THE TWO ENDS OF WORLD IN THE OTTOMAN PRESS: NORT POLE AND SOTH POLE

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 20, 31.07.2024

Canan Yıldırım , Serap Bozpolat Ayan

https://doi.org/10.47088/utad.1428720

Öz

Throughout the 19th century, the studies and developments carried out for the discovery of the poles occupied an important place in the Ottoman press as well as in the world. The newspapers and magazines of the period featured multifaceted news about the poles. Among the prominent and detailed topics covered in the news are information about the travellers who led these polar expeditions, the delegations and crews accompanying them, the vehicles used for travelling, their travel adventures, the landscapes they encountered when they reached the poles, the living conditions in the poles, the difficulties and dangers they faced, and so on. This study is based on the related articles in the Ottoman press between 1840-1914. In addition to the articles in the Ottoman press, there are also photographs of the journeys to the poles, travellers, travelling ships and balloons, and the work carried out in the poles. From this point of view, it is aimed to contribute to the determination of the interest of the Ottoman intellectuals in the discoveries and scientific developments in the world.

Anahtar Kelimeler

Exploration, Ottoman, Press, Poles, Travel

OSMANLI BASININDA DÜNYANIN İKİ UCU: KUTB-U ŞİMALİ VE KUTB-U CENUBİ

Öz

19. yüzyıl boyunca kutupların keşfine yönelik olarak yürütülen çalışmalar ve gelişmeler dünyada olduğu kadar Osmanlı basınında da önemli bir yer tutmuştur. Dönemin gazete ve dergilerinde kutuplarla ilgili çok yönlü haberlere yer vermişlerdir. Haberlerde öne çıkan, detaylarına yer verilen konular arasında bu kutup keşiflerinin başında bulunan seyyahlar hakkında bilgiler, onlara eşlik eden heyetler ve mürettebat, seyahat için kullanılan araçlar, yolculuk maceraları, kutuplara ulaştıklarında karşılaştıkları manzaralar, kutuplardaki yaşam şartları, karşı karşıya kaldıkları zorluklar ve tehlikeler, kutupların keşfinin yarattığı yankılar, bu yolculukların maliyeti ve bu uğurda gösterilen fedakarlıklar yer almaktadır. Bu çalışma 1840-1914 yılları arasında Osmanlı basınındaki ilgili yazılar kaynak alınarak hazırlanmıştır. Osmanlı basınında yazıların yanı sıra kutuplara yapılan yolcukların, seyyahların, seyahat edilen gemi ve balonların ve kutuplarda yürütülen çalışmaların fotoğrafları da bulunmaktadır. Buradan yola çıkılarak kutuplarla ilgili gelişmeler özelinde Osmanlı aydınının dünyadaki keşif ve bilimsel gelişmelere olan ilgisinin tespitine katkıda bulunmak amaçlanmıştır. Ayrıca Osmanlı basınındaki kutup haberlerini ve fotoğrafları inceleyerek Osmanlı’nın konuya olan ilgisini ve bu konuda ilerleyebildiği sınırları ortaya koymayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Basın, Keşif, Kutuplar, Osmanlı, Seyahat

Kaynakça

• Berkes, Niyazi. Türkiye’de Çağdaşlaşma. (İstanbul: 2014).
• Demir, Kenan. “Osmanlı Basınının Doğuşu ve Gazeteler”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (Nisan 2014): 57-88.
• Fehmi, Mustafa. “Kutub Keşfiyatı”. Musavver Malumat-ı Nafia, sy. 23 (30 Temmuz 1914): 335-356.