YIĞMA YAPILARDA OLUŞAN HASARLAR, NEDENLERİ VE ÖNERİLER

Yıl 2011, Cilt: 3 Sayı: 2, 55 - 60, 01.06.2011

İffet Feyza Çırak

Öz

Yığma yapılar, taşıyıcı sistemi tuğla ve doğal taşlar gibi farklı malzemelerden yapılmış düşey duvarlardan oluşan yapılardır. Türkiye’de, yığma yapılar özellikle kırsal bölgelerde yaygın olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca geleneksel ve tarihi yapıların da bir çoğu yığma olarak inşa edilmiştir. Yığma yapıların tercih edilir olmasının nedeni, yerel malzemelerden kolaylıkla yapılabilir ve ekonomik olmalarıdır. Bu tür yapılar, genellikle, yeterli mühendislik bilgisi olmadan standartlara bakılmaksızın gelişigüzel olarak inşa edilmektedirler. Yığma yapılar, tuğla ve harç gibi gevrek malzemelerden oluştukları için, süneklikleri de düşüktür. Ayrıca, deprem enerjisi tüketme kapasiteleri de, betonarme yapılara oranla oldukça azdır. Geleneksel yapılarımızın ve özellikle kırsal kesimlerde konut ve hayvan barınağı olarak sıklıkla kullanılan bu yapı türünün hasar şekillerinin incelenmesi ve bu doğrultuda önlemler alınması gerekmektedir. Bu çalışmada, yığma yapılarda oluşabilecek hasar şekilleri, geçmişte yapılan çalışmalar da irdelenerek ortaya konulmuş ve bu hususta bazı öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yığma yapı, hasar.

DAMAGES OBSERVED IN MASONRY STRUCTURES, CAUSES AND RECOMMENDATIONS

Öz

Masonry structures are constructed from vertical walls made of different materials such as brick and natural Stones. In Türkiye, masonry structures are widely used in rural areas.Otherwise, traditional and historical structures are masonry. Masonry structures are preferred because they can be made of local materials and they are economic. Such structures are generally constructed without engineering knowledge and standarts. Masonry structures has low ductility because they are constructed of brittle materials such as brick and grout. In addition, consuming energy capacity in an earthquake is very low compared to reinforced concrete structures. It is necessary that, investigating damage types in traditional structures and buildings used as housing and animal shelter in rural areas and taking precautions in this direction. In this study, damage types which may occur in masonry structures are considered by rewieving the previous studies, causes of damages are investigated and solutions are suggested.

Anahtar Kelimeler

Masonry structure, damage.

Kaynakça

• 26 Temmuz 2003 Buldan/Denizli Depremi Mühendislik Raporu, Pamukkale
• Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Denizli, 2003.
• Sucuoğlu, H., Erberik, A., Performance Evaluation Of A Three-Storey Unreinforced Masonry Building During The 1992 Erzıncan Earthquake, Earthquake Engineering And Structural Dynamics, 26, 319-336, 1997.
• Bayülke, N., Yığma Yapılar, T.C. İmar ve İskan Bakanlığı Deprem araştırma Enstitüsü Başkanlığı, Ankara, 1980.
• Doğangün, A., Ural, A., Livaoğlu, R., Seismic Performance Of Masonry Buildings During Recent Earthquakes In Turkey, The 14thWorld Conference on Earthquake Engineering October 12-17, Beijing, China, 2008.
• Celep, Z., Kumbasar, N., Deprem Mühendisliğine Giriş ve Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı, İstanbul, 2004.
• Bayraktar, A., Coşkun, N., Yalçın, A., Damages of masonry buildings during the July 2, Doğubayazıt (Ağrı) earthquake in Turkey, Engineering Failure Analysis, 14 147–157, Özcan, K., Yapı, Bilim Kitap Kırtasiye, 345s, 2002.
• Mertol, A., Mertol, C., Deprem Mühendisliği,Ankara, 2002.
• Karaşin, A., Karaeşmen, E., 1Mayıs Bingöl Depreminde Meydana Gelen Yığma Yapı Hasarları, YDGA 2005, Yığma Yapıların Deprem Güvenliğinin Artırılması Çalıştayı, ODTÜ, Ankara, 2005.
• Gülkan, P., Sucuoğlu, H., Kırsal yapılarda deprem hasarlarının tayini, Deprem Araştırma Bülteni, 62, 1988.
• Mevcut Yapıların İncelenmesi ve Yapı Denetimi Komisyonu Raporu, T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Deprem Şurası, Ankara, 2004.