HUBUBAT ÜRETİMİ VE İHRACATI AÇISINDAN LİSANSLI DEPOCULUK: ORTA ANADOLU ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 44 - 56, 31.07.2024

Mihriban Çolak , Yasemin Telli Üçler

https://doi.org/10.30711/utead.1466855

Öz

Dünya nüfusunun hızlı bir şekilde artması yaşam koşullarını giderek zorlaştırmaktadır. Bu nedenle insanların temel ihtiyaçlarını iyi belirlemeleri ve ülke kaynaklarını en etkin şekilde kullanmaları gerekmektedir. Hububat üretimi bu süreçte etkin bir rol oynamaktadır. Hububat üretimi yapan çiftçiler ürünlerinin bir kısmını pazarlarken; bir kısmını da belirli aşamalardan geçirerek işlemektedirler. Hububat ürünlerinde hasat zamanından sonra arz yığılması meydana geldiği için depolanması gereken birçok ürün ortaya çıkmaktadır. Bu anlamda lisanslı depoculuk sistemi, tarımsal ürünlere dayalı yapılan ticareti geliştiren, pazar alanını olabildiğince yaygınlaştıran ürün piyasalarının oluşmasına ve bu piyasalarda fiyat istikrarının sağlanmasına katkıda bulunan, sanayicinin üretim için gereksinim duyduğu hammaddeye ulaşımı kolaylaştıran ihracatı arttıran önemli bir kurumsal altyapıdır. Bu çalışmada Türkiye’de hububat üretiminin en yaygın olduğu Orta Anadolu bölgesi özelinde lisanslı depoculuk sisteminin ne ölçüde faydalı olduğu belirlenerek; lisanslı depo sahipleri ile çiftçilerin lisanslı depoculuk sistemine bakış açıları ve eğilimlerinin hangi yönde olduğunun tespiti amaçlanmıştır. Orta Anadolu’da faaliyette olan 110 lisanslı depo temsilcisinden alınan veriler SPSS tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Buna göre lisanslı depoların üreticiler ve lisanslı depo sahipleri için yüksek oranda fayda sağladığı görülmüştür. Kalite kayıplarının önlenmesi ve güvenli depolama için lisanslı depolamanın önemli olduğu sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hububat, Lisanslı Depoculuk Sistemi, Orta Anadolu

LICENSED WAREHOUSING FOR CEREAL PRODUCTION AND EXPORT: CENTRAL ANATOLIAN EXAMPLE

Öz

The rapid increase in the world population makes living conditions increasingly difficult. For this reason, people need to determine their basic needs well and use the country's resources in the most effective way.Grain production plays an active role in this process. While farmers who produce cereals market some of their products, they also process some of them through certain stages.Since supply accumulation occurs after the harvest time in cereal products, many products that need to be stored emerge.In this sense, the licensed warehousing system is an important institutional infrastructure that improves the trade based on agricultural products, contributes to the formation of product markets that expand the market area as much as possible and to ensure price stability in these markets, facilitates access to raw materials needed by industrialists for production and increases exports. In this study, it is aimed to determine the extent to which the licensed warehousing system is beneficial in the Central Anatolia region, where grain production is the most common in Turkey, and to determine the perspectives and tendencies of licensed warehouse owners and farmers towards the licensed warehousing system.The data obtained from 110 licensed warehouse representatives operating in Central Anatolia were analysed using SPSS technique.Accordingly, it is seen that licensed warehouses provide high benefits for producers and licensed warehouse owners.It was concluded that licensed warehousing is important for preventing quality losses and safe storage.

Anahtar Kelimeler

Cereals,, Licensed Warehousing System, Middle Anatolia

Kaynakça

• Çelik, A. (2019). Türkiye’de Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Hububat Üreticilerinin Lisanslı Depoculuk Sistemine Bakışı: Kırşehir İli Mucur İlçesi Örneği. (Doktora Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimler Endüstrisi, Kahramanmaraş.
• Deniz, M. H., Özçelebi, O. ve Hobikoğlu, H. E. (2011). Küresel Rekabet Koşullarında Türkiye’de Lisanslı Depoculuğun Gelişmesinin Türk Tarım Ürünlerinin Rekabet Gücüne Etkisi. İ.Ü. İktisat Fakültesi Mecmuası Dergisi, 61(2), 75. 165-186.
• Ege, H. (2011).Tarım Sektörünün Ekonomideki Yeri ve Önemi, Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Ankara.
• Doğan, A. (2007). Ekonomik Gelişme Sürecine Tarımın Katkısı: Türkiye Örneği Sosyal ve Ekonomik Araştırma Dergisi, 9(17), 365-392.
• Dokuzlu, S. (2014). Tarım Ürünler Lisanslı Depoculuk Araştırması ve Öz Fizibilite Çalışması, T.C. Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı, Kahramanmaraş.
• Fidell, S., Tabachnick, B., Mestre, V., & Fidell, L. (2013). Aircraft Noiseinduced Awakenings are More Reasonably Predicted from Relative than from Absolute Sound Exposure Levels. The Journal of the Acoustical Society of America, 134(5), 3645-3653.
• Hekimoğlu, B. ve Altındeğer, M. (2006). Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Etkileri, Samsun Valiliği Tarım İl Müdürlüğü, Samsun.
• Karabaş, S. ve Gürler, A. Z. (2010). Lisanslı Depoculuk Sisteminin İşleyişi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(1), 196-210.
• Kaya, M. (2017). Tarımda Lisanslı Depoculuk Sistemi: Hububat Piyasa Örneği, Kalkınma Bakanlığı.
• Kent, R. (2001). Data Construction and Data Analysis For Survey Research, New York: Palgrave.
• Memiş, S. (2014). Lisanslı Depo Yer Seçimini Etkileyen Faktörlerin Fındık Mamulü İhracatı Yapan İşletme Yöneticileri Tarafından Algılanması. (Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Mızrak, G. (2012). Ürün İhtisas Borsacılığı Sisteminde Lisanslı Depoculuğun Rolü, Ankara.
• Önen, K. F. (2009). Ticaret Borsalarının Türkiye Ekonomisindeki Gelişimi ve Performans. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Savran, M. (2013). İzmir İlinde Zeytinyağı Üretim ve İhracatı Açısından Lisanslı Depoculuktan Beklentileri. (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Sezal, L. (2017). Türkiye’de Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Sağlanan Devlet Teşvikleri, Journal Of International Social Research, 10(52), 1147-1155.
• Sipahi, B. Yurtkoru, S. ve Çinko, M. (2008), Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, İstanbul: Beta Yayınları.
• Uludağ İhracatçı Birlikleri (2017).Tarımın ve Organik Tarımın Türkiye İhracatındali Yeri, Önemi, Gücü, Geleceği ve Tarım Sektörünün İhracatta karşılaştığı Problemler Sektörü Geliştirme Yolları, Ar-Ge Şubesi
• Ulaş, D. (2007). EU Market Access: TheWay of Licensed Warehousing System For Turkish Food Producers And Exporters. Bologna: Italy, Poster Paperprepared For Presentation At The 105th EAAE Seminar, International Marketing and International Trade of Quality Food Products, 707-715.
• Ulidaş, (2021). http://ulidas.com.tr/?page _id=82 Erişim Tarihi: (12.04.2022).
• Ünal, R. M. (2011). Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Araştırma Raporu, T.C. Fırat Kalkınma Ajansı, Malatya.
• T.C. Ticaret Bakanlığı, (2019). https://www. ticaret.gov.tr/icticaret/mevzuat/lisanslidepoculuk Erişim Tarihi: (02.03.2022).
• T.C. Ticaret Bakanlığı(2022), https://www.ticaret. gov.tr/icticaret/sikcasorulan sorular/lisanslidepoculukveurunihtisasborsasi, Erişim Tarihi: (05.02.2022).
• TMO, (2019) https://www.tmo.gov.tr/Uplo ad/Document/stratejikplan.pdf Stratejik Plan 2019-2023 Erişim Tarihi: (24.04.2022).