İslamda İtikadî Mezhepler ve Akaid Esasları (trc. M. Saim Yeprem), İstanbul 1994.
• Kâşânî, Abdürrezzak Tasavvuf Sözlüğü (trc. Ekrem Demirli), İstanbul 2004.
• Kılıç, Sadık "'Takva Giysisi' Bilimle El Ele", Ekev Akademi Dergisi, II, sy. 3 (Kasım 2000), s. 7-12.
• Koca, Ferhat, "İbadet; İslâmda İbadet", DİA, İstanbul 1999, XIX, 240-247.
• Kuşeyrî, Ebü'l-Kasım Abdülkerim, er-Risâletü'l-Kuşeyriyye, Kahire 1385/1966, I-II.
• Mâtürîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed, Kitabü't-Tevhîd (nşr. Bekir Topa- loğlu, Muhammed Aruçî), Ankara 2003.
• Muhammed el-Behiy, İslam Düşüncesinin İlahî Yönü (trc. Sabri Hizmetli), Ankara 1992.
• Müslim, Ebü'l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nisaburi Müslim b. el-Haccac, Sahih-i Müslim, (nşr. Muhammed Fuad Abdülbaki), Kahire: Dâru İhyai'l-Kütübi'l-Arabiyye, 1955/1374, "Zikir", “Sıyâm”, “Salât”, “Misafirîn”, “İman”.
• Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Ali b. Şuayb Nesai, Sünenü'l-kübra (thk. Abdülgaffar Süleyman Bündarî, Ebû Abdullah Seyyid b. Kesrevi b. Hasan), Beyrut: Dârü’l-Kü- tübi'l-İlmiyye, 1991/1411, "Mevâkît", "Nisâ", "Tatbîk", "Da’avât", “Menâsik”.
• Nesefî, Ebü'l-Muîn Meymûn b. Muhammed b. Muhammed b. Mekhûl, Tabsıratü'l-edille (nşr. Hüseyin Atay), Ankara 2003-2004, I-II.
• Okumuş, Bünyamin, "İbn Teymiyye’nin Tevhîd Yorumunda Allah Sevgisi: Hakikatin Bil- gisine Erişme ve Mutluluğu Kazanmanın Yolu", Kelam Araştırmaları 7:1 (Ocak 2009), s.75-96.
• Râgıb el-Isfahânî, Ebü'l-Kasım Hüseyin b. Muhammed b. Mufaddal, el-Müfredât fî garîbi'l-Kur'an (nşr. Muhammed Ahmed Halefullah), Kahire 1970.
• Sâbûnî, Nureddin Ahmed b. Mahmûd b. Ebî Bekir, el-Bidaye fî usûlü'd-dîn (nşr. Bekir Topaloğlu), Ankara 1995.
• Serrâc, Ebû Nasr Serrâc et-Tûsî, Kitâbü'l-Lüma' (nşr. Abdülhalîm Mahmûd), Kahire 1960.
• Sinanoğlu, Mustafa, "İlhâd" DİA, İstanbul 2000, XXII, 90-92.
• ---------, "İbadet", DİA, İstanbul 1999, XIX, 233-234.
• Taberî, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr, Tefsîrü't-Taberî: Câmiu'l-beyân fî te'vîli'l-Kur'an (nşr. Muhammed Ali Beyzûn), Beyrut Lübnan, 1426/2005, II; Bulak 1322-1329, VII.
• Tabersî, Ebû Ali Fadl b. Hasan b. Fadl, Mecmeu'l-beyân fî tefsîri'l-Kur'an, Beyrut-Lübnan 1418/1997, IV.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre es-Sülemi Tirmizi, el-Câmiü's-sahih: Sü- nenü't-Tirmizi (thk. Ahmed Muhammed Şakir), [y.y.] : el-Mektebetü'l-İslâmiyye, [t.y.], “İman”, “Birr”, Da’avât”.
• Topaloğlu, Bekir, "Allah", DİA, İstanbul 1989, II, 471-498 .
• Uludağ, Süleyman, "Aşk", DİA, İstanbul 1991, IV, 11-17.
• ---------, "İbadet; Tasavvufta İbadet", DİA, İstanbul 1999, XIX, 248-249.
• Yaşayan Dünya Dinleri (ed. Şinasi Gündüz), İstanbul 2007, DİB Yay.
• Yavuz, Yusuf Şevki, "Hulûl", DİA, İstanbul 1998, XVIII, 341-344.