Individual Language Policies of Turkmen–Persian Bilingual Youth: The Case of Gonbad-e Kavus

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 380 - 403, 25.08.2025

Hasan Güzel

https://doi.org/10.5281/zenodo.16905454

Öz

This study explores how Turkmen-Persian bilingual youth residing in Gonbad-e Kavus, Iran, construct, sustain, and negotiate their individual language policies across various domains such as family, community, school, and broader public spaces. Drawing on Nguyen’s model of language policy, which consists of practised, perceived, and negotiated components, the research aims to analyze the multilayered language use strategies developed by ethnic minority youth in their everyday interactions. The study employs a qualitative methodology, with data collected through semi-structured interviews conducted with young people living in Gonbad-e Kavus. The findings reveal that participants predominantly use Persian in daily communication, while Turkmen is preferred in family settings or in contexts where ethnic identity is foregrounded. Language choices vary significantly by gender: male participants tend to adopt a more normative and preservation-oriented stance toward Turkmen, whereas female participants report more frequent use of Persian. Among the public domains, the school emerges as the most influential space shaping individual language policies. The institutional dominance of Persian in education often marginalizes the ethnic language. However, some youth demonstrate resistance by maintaining bilingual practices in peer interactions. Participants perceive their mother tongue not only as a tool of communication but also as a symbol of identity, cultural belonging, and communal solidarity. Accordingly, the language policies developed by individuals reflect both integrative values and instrumental values. The study categorizes the strategies adopted by youth in response to external linguistic pressures under three headings: responding, reinterpreting, and reframing. In conclusion, the linguistic practices of Turkmen youth illustrate dynamic and negotiable individual language policies shaped by the interplay between social context, ideological positioning, and language choice. These practices demonstrate that youth are not passive recipients of language norms, but rather active agents who construct their linguistic realities through ongoing negotiation with the structural forces around them.

Anahtar Kelimeler

Bilingualism , identity and language , individual language policy , minority youth , Turkmen-Persian bilingualism

Etik Beyan

Hacettepe University Social and Human Sciences Research Ethics Board, Date: 22.04.2025, Number: E-28297300-900-00004223274

Destekleyen Kurum

This study was carried out within the scope of the 2219 International Postdoctoral Research Fellowship Program supported by TUBITAK.

Teşekkür

I would like to thank TÜBİTAK for its support.

Türkmence-Farsça İki Dilli Gençlerin Bireysel Dil Politikaları: Günbed-i Kavus Örneği

Öz

Bu çalışma, İran’ın Günbed-i Kavus şehrinde yaşayan Türkmence-Farsça iki dilli gençlerin bireysel dil politikalarını, aile, topluluk, okul ve daha geniş kamusal alanlarda nasıl inşa ettiklerini, sürdürdüklerini ve müzakere ettiklerini incelemektedir. Nguyen’in dil politikası modelinden hareketle, uygulanan, algılanan ve müzakere edilmiş dil politikası bileşenleri temelinde yapılandırılan bu araştırma, etnik azınlık gençlerinin gündelik yaşamlarında geliştirdikleri çok katmanlı dil kullanım stratejilerini analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, nitel araştırma yöntemiyle yürütülmüş, Günbed-i Kavus’ta yaşayan gençlerle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla veriler toplanmıştır. Araştırma bulguları, Türkmen gençlerin günlük iletişimlerinde çoğunlukla Farsçayı ancak aile içinde ya da etnik aidiyetin ön planda olduğu ortamlarda Türkmenceyi tercih ettiklerini göstermiştir. Cinsiyete bağlı olarak farklılaşan dil tercihleri dikkat çekicidir: Erkek katılımcılar Türkmenceye daha normatif ve korumacı bir tutumla yaklaşırken, kadın katılımcılar Farsçayı daha yaygın kullanmaktadır. Okul ise gençlerin bireysel dil politikalarını en çok etkileyen kamusal alandır. Eğitim kurumlarında Farsçanın zorunlu hâle gelmesi, ana dilin geri planda kalmasına neden olmakta ancak bazı gençler akran etkileşimlerinde iki dilli pratikler geliştirerek direnç göstermektedir. Katılımcılar, ana dillerini yalnızca iletişim aracı olarak değil, aynı zamanda kimliğin, kültürel aidiyetin ve topluluk dayanışmasının bir sembolü olarak görmektedir. Bu bağlamda, bireylerin geliştirdiği dil politikaları hem bütünleştirici hem de araçsal değerlere dayalı çok yönlü bir yapı sergilemektedir. Çalışmada gençlerin dış dilsel müdahalelere karşı benimsedikleri stratejiler uyum sağlama, yeniden yorumlama ve yeniden çerçeveleme başlıkları altında incelenmiştir. Sonuç olarak, Türkmen gençlerin dilsel pratikleri, bireylerin birer fail ve toplumsal aktör olarak sosyal bağlam, ideolojik yönelim ve dilsel tercihler arasındaki etkileşimle biçimlendirdikleri, dinamik ve müzakereye açık bireysel dil politikalarını yansıtmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Azınlık gençliği , bireysel dil politikaları , iki dillilik , kimlik ve dil , Türkmence-Farsça iki dilliliği

Etik Beyan

Hacettepe Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırma Etik Kurulu, Tarih: 22.04.2025, Sayı: E-28297300-900-00004223274

Destekleyen Kurum

Bu çalışma, TÜBİTAK tarafından desteklenen 2219 Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı kapsamında yürütülmüştür.

Teşekkür

TÜBİTAK’a verdiği destek için teşekkür ederim.

Kaynakça

• Baheri, L. A. (2008). Barrasi-ye negreş-e zebani ve moalefehaye hoviyat-e melli-ye daneş-amuzan-e dore-ye pişdaneşgahi-ye ostan-e Ardebil sal-e tahsili-ye 87-86. Daneşgah-e Peyam-e Nur.
• Bulut, Ch. (2018). The Turkic varieties of Iran. In G. Haig & G. Khan. The languages and linguistics of Western Asia: an areal perspective (pp. 398-444). De Gruyter.
• Dailey-O’Cain, J., & Liebscher, G. (2011). Language attitudes, migrant identities and space. International Journal of the Sociology of Language 212, 91-133.
• Deaux, K. (2000). Identity. A. Kazdin (Ed.), In Encyclopedia of psychology (Section IV, pp. 222-225). Oxford University Press.
• Dieji, A. (2011). İran Türkmenlerinin dil ve edebiyatına genel bir bakış. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 29, 35-42.
• Doerfer, G., & Hesche, W. (1998). Türkmenische Materialien aus Gonbad-e Qābūs. Materialia Turcica 19, 77-125.
• Doğan, T. (2015). Günbed ağzından iki masal ve dil özellikleri. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 39, 41-59.
• Dufva, H. (2006). Beliefs in dialogue: A Bakhtinian view. In P. Kalaja & A. M. F. Barcelos (Ed.), Beliefs about SLA: New research approaches (pp. 131-151). Springer.
• Ebrahimzadeh, K. (2017). Ta’sir-e do-zebaneghi bar zarfiat-e hafeze-ye koodakan. Daneşgah-e Zencan.
• Mirvahedi, S. H., Rajabi, M., & Aghaei, K., (2022). Family language policy and language maintenance among Turkmen-Persian bilingual families in Iran. In L. Wright & Ch. Higgins (Ed.), Diversifying family language policy (pp. 191-212). Bloomsbury Publishing.
• Nazari, A., & Routamaa, J. (2012). The Iranian Turkmen language from a contact linguistics perspective. Turkic Languages, 16, 215-238.
• Nguyen, T. T. T. (2022). Individual language policy: Bilingual youth in Vietnam. Multilingual Matters.
• Nguyen, T. T. T., & Hamid, M.O. (2018). Bilingualism as a resource: Language attitudes of Vietnamese ethnic minority students. Current Issues in Language Planning, 19(4), 343-362. doi.org/10.1080/14664208.2017.1337922
• Nguyen, T. T. T., & Hamid, M. O. (2019). Language choice, identity and social distance: Ethnic minority students in Vietnam. Applied Linguistics Review 10(2), 137-162.
• Nguyen, T. T. T., & Hamid, M. O. (2021). Language choice of Vietnamese ethnic minority students in family and community interactions: Implications for minority language maintenance. International Multilingual Research Journal 15(4), 1-15. doi.org/10.1080/19313152.2021.1889113
• Paran Doçi, E. G. (2022). Barrasi-ye nakşe tadakhole zebani der boruze hataha-ye zebani-ye Farsi der beyn-e daneş-amuzan-e Torkmen (motale-ye moredi-ye şahrestan-e Maraveh Tappe). Pardis Şeriati Sari.
• Piller, I. (2015). Language ideologies. In T. Karen, I. Cornelia ve T. Sandel (Ed.), The international encyclopedia of language and social interaction (pp. 1-10). Wiley-Blackwell.
• Salimi, S. (2009). Barrasi-ye do-zebaneghi-ye zeban-haye Farsi ve Torki der miyane-ye daneş-amuzan-e dabirestani-ye Bojnurd. Daneşgah-e Allame Tabatabai.
• Spolsky, B. (2007). Towards a theory of language policy. Working Papers in Educational Linguistics 22(1), 1-14.
• Spolsky, B. (2009). Language management. Cambridge University Press.
• Spolsky, B. (2021). Rethinking language policy. Edinburgh University Press.
• Tulu, S. (2009a). İran’a yapılan bir araştırma gezisi ve Gümbed ağzı. Türkiye Türkçesi Ağız Araştırmaları Çalıştayı Bildiri Kitabı içinde (s. 693-731). TDK Yayınları
• Tulu, S. (2009b). Türkmencenin Gümbed ağzı’ndan bir metin ve örnekli sözlük. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 945-967.
• Yıldırım, Z. (2008). Gümbed ağzından derlemeler (giriş-gramer-metinler-sözlük). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
• Yıldırım, Z. (2020). İran sahası Göklen ve Nohur Türkmen ağızları. TDK Yayınları
• Zand-Moghadam, A., & Adeh, A. (2020). Investigating pragmatic competence, metapragmatic awareness and speech act strategies among Turkmen-Persian bilingual and Persian monolingual EFL learners: A Cross-cultural perspective. Journal of Intercultural Communication Research, 49(1), 22-40.
• Zhao, S., & Baldauf, R. B. (2012). Individual agency in language planning: Chinese script reform as a case study. Language Problems and Language Planning 36(1), 1-24. doi.org/10.1075/lplp.36.1.01zha