Kur’an'da Ayet Kavramı

Yıl 2010, Sayı: 14, 7 - 24, 01.12.2010

Süleyman Akkuş

Öz

“ﺔﻳﻵا”(Âyet), hem Kur’ân ibareleri hem de o ibarelerin delâlet ettiği anlamları ifade eden bir terimdir. Kur’ân-ı Kerîm’deki kullanımı itibarıyla, insan zihnini yaratıcıya ve O’nun niteliklerine yönlendirmektedir. Zihnin aklî bir eylem sonucu işaret edilen varlığa yönelik bir ivme kazanması da kelâm bilginleri tarafından metot olarak benimsenmiş bu ise istidlal anlayışını doğurmuştur. Bu çalışmamızda birçok anlamı olan “âyet” kelimesinin, akli istidlale yönelik anlamları üzerinde durulacaktır

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, Âyet, Akıl, İstidlal, İman

Kaynakça

• Ahmed Emin, Duhal-İslâm, Beyrut, 1936.
• Altıntaş, Ramazan, Kelâmî Epistemolojide Aklın Değeri, CÜİFD, Sivas 2001.
• Bâkıllânî, Temhîdu’l-evail ve telhîsu’d-delâil, thk. Imaduddin Ahmed Haydar, Kahire
• Bulut, Halil İbrahim, Kur’ân Işığında Peygamber ve Mucize, İstanbul 2002.
• Bulut, Mehmet, Kur’ân’da Allah’ın Varlığı, İzmir ts.
• Cemaleddin Ebi’l-Ferec Abdurrahman İbni’l-Cevzî, Nüzhetü’l-Ayün fî ilmi’l-vücûh ve’n-nazâir, nşr. Halil Mansur, Beyrut, 1421/2000.
• Coşkun, İbrahim, “Nazarî Bilgi ve Fahreddin er-Razî’nin Bilgi Sisteminde Nazarî Bilgi- nin Yeri”, Kelâmda Bilgi Problemi Sempozyumu, Bursa 2003.
• Cüveynî, Kitâbü’l-irşâd, nşr. Zekeriyâ ‘Umeyrât, Beyrut 1995.
• Damegânî, Hüseyin b. Muhammed el-Vücuh ve’n-Nazâir, thk. Arabî Abdulhamit Ali, Beyrut 2010.
• Düzgün, Şaban Ali, Sosyal Teoloji, Ankara 1999.
• Ebû’l-Hilâl el-Askerî, Kitâbü’l-fürûk, thk. Ahmed Selim, Beyrut 1994.
• Ebü’l-Mu‘în en-Nesefî, et-Temhîd fî Usulî’d-dîn, nşr, Abdü’l-hay Kâbil, Kahire 1987.
• Ebü’l-Mu‘în en-Nesefî, Tabsiratü’l-Edille fî Usuli’d-dîn, nşr. Hüseyin Atay, Ankara, 2004.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’ân Dili, İstanbul 1960.
• Erdem, Sabri, “Kur’ân’ın Anlaşılması Üzerine”, AÜİFD, Ankara 1999.
• Fahreddin er-Râzî, el-Muhassal, Kahire ts., (Nasreddin et-Tûsî’nin Telhîsu’l- Muhassal’ıyla birlikte).
• Gazzâlî, el-İktisâd fi’l-i’tikad, Kahire ts.
• Günay, Ünver, Din Sosyolojisi, İstanbul 2002.
• Hasan Mahmûd eş-Şafiî, el-Medhal ilâ diraseti ilmi’l-kelam, Kahire 1991.
• Izutsu, Toshihiko, Kur’ân’da Allah ve İnsan, çev. Süleyman Ateş, Kevser Yayınları, Ankara ts.
• İbn Kesîr, Tefsîrü’l-Kur’âni’l-‘azîm, Beyrut 1988.
• İbn Rüşd, el-Keşf an Minhâci’l-edille (Felsefe-Din İlişkileri içinde) haz. Süleyman Uludağ, İstanbul 1985.
• Kam, Ferid, Dini Felsefi Musahabeler, İstanbul 1329.
• Kutluer, İlhan, İbn Sînâ Ontolojisinde Zorunlu Varlık, İstanbul 2002.
• M. Said Ramazan el-Bûtî, “Kur’ân’ın Evrenselliği”, (Çev. İdris Şengül), Tasavvuf, sayı: 1, Ankara 1999.
• Mâtürîdî, Ebû Mansur, Kitâbu’t-tevhîd, thk. Bekir Topaloğlu, Muhammed Aruçi, Ankara 2005.
• Mecdüdin Muhammed b. Ya‘kub el-Fîrûzâbâdî, Besâiru zevi’t-temyîz fî letâifi’l-azîz, Beyrut ts.
• Muhammed Gazzâlî, Akîdetü’l-müslim, Dımeşk 1987.
• Mukatil b. Süleyman, el-Vucûh ve’n- Nazâir, Haz. Ali Özek, İstanbul, 1993.
• Pezdevî, Ebû Yusr, Ehl-i SünnetAkaidi (Usûlü’d-Din), çev. Ş. Gölcük, İstanbul 1988.
• Râgıb el-İsfehânî, el-Müfredât, thk. Safvân Adnan Dâvûdî, Beyrut 1997.
• Sa‘duddîn Teftâzânî, Şerhu’l-Akaidi’n-Nesefiyye, thk. Ahmed Hicâzî es-Sekkâ, Kahire
• Seyfeddin el-Âmidî, Ebkâru’l-efkâr fî usûli’d-dîn, nşr. Ahmed Ferîd el-Mezîdî, Beyrut 2003.
• Sıdkî, M. Tevfik, ed-Dîn fî Nazari’l-Akli’s-Sahih, Mısır 1323, 63.
• Sofuoğlu, Mehmet, Tefsire Giriş, İstanbul 1981.
• Tehânevî Muhammed Ali, Mevsûâtü Keşşâfi Istılâhâti’l-Fünûn ve’l-Ulûm, Beyrut 1996.
• Tehânevî, Keşşâfü ıstılahâti’l-fünûn, İstanbul 1984.
• Topaloğlu, Bekir, “Ebû Mansûr el-Mâtürîdî.nin Kelâmi Görüşleri”, (İmam Mâturîdî ve Maturidilik, Haz. Kutlu, Sönmez, Ankara 2003).
• Topaloğlu, Bekir, İslâm Kelâmcılarına ve Filozoflarına Göre Allah’ın Varlığı (İsbât-i Vâcib), Ankara 1992.
• Ünal, Ali, Kur’ân’da Temel Kavramlar, İstanbul 1986.
• Yavuz, Y. Şevki “Âyet”, DİA, IV, İstanbul 1991.
• Yavuz, Y. Şevki, Kur’ân-ı Kerîm’de Tefekkür ve Tartışma Metodu, Bursa 1983.
• Yıldırım, Suat, “Kur’ân-ı Kerîmde Kıssalar”, AÜİİFD, Ankara 1979.
• Zerkeşî, Bedruddin, el-Burhan fî ulûmi’l-Kur’ân, thk. Ebu’l-Fadl İbrahim, Beyrut, Dâru’l-Marife, Beyrut, ts.