Vocabulary Teaching in Güle Güle (A1-A2) Textbook for Teaching Turkish to Germans

Yıl 2022, , 60 - 80, 27.06.2022

Gamze Delioğlu Ülker Şen

https://doi.org/10.47834/utoad.39

Öz

Words which are the building blocks of language are indispensable elements of communication. Therefore, words are also the basis of understanding and explaining in a foreign language. Vocabulary teaching has an important place in teaching Turkish as a foreign language. The first goal in vocabulary teaching, in gradual and curricular ways according to language levels, is to teach the basic vocabulary of the language. Coursebooks are the primary tools used in teaching activities related to vocabulary. In teaching Turkish vocabulary to foreigners, coursebooks published outside of Turkey and prepared for a specific target audience are used as well as coursebooks published in Turkey. This study specifies the words, groups of words and stereotyped words taught in Güle Güle Turkisch für Anfänger A1-A2 coursebook prepared for teaching Turkish to Germans in Germany, along with total number of words, the space they occupy throughout the book, and the types of vocabulary activities. In the research, adapting a case study among the qualitative research methods, data were collected with document analysis, and descriptive analysis was used in the analysis of the data. As a result, 852 different words/phrases/stereotypes were found to be used 945 times in the Güle Güle Türkisch für Anfänger A1-A2 coursebook. It was determined that 71 in dependent vocabulary teaching activities were included, which corresponds to an intensity of 19%. It was understood that the most commonly used types of activities for the purpose of independent vocabulary teaching were visual-word matches, using images and direct teaching/wordlists.

Anahtar Kelimeler

German coursebook, teaching independent vocabulary, Güle Güle coursebook, teaching vocabulary, teaching Turkish as a foreign language

Almanlara Türkçe Öğretimi İçin Hazırlanmış Güle Güle (A1-A2) Ders Kitabında Sözcük Öğretimi

Öz

Dilin yapı taşı olan sözcükler, iletişimin vazgeçilmez unsurlarıdır. Dolayısıyla yabancı dilde anlamanın ve anlatmanın temelini oluşturan da yine sözcüklerdir. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözcük öğretimi önemli bir yere sahiptir. Dil seviyelerine göre kademeli ve sarmal bir şeklide yapılan sözcük öğretiminde ilk hedef, dilin temel söz varlığını öğretmektir. Söz varlığına ilişkin öğretim etkinliklerinde kullanılan araç gereçlerin başında ders kitapları gelmektedir. Yabancılara Türkçe sözcük öğretiminde Türkiye’de yayımlanan ders kitapları olduğu gibi Türkiye dışında yayımlanan ve belirli hedef kitle için hazırlanan ders kitapları da kullanılmaktadır. Bu çalışmada Almanya’da Almanlara Türkçe öğretimi için hazırlanmış Güle Güle Türkisch für Anfänger A1-A2 ders kitabında bağımsız sözcük öğretimi etkinlikleri içinde hangi sözcüklerin, söz gruplarının ve kalıplaşmış sözlerin öğretildiği, bunların toplam sayısı ve kitap genelinde ne kadar yer tuttuğu, hangi etkinlik türleri ile verildiği tespit edilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması niteliğinde olan araştırmada doküman incelemesi ile veriler toplanmış ve verilerin analizinde betimsel analiz kullanılmıştır. Yapılan analizler neticesinde Güle Güle Türkisch für Anfänger A1-A2 ders kitabında 852 farklı sözcük/ söz grubu/ kalıplaşmış sözün 945 kez kullanıldığı görülmektedir. 71 bağımsız sözcük öğretimi etkinliğine yer verildiği ve bunun %19 yoğunluğa denk geldiği belirlenmiştir. Bağımsız sözcük öğretimi amacı ile en sık kullanılan etkinlik türlerinin görsel-sözcük eşleştirme, görsellerden yararlanma, doğrudan öğretim/sözcük listesi olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alman ders kitabı, bağımsız sözcük öğretimi, Güle Güle ders kitabı, sözcük öğretimi, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi

Kaynakça

• Açık, F. (2013). Temel Türkçe (A1/A2) için söz dağarcığı tespit denemesi. C. Demir ve H. Parlakyıldız (Ed.), Abdurrahman Güzel İçin Armağan Kitabı içinde (ss. 1-17). Akçağ.
• Aksan, D. (2004). Türkçenin sözvarlığı (3. bs.). Engin.
• Aksan, D. (2015). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim (6. bs.). Türk Dil Kurumu.
• Akyol, H. (2020). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (18. bs.). Pegem.
• Aydın, G., & Gülden, B. (2021). Kelime öğretimi. F. Temizyürek & T. Türkben (Ed)., Türkçe öğretimine genel bir bakış el kitabı içinde (ss. 473-509). Pegem.
• Aydın, M. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders ve okuma kitaplarındaki kelime sıklığı ve seviyelere göre sözcük hazinesi çalışması. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Benhür, M. H. (2002). Türkçenin yabancılara öğretiminde tartışılmayan ana kavramlar. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Biçer, N. ve Polatcan, F. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kelime öğrenme stratejilerinin değerlendirilmesi. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 54, 811-828.
• Bulut, S. (2021). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kelime/sözcük öğretimi. E. Boylu (Ed.), Soru ve cevaplarla yabancı dil olarak Türkçe öğretimi el kitabı içinde (ss. 206-231). Pegem.
• Çeçen, M. A., & Çiftçi, Ö. (2007). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin tür ve tema açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 173, 39-49.
• Demirel, M. B. (2019). Ne Güzel! ve Kolay Gelsin! yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarının karşılaştırılması. Turkish Studies, 14, 1247-1256.
• Demirel, Ö. (2021). Yabancı dil öğretimi (12. bs.). Pegem.
• Dilidüzgün, Ş. (2014). Türkçe öğretiminde sözcük öğretme yöntemlerinin yeterliliği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 234-258.
• Dilidüzgün, Ş. (2019). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde eylem odaklı yaklaşım bağlamında bildirişim durumlarına göre sözcük öğretimi. A. Akay-Ahmed ve A. Fişekçioğlu (Ed.) Dil kullanıcısı bağlamında kuramdan uygulamaya Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi içinde (ss. 413-445). Nobel.
• Ergin, M. (2013). Edebiyat ve eğitim fakültelerinin Türk dili ve edebiyatı bölümleri için Türk dil bilgisi. Bayrak.
• Ermağan, E. (2021). II. Dünya Savaşı esnasında Amerikan askerlerine Türkçe öğretmek için yazılan “Turkish: A Guide To The Spoken Language” adlı kitabın dil öğretimi açısından değerlendirilmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 9 (Ağustos), 43-55.
• Göz, İ. (2003). Yazılı Türkçenin sözcük sıklığı sözlüğü. Türk Dil Kurumu.
• Güneş, F. (2002). Ders kitaplarının incelenmesi. Ocak.
• Güneş, F. (2014). Öğretim ilke ve yöntemleri. Pegem.
• Hengirmen, M. (1993). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi. AÜ TÖMER Dil Dergisi, (10).
• Holden, W. R. (1999). Learning to learn: 15 vocabulary acquisition activities, tipsandhints. Modern English Teacher, 8(2), 42-47.
• Kalenderoğlu, İ. (2016). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan orta düzey (B1, B2) ders kitaplarında kelime öğretimi Gazi Üniversitesi TÖMER örneği. A. Okur, B. İnce ve İ. Güleç (Ed.), Yabancılara Türkçe öğretimi üzerine araştırmalar içinde (ss.49-54). Sakarya Üniversitesi TÖMER.
• Kara, F. (2021). İtalya’da okutulan “Corso Dı Lıngua Turca” adlı yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitabının incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Karadağ, Ö. (2019). Kelime öğretimi (2. bs.). Pegem.
• Karahan, L. (2010). Türkçede söz dizimi (15. bs.). Akçağ.
• Karatay, H. (2007). Kelime öğretimi. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
• Kaya, R. (2019). İtalyanlar için Türkçe öğretimi üzerine yazılmış ders kitaplarında ses bilgisi ve biçim bilgisi konularının incelenmesi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Kocaman, O., & Kızılkaya-Cumaoğlu, G. (2014). Yabancı dilde kelime öğrenme stratejileri ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 39(176), 293-303.
• Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. Türk Dil Kurumu.
• Köktürk, F., & Sallabaş, M. E. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders kitaplarında kelime öğretimi: Yedi İklim Türkçe A1 örneği. M. Başaran, S. Aydın, M. Erol ve M. Bilgetürk (Ed.), VI. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi 12-13 Aralık 2019 Tam Metin Bildiri Kitabı içinde. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Köse, D., & Özsoy, E. (2016). Almanya ve Tayvan’da yabancı dil Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarının görev odaklı öğretime göre karşılaştırılması. A. Okur, B, İnce & İ. Güleç (Ed.), Yabancılara Türkçe Öğretimi Üzerine Araştırmalar içinde (ss. 113-122). Sakarya Üniversitesi TÖMER.
• Köse, D., & Özsoy, E. (2017a). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde “Muhtasar Sarf ve Lügat-ı Türki”. Turkophone Dergisi, 4(2), 33-47.
• Köse, D., & Özsoy, E. (2017b). Kolay Gelsin yabancılar için Türkçe ders kitabının görseller açısından değerlendirilmesi. 9. Uluslararası Türkçenin Eğitim-Öğretimi Kurultayı.
• McCarthy, M. (1990). Vocabulary. Oxford University Press.
• Memiş, M. R., & Kiraz, B. (2021). Sözcük öğretimi: yaklaşım, yöntem ve teknikler. E. Karagöl (Ed.) Türkçe öğrenme ve öğretim yaklaşımları içinde (ss. 271- 315). Pegem.
• Memiş, M. R. (2019a). Kelime öğretim stratejileri ölçeği: geliştirme, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies Dergisi, 14(4), 2579-2593.
• Memiş, M. R. (2019b). Yabancılara Türkçe öğretenlerin başvurdukları kelime öğretim stratejilerinin belirlenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(28), 275-300.
• Özbal, B. (2020). Osmanlıdan günümüze Almanlar için hazırlanmış yabancı dil olarak Türkçe kitapları: bir kaynakça denemesi. International Journal of Language Academy, 8(1), 180-195
• Özdemirel, A. Y., & Dilidüzgün, Ş. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce ders kitaplarındaki sözcüklerin kullanım sıklığı bağlamında değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(9), 1464-1505.
• Schmitt, N., & Schmitt, D. R. (1993). Identifying and assessing vocabulary learning strategies. Thai TESOL Bulletin, 5(4), 27-33.
• Şahin, A., & Yeşilyurt, E. (2017). Osmanlı döneminde İngilizlere Türkçe öğretimi kitaplarının bibliyografik olarak incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 102-113.
• TELC (2020). Common European framework of reference for languages: learning, teaching, assessment - companion volume, council of Europe. TelcGmbH.
• Topuzkanamış, E. (2021). Yabancılara Türkçe öğretiminde geçmiş tecrübelerden yararlanma: 1910'lu yıllar. E. Boylu (Ed.), Soru ve cevaplarla yabancı dil olarak Türkçe öğretimi el kitabı içinde (ss. 203-205). Pegem.
• Uçar, S. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin kelime öğretiminde kullanılan yöntem ve tekniklerden haberdar olma ve kullanma sıklıkları düzeyleri. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Uğur, F., & Azizoğlu N. İ. (2016). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının sözcük öğretimi açısından değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(1), 151-166.
• Ülper, H., & Karagül, S. (2012). Sözcük öğretimi yaklaşımları açısından Türkçe ders kitaplarının değerlendirilmesi. 4. Uluslararası Türkçenin Eğitimi-Öğretimi Kurultayı. Sakarya.
• Yıldırım, H. Ç. (2017). 19. yüzyılda Almanlara Türkçe öğretmek amacıyla yazılmış bir kitap: Mürşid-i Lisân-ı Osmanî. Başkent University Journal of Education, 4(1), 74-83.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yıldız, M. (2020). Kelime hazinesinin geliştirilmesi. H. Akyol & A. Şahin (Ed.) Türkçe öğretimi öğretmen adayları ve öğretmenler için içinde (s. 130-181). Pegem.